Huyện Krông Pắc: Chú trọng phát triển cây công nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu

Kế thừa lịch sử hàng chục năm phát triển cây công nghiệp, nông dân huyện Krông Pắc đang mạnh dạn đa dạng sản phẩm bằng cách trồng đa canh nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường và thích ứng với diễn biến mới của khí hậu. 

 

Đẩy mạnh trồng xen

 

Nằm dọc Quốc lộ 26, có địa hình tương đối bằng phẳng, rất thuận lợi cho việc giao thương hàng hóa nên người dân huyện Krông Pắc đã và đang đẩy mạnh việc trồng xen canh các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao trên vườn cây. Theo đó, các cây trồng chủ yếu đang được người dân sản xuất là cà phê, sầu riêng, bơ, hồ tiêu, vải, nhãn… Ông Trần Văn Tiến (xã Ea Yông) cho biết, gia đình có hơn 1 ha cà phê xen canh sầu riêng. Ban đầu sầu riêng chỉ là cây trồng phụ trên vườn, tuy nhiên những năm gần đây cà phê già cỗi, năng suất thấp, sâu bệnh nhiều nên sầu riêng trở thành cây trồng chính được gia đình ưu tiên chăm sóc. Hiện tại, bình quân mỗi năm gia đình thu về khoảng 10 tấn cà phê tươi, 20 tấn sầu riêng, lợi nhuận khoảng 1 tỷ đồng. 

 

Một vườn cà phê xen canh hồ tiêu ở xã Hòa Đông.

Nhận thấy tác động của biến đổi khí hậu đến ngành Nông nghiệp ngày càng nặng nề, đặc biệt là tình trạng thiếu nước tưới mùa khô, cây trồng sinh trưởng bất thuận do thời tiết nên gia đình ông Nguyễn Văn Lâm (thôn Hòa Trung, xã Hòa Đông) đã phát triển 3 ha đất rẫy theo hướng đa canh. Theo đó, bên cạnh trồng cà phê, ông còn trồng bơ, sầu riêng, hồ tiêu xen canh. Theo tính toán thì chăm sóc vườn cây trồng xen tuy khó hơn trồng thuần, nhưng gia đình có thể giãn công chăm sóc so với độc canh một loại cây trồng, thu nhập cũng ổn định hơn khi có thể thu hoạch nhiều loại cây trồng trên cùng một diện tích. 

Về chủ trương, định hướng phát triển của địa phương, ông Nguyễn Đình Vượng, Chủ tịch UBND xã Hòa Đông cho hay cây công nghiệp là sản phẩm chủ lực của xã, trong khi đó thị trường tiêu thụ luôn biến động khó lường nên việc thực hiện đa dạng hóa cây trồng được chính quyền địa phương định hướng từ lâu thông qua các lớp tập huấn, thực hành trồng xen tại vườn. Vì thế, trong tổng số 3.700 ha cà phê trên địa bàn thì gần như đã được trồng xen bơ, sầu riêng, hồ tiêu… Việc trồng xen đã góp phần ổn định và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương từ 16,5 triệu đồng/người/năm (2011) lên 41 triệu đồng/người/năm (năm 2017).

 

Cần khai thác hợp lý

 

Theo thống kê của UBND huyện Krông Pắc, địa phương hiện có gần 19.900 ha cà phê, 1.445 ha cao su, 638 ha điều, 1.380 ha hồ tiêu, trên 1.000 ha sầu riêng, trên 200 ha bơ… Hiện tại, đa số các vườn cây công nghiệp đều là trồng xen tạo thành từng tầng sinh thái, thấp nhất là cây cà phê, tiếp đến là hồ tiêu, tầng cao nhất là sầu riêng, bơ. 

 

Mô hình cà phê xen canh sầu riêng ở huyện Krông Pắc.

Nhằm hỗ trợ nông dân ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp, cuối tháng 7 vừa qua Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên (WASI) tổ chức buổi Tọa đàm giới thiệu và chuyển giao ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Buổi tọa đàm được “hâm nóng” bởi nhiều ý kiến thắc mắc liên quan đến việc trồng xen canh các loại cây trồng. Hiện tại việc điều chỉnh cây trồng xen ra hoa, đậu quả là vấn đề khó bởi những năm gần đây thời tiết diễn biến bất thường, có nhiều vườn bơ booth những năm trước thu tiền tỷ nhưng nay gần như không có thu do ra hoa không đậu quả hoặc quả bị rụng chỉ sau vài tháng đậu trái.

 

Tiến sĩ Phan Việt Hà, Phó Viện trưởng WASI phân tích, mỗi cây trồng có một đặc tính riêng biệt do đó để mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất thì cần tuân thủ tỷ lệ trồng xen trên vườn và những đặc tính riêng của nó. Đặc biệt, cây trồng có hai cơ chế là cơ chế sinh sản và cơ chế sinh trưởng, nếu cơ chế nào vượt trội hơn sẽ lấn át đến cơ chế còn lại. Do đó, nông dân cần phải có chế độ dinh dưỡng hợp lý, hãm dinh dưỡng để điều chỉnh cây ra hoa đậu quả. Riêng cây bơ booth 7 là cây trồng có hoa nhóm B - chiều hôm nay nở nhụy, sáng mai mới nở nhị nên nếu thời tiết bất lợi, nhiệt độ, độ ẩm cao thì nhụy sẽ bị khô, không thể thụ phấn được, nếu thời tiết có độ ẩm nhất định sẽ giữ được nhị hoa; ngược lại, cây có hoa nhóm A thì nở nhị trước, nhụy nở sau. Do đó, để bơ booth 7 cho quả đều cần phải trồng xen với cây ra hoa nhóm B (bơ TA1) để thụ phấn chéo. Đồng thời chú ý thăm vườn thường xuyên để có chế độ chăm sóc hợp lý, tránh hiện tượng rụng quả non do thiếu chất hoặc thừa chất. Còn sầu riêng là cây thân gỗ, không thích hợp với việc làm bồn trữ nước, vì vậy cần chú ý việc thoát nước cho vườn, không khai thác quá mức làm giảm sức đề kháng của cây.

 

Thanh Hường