Nhà khoa học Marie Curie cứu sống nhiều thương binh trong Thế chiến I nhờ công nghệ X-quang

Marie Curie bắt đầu sinh sống tại Warsaw, Ba Lan từ năm 1867. Đến năm 1891 bà chuyển đến học vật lý và toán học tại Sorbonne ở Paris (Pháp). Từ đây tên tuổi bà nổi danh trong giới khoa học. Vào năm 1903, bà cùng chồng là nhà khoa học Pierre Curie đã khám phá ra nguyên tố radium và polonium, hai người cùng nhận giải Nobel Vật lý với một nhà khoa học khác. Đúng ra, Marie Curie còn được trao giải Nobel Hóa học vào năm 1911, nhưng vào thời điểm đó, gia đình bà gặp nhiều khó khăn, chồng bà tử nạn năm 1906 khi vượt qua chiếc xe ngựa kéo tại thủ đô Paris đông đúc khiến Marie Curie trở thành một phụ nữ góa bụa.

Thực tế, sự đam mê khoa học của Curie đã không được ủng hộ, thậm chí còn bị ghen ghét và nghi ngờ bởi những đồng nghiệp nam, nhiều người cho rằng một phụ nữ “chân yếu, tay mềm” không thể bình đẳng với đàn ông trong lĩnh vực khoa học được. Ngay cả Viện Hàn lâm Khoa học Pháp cũng không thật lòng coi trọng với những phát minh mà Marie Curie đã tìm ra.

Nhà khoa học Marie Curie.

Năm 1914, nghiên cứu Radium Institute của Marie Curie được hoàn thành đúng vào lúc Thế chiến I bùng nổ và cũng là lúc các đồng nghiệp nam trong phòng thí nghiệm của bà phải ra trận.

Marie Curie đã tạo được 1 gram radium để sử dụng cho nghiên cứu, không đủ để thử nghiệm trong chiến tranh. Marie Curie muốn làm điều gì đó đóng góp cho cuộc chiến. Bà sẵn sàng hiến tấm huy chương Nobel để lấy vàng quyên góp nhưng Chính phủ Pháp và ngân hàng không đồng ý. Vì vậy, Marie Curie đã tặng toàn bộ số tiền giải Nobel để mua trái phiếu chiến tranh. Bà quyết định làm một điều gì đó thiết thực hơn,  đó là sử dụng X-quang vào chăm sóc y tế cho những người bị thương trong chiến tranh. Theo Marie Curie, X-quang sẽ là một công nghệ mới  hữu ích, có thể cứu được nhiều binh sĩ. Với ý tưởng nhân văn nói trên, Marie Curie đã được Hội Chữ thập đỏ Quốc tế (IRC) bổ nhiệm làm Giám đốc dịch vụ X-quang của IRC.

Để hoàn thành sứ mệnh cao cả nói trên, Marie Curie đã tự nghiên cứu giải phẫu học, tự học cách lái và sửa chữa xe. Chưa hết, bà còn tự học cách sử dụng máy X-quang và đào tạo các chuyên gia y tế về cách việc sử dụng thiết bị này. Bà còn đích thân phát động chiến dịch gây quỹ, tính đến tháng 10-1914, bà  xây dựng thành công một đơn vị X-quang di động đặt trong xe tải Renault đặt tên là "Petites Curies" đi kèm với máy phát điện, giường bệnh. Đáng buồn, một lần nữa, Marie Curie lại phải bán ý tưởng cho một cơ sở y tế, giống như bà từng làm, bán nghiên cứu khoa học của mình, chỉ giữ lại một thứ riêng cho mình là danh xưng “nhà nghiên cứu khoa học” đúng theo nghĩa đen. Công nghệ X-quang được đưa tới Marne, nơi đang diễn ra chiến tranh ác liệt để thử nghiệm và kiểm định đánh giá trị của thiết bị trong môi trường thực tế. Nhờ thiết bị nói trên, các bác sĩ quân y có thể phát hiện được những viên đạn và mảnh đạn còn găm lại trong cơ thể thương binh. Thông qua các phim chụp X- quang, công việc của bác sĩ phẫu thuật trở nên dễ dàng hơn, chính xác hơn, nhờ vậy đã cứu sống được nhiều người.

Cũng phải nói thêm rằng, nhờ ý tưởng trên, rất nhiều người ghen tị với Curie, nhưng mặc, bà vẫn làm. Ngoài đoàn xe “Petites Curies” di động,  Marie Curie còn muốn xây dựng thêm 200 đơn vị chụp X-quang cố định. Tuy nhiên, quân đội vẫn nghi ngờ về ý tưởng của bà, họ chỉ coi trọng công nghệ quốc phòng như xe tăng, thiết giáp, máy bay hay súng máy, chứ ít quan tâm đến tính mạng con người.

Ngoài phương tiện chụp X-quang di động, Marie Curie còn đào tạo kỹ thuật X-quang cho hơn 150 phụ nữ, giúp họ đọc được phim, chẩn đoán hình ảnh chính xác. Hơn một triệu lính Pháp được hưởng lợi từ phòng chụp X-quang di động “Petites Curies” và khả năng tiếp cận của các máy X-quang tại hiện trường. Năm 1918, khi Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, giống như những người dân Paris khác, Marie Curie đã xuống đường ăn mừng kết thúc chiến tranh và bà đã tự lái chiếc “Petites Curies” cùng cỗ  máy X-quang "anh hùng" trong buổi diễu binh đầy kiêu hãnh.

Mặc dù là một công dân Pháp yêu nước nhưng cuối cùng sự cống hiến của Marie Curie vẫn không mang lại kết cục tốt đẹp cho chính nhà khoa học này. Phơi nhiễm bức xạ đã làm cho sức khỏe của bà trở nên tồi tệ. Do phơi nhiễm phóng xạ nhiều năm, đặc biệt là để các ống nghiệm ngay trong túi áo nên bà đã bị nhiễm phóng xạ nặng, mắc bệnh bạch tạng trầm trọng, qua đời năm 1934. Ngày nay, những cuốn sổ tay của bà lưu lại trong Thư viện Quốc gia ở Paris vẫn còn chứa độc tố phóng xạ, nó nặng đến nỗi những ai muốn tiếp cận với các tài liệu này phải mang trang phục phòng hộ.

Nam Giang

(Dịch từ Wearethemighty.com- 7/2017)