Sấm chớp, mưa giông ngồi trong ôtô, máy bay có an toàn?

   Theo Cơ quan An toàn sấm sét quốc gia Mỹ (NLS), hiện nay có rất nhiều người cho rằng ngồi trong xe ôtô khi trời mưa có sấm sét là an toàn vì lốp xe có thể cách ly sấm chớp. Theo các chuyên gia NLS thì nhận thức trên chưa thật chính xác, bởi ngồi trong ôtô được bảo vệ nhờ vỏ bọc kim loại của xe. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, người ngồi trong xe không được chạm vào kim loại trong khi trời đang sấm chớp, bởi nguồn điện sấm chớp đang bao trùm quanh xe, tạo ra hiệu ứng Faraday. Các phương tiện được sản xuất từ sợi thủy tinh, vật liệu chuyển đổi hoặc phương tiện có cửa mở thì cần phải đóng kín khi có sấm chớp. Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người và thiết bị thì khi trời mưa sấm chớp, nên dừng và táp vào lề  đường, tắt máy chờ mưa tạnh, hết sấm chớp hãy đi. Người ngồi trong xe nên chắp tay vào nhau, không nên chạm vào kim loại, thành xe, cửa xe, tay nắm, vô lăng, cần số... Các loại máy công cụ nặng như cần cẩu, xe lu, máy xúc, máy đầm... được xem là an toàn khi có sấm chớp, song người lái nên ra khỏi xe và trú vào nơi an toàn. Không được vận hành máy cắt cỏ, máy gặt đập hoặc các loại xe dùng trên sân golf. Nếu để máy nổ thì sấm sét sẽ đánh trực diện, gây cháy nổ, đặc biệt là hệ thống điện.

Các loại máy bay đang hoạt động trên không cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Tại Mỹ năm 1963, máy bay của hãng Pan American đã bị sét đánh làm 83 người thiệt mạng hoặc trong thập niên 80 thế kỷ trước, tàu con thoi của Cơ quan Hàng không vũ trụ tại Mỹ (NASA)  cũng  bị sét đánh khi bay ở độ cao gần 20.000 mét, thậm chí còn bị sét đánh tới 72 lần trong thời gian 45 phút. Trung bình, mỗi máy bay thương mại một năm gặp ít nhất một lần bị đánh vào cánh, đầu hoặc đuôi nhưng được chế  bằng nhôm nên máy bay ít bị ảnh hưởng. Để khắc phục tình trạng bị sấm sét tấn công, các loại máy bay hiện đại thường được chế tạo bằng vật liệu composite cao cấp nên có tính dẫn điện tốt, tuy nhiên khi chế tạo người ta cũng phải bổ sung cả kim loại vào cho composite để khử sét và bảo đảm an toàn cho người lẫn thiết bị bay.

Duy Hùng

(Theo Livescience - 9-2013)