Xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí mới ở thị xã Buôn Hồ: Nhiều thách thức

Tính đến cuối năm 2021, 5/5 xã ở thị xã Buôn Hồ đã về đích nông thôn mới theo bộ tiêu chí cũ. Tuy nhiên, để thực hiện theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025, địa phương đang gặp không ít khó khăn, thách thức.

Ea Drông là xã đặc thù với trên 83% hộ dân là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống người dân phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp nên còn nhiều khó khăn. Những năm qua, thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, từ các nguồn vốn hỗ trợ, xã Ea Drông đã được đầu tư nhiều chương trình, đề án hỗ trợ địa phương phát triển kinh tế - xã hội cũng như giúp người dân nâng cao đời sống vật chất, tinh thần. Nhờ đó, bộ mặt nông thôn đã có nhiều khởi sắc, kinh tế xã hội từng bước phát triển. Đến năm 2021 xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; tuy nhiên vẫn còn một số chỉ tiêu đạt không cao hoặc "nợ" lại. Do đó, rất khó khăn khi triển khai thực hiện bộ tiêu chí xã nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.

Tuyến đường trung tâm xã Bình Thuận được nhựa hóa khang trang, sạch đẹp.

Đơn cử như với tiêu chí số 2 về giao thông, chỉ tiêu tỷ lệ đường thôn, bản, ấp và đường liên thôn, bản, ấp được cứng hóa và bảo trì hằng năm theo quy định chung phải đạt 100% nhưng địa phương mới chỉ đạt trên 61%; tỷ lệ đường ngõ, xóm được cứng hóa, đảm bảo sáng - xanh - sạch - đẹp chỉ mới đạt trên 53% so với chỉ tiêu trên 85%. Hay tiêu chí thu nhập phải đạt 52 triệu đồng trở lên/người (năm 2022) và tăng theo từng năm cũng rất khó bởi hiện nay xã Ea Drông chỉ mới đạt gần 42 triệu đồng/người/năm. Ngoài ra, các tiêu chí giáo dục, hộ nghèo đa chiều, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn… sẽ là thách thức không nhỏ cho địa phương.

Theo ông Y Manh Mlô, Phó Chủ tịch UBND xã, từ một xã vùng II có 4 buôn đồng bào thiểu số đặc biệt khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao, với sự nỗ lực của chính quyền và nhân dân, xã Ea Drông đã phát huy nội lực, tinh thần đoàn kết, tranh thủ sự đầu tư hỗ trợ của Nhà nước để cán đích nông thôn mới. Tuy nhiên bộ tiêu chí xã nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 đặt mục tiêu khá cao nên đối với địa phương sẽ khó áp dụng.

Tương tự, xã Ea Blang mặc dù về đích nông thôn mới từ cuối năm 2017 nhưng đến nay vẫn còn một số tiêu chí chưa hoàn thiện, phải "nợ" lại, như chỉ tiêu về trục đường chính nội đồng đảm bảo vận chuyển hàng hóa thuận tiện quanh năm; hợp tác xã hoạt động theo đúng quy định; có mô hình liên kết gắn với tiêu thụ nông sản chủ lực bảo đảm bền vững… Trong khi đó, theo bộ tiêu chí mới, một số chỉ tiêu được nâng cao khiến địa phương bị "rớt" như tiêu chí giao thông; thu nhập; tỷ lệ diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới và tiêu nước chủ động; lao động, môi trường...

Người dân thôn Tân Hòa, xã Ea Blang xây dựng Khu dân cư kiểu mẫu.

Đặc biệt, tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn đang là “điểm nghẽn” đối với cả 5 xã. Hiện các xã mới cơ bản đạt chỉ tiêu về hợp tác xã hoạt động hiệu quả và có hợp đồng liên kết theo chuỗi giá trị ổn định. Chưa xã nào đạt các tiêu chí như: có sản phẩm OCOP (chương trình Mỗi xã một sản phẩm) được xếp hạng đạt chuẩn hoặc tương đương còn thời hạn; có mô hình kinh tế ứng dụng công nghệ cao, hoặc mô hình nông nghiệp áp dụng cơ giới hóa các khâu, liên kết theo chuỗi giá trị gắn với đảm bảo an toàn thực phẩm; ứng dụng chuyển đổi số để thực hiện truy xuất nguồn gốc các sản phẩm chủ lực của xã; tỷ lệ sản phẩm chủ lực của xã được bán qua kênh thương mại điện tử; vùng nguyên liệu tập trung đối với nông sản chủ lực của xã được cấp mã vùng… 

Theo chị H’Phi Lip Niê, chuyên viên Phòng Kinh tế thị xã Buôn Hồ, theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới và Bộ tiêu chí quốc gia xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025, bình quân các xã trên địa bàn thị xã đều giảm tiêu chí, chỉ còn đạt khoảng 12 tiêu chí/xã; trong đó giảm nhiều tiêu chí nhất là xã Ea Drông và xã Bình Thuận. Một số chỉ tiêu như 100% đường xã được nhựa hóa chỉ có xã Bình Thuận và Ea Blang đạt; chỉ tiêu đường thôn, buôn cứng hóa chỉ có xã Bình Thuận đạt; tỷ lệ lao động qua đào tạo chưa có xã nào đạt… Trước mắt, để xây dựng nông thôn mới theo tiêu chí giai đoạn mới, địa phương sẽ huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị để xây dựng các chỉ tiêu về thiết chế văn hóa, khu vui chơi; riêng việc thực hiện những tiêu chí như giao thông, công trình thủy lợi… thì cần sự hỗ trợ nguồn lực của tỉnh, Trung ương và sự đóng góp, chung sức thực hiện của người dân.

Bên cạnh đó, địa phương sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ, hiệu quả chương trình giảm nghèo bền vững; tạo điều kiện và hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi, trực tiếp tham gia các chương trình phát triển kinh tế, hỗ trợ học nghề kết hợp với giải quyết việc làm cho người nghèo, cận nghèo để thoát nghèo bền vững, góp phần tăng thu nhập và từng bước nâng cao mức sống của người dân. Ngoài ra, chú trọng phát triển kinh tế tập thể, nòng cốt là các hợp tác xã, tổ hợp tác hoạt động hiệu quả; thực hiện cơ giới hóa trong sản xuất nông nghiệp; nhân rộng các mô hình liên kết theo chuỗi giá trị, mô hình sản xuất an toàn, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và chế biến sản phẩm; sản xuất sản phẩm nông nghiệp theo tiêu chuẩn chất lượng gắn với định hướng phát triển dịch vụ, du lịch...

Thúy Hồng