Lênin - Người cộng sản có cái đầu lạnh và trái tim hồng

Là người tôn trọng tri thức, đề cao vai trò của tri thức và đội ngũ các nhà giáo, nhà khoa học nhưng Lênin trong nhận thức và hành động của mình không bao giờ chấp nhận tình trạng “phi chính trị” của đội ngũ trí thức sống và làm việc dưới chế độ Xô viết, cho Nhà nước Xô viết. Sau Cách mạng Tháng Mười Nga 1917, Lênin đã sử dụng những chuyên gia, trí thức cũ của chế độ Nga hoàng để chấn hưng nền giáo dục và công cuộc khôi phục đất nước; trong số đó đa phần yêu nước nhưng cũng có những người ra mặt chống đối chế độ. Không chấp nhận điều này, Lênin đã tự tay chọn trục xuất ra khỏi đất nước 70 người trong tổng số 220 người thể hiện thái độ chống đối chính quyền Xô viết.

Trong thư gửi Marksim Gorki, Lênin giải thích về quyết định trục xuất một số trí thức của mình: “Không. Chẳng có gì là tội lỗi khi cho những “tài năng” như thế ngồi tù vài tuần, nếu đó là việc phải làm để tránh các âm mưu và cái chết của hàng chục ngàn người”. Về điều này, với một sự tôn trọng, Marksim Gorki nhận xét về Lênin: “giống như cái kim la bàn, bao giờ cũng chỉ về lợi ích giai cấp của nhân dân lao động... Điều đặc biệt vĩ đại ở Lênin chính là lòng căm thù quyết liệt, không bao giờ tắt trước sự bất hạnh của mọi người, niềm tin chói lọi của đồng chí rằng sự bất hạnh không phải là nền tảng không thể tiêu diệt được của cuộc đời, trái lại nó là điều xấu xa, nhơ nhuốc mà mọi người có thể và cần phải quét sạch đi”.

V. I. Lênin.

Bên cạnh phê phán thói trưởng giả, trí thức tư sản vị kỷ, Lênin cũng phê phán nghiêm khắc biểu hiện quan liêu, tham nhũng của những người cộng sản, chính Người là tấm gương trong cuộc chiến không khoan nhượng này khi quả quyết rằng: cách mạng phải được thực hiện bằng những bàn tay trong sạch. Thế nên, trong công việc, Người rất rạch ròi giữa công việc và cuộc sống, việc công và việc tư; trong không ít lần và nhiều việc, những người dưới quyền luôn tìm cách luồn lách để đặc cách những lợi ích vật chất cho Người nhưng Lênin luôn khước từ và phê bình nghiêm khắc; đồng thời, Lênin luôn căn dặn những người cộng sản phải biết tự giữ mình, không nên nhận các chế độ ưu đãi hơn những người khác mà đáng lẽ nó không thuộc về mình. Nghiêm khắc hơn, nhiều lần Người còn đề nghị loại khỏi bộ máy Xô viết những cán bộ quan liêu, chuyên quyền, tham nhũng, chính quyền nhân dân không cần và không chấp nhận những người như vậy, “thà ít mà tốt”.

Sự quyết liệt của Lênin còn thể hiện trong các quyết định chính trị quan trọng trong thời gian cầm quyền – những quyết định giúp đưa nước Nga ra khỏi khủng hoảng và tạo nền tảng quan trọng cho sự hùng mạnh của Liên bang Xô viết sau này, đó là: chính sách “cộng sản thời chiến”, “chính sách kinh tế mới” (NEP), chính sách quân sự “xây dựng Hồng quân Xô viết” và “điện khí hóa toàn Nga”. Quá trình từ thai nghén đến xây dựng chính sách để đưa đến quyết định cuối cùng là một sự suy tư, trăn trở của Lênin; dù nhận thức là rất khó khăn, bị bao vây tứ phía từ trong ra ngoài, có lực lượng chống đối và bàn lùi nhưng trong hoàn cảnh lúc bấy giờ, “trái tim hồng” của người cộng sản thôi thúc “cái đầu lạnh” của một lãnh tụ không thể không làm và không thể làm khác được. Dù gặp phải những trở ngại bước đầu nhưng kết quả cuối cùng khẳng định rằng đó là những quyết định đúng, thậm chí còn có thể khẳng định nếu không có những chính sách đó thì không có nước Nga hùng mạnh để cứu nhân loại khỏi họa diệt chủng phát xít. Rõ ràng công lao lớn nhất thuộc về Lênin.

Thời gian sẽ lùi xa, công lao của lãnh tụ có thể được đánh giá ở nhiều phương diện khác nhau, tùy thời đại, tùy chế độ chính trị, tùy nhận thức của người đời; nhưng nhân cách người cộng sản Lênin với trí tuệ uyên bác và trái tim nhiệt thành sẽ sống mãi trong tâm thức của nhân loại tiến bộ.

TS. Ngô Khắc Sơn