Những người con Tây Nguyên nhớ Bác

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi xa nhưng hình ảnh của Người vẫn hiện diện và đồng hành cùng sự phát triển của đất nước.

Với đồng bào Tây Nguyên, dù chưa được đón Bác về thăm buôn làng, nhưng trong trái tim mỗi người dân vẫn luôn dành vị trí trang trọng cho vị lãnh tụ thiên tài, danh nhân văn hóa kiệt xuất. Với nhiều người con của đại ngàn may mắn được gặp Bác, kỷ niệm ấy luôn được lưu giữ trang trọng, tự hào trong trí nhớ mỗi người.

Kỷ vật thiêng liêng

Xúc động không nói nên lời gần như là tâm trạng chung của những ai may mắn được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh và dù qua bao năm tháng vẫn vẹn nguyên cảm xúc mỗi khi hồi tưởng lại. Ở tuổi 94, ông Lê Chí Quyết, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy vẫn nhớ như in những câu chuyện đằng sau tấm hình chụp chung với Bác Hồ. Đó là năm 1966, ông Lê Chí Quyết khi ấy 38 tuổi, là Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Lắk cùng đoàn cán bộ miền Nam được ra Hà Nội để chuẩn bị đi tham quan, học tập tại Liên Xô.

Ông Quyết bồi hồi: “Dịp này, tôi may mắn hai lần được gặp Bác. Trước khi đoàn đi tham quan, Bác thăm hỏi sức khỏe mọi người; dặn dò Ban Tổ chức Trung ương bố trí, sắp xếp nơi ăn nghỉ chu đáo cho cả đoàn. Khi đoàn đi Liên Xô trở về lại Hà Nội, chúng tôi vinh dự được chuyện trò với Bác Hồ thêm lần nữa”.

Ông Lê Chí Quyết xem bức ảnh được chụp chung với Bác Hồ.

Háo hức gặp lại Bác, cả đoàn chuẩn bị tinh thần để báo cáo với Bác về tình hình miền Nam. Nghĩ rằng Bác sẽ hỏi về sự dũng cảm, kiên cường của quân và dân tỉnh Đắk Lắk; về tội ác, sự đánh phá tàn bạo của Mỹ, ông Quyết cũng đã chuẩn bị sẵn mọi câu trả lời. Tuy nhiên, thật bất ngờ khi Người lại quan tâm đến đời sống của đồng bào Tây Nguyên lúc bấy giờ. 

Ông nhớ lại: Bác nói, chuyện bộ đội đánh Mỹ giỏi rồi, Bác nắm được rồi. Bác chỉ muốn hỏi, đồng bào các dân tộc có bị đói không? Có cơm ăn không, có bị ăn lạt muối không? Trẻ em có đủ áo quần để mặc không, có giấy bút để học hành không?... Tôi thưa với Bác, về tình hình đồng bào của mình, do giặc đánh phá, nên một số vùng rất khổ cực, thường xuyên thiếu gạo, thiếu muối, phải lên rừng đào củ mài, hái rau rừng ăn tạm qua ngày. Một số vùng đồng bào, chị em phụ nữ không có vải vóc phải lấy vỏ cây làm khố, làm váy mặc; điều kiện trẻ em cũng rất thiếu thốn…

Bác nghe chuyện, vỗ nhẹ vai ông rồi ngước lên nhìn trần nhà như để kiềm chế sự xúc động, khiến người tiếp chuyện cũng rưng rưng. Bác nhắn nhủ: Về trong đó, cháu và các cán bộ phải cố gắng liên lạc, tìm cách làm sao để đồng bào có cơm ăn, đừng để đồng bào đói, mất sức, đừng để đồng bào phải ăn lạt. Phải có chút vải cho chị em phụ nữ, đừng để mặc vỏ cây, phải mua giấy bút cho trẻ em học hành…

56 năm trôi qua, những cử chỉ ân cần cùng lời căn dặn của Bác Hồ năm nào vẫn còn nguyên vẹn trong ký ức ông Lê Chí Quyết. Hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại được bắt đầu từ những điều giản dị, chân chất, ấm lòng đồng bào.

May mắn 8 lần được gặp Bác

Sinh ra và lớn lên ở Thủ đô Hà Nội, suốt thời thanh thiếu niên, NSƯT Vũ Lân (TP. Buôn Ma Thuột) may mắn được gặp Bác Hồ 8 lần. Đó là quãng thời gian khoảng 12 năm, từ năm 1957 đến khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời. Khi ấy, Vũ Lân đang là học sinh của các Trường Nguyễn Trãi 2, Trường Múa Việt Nam (nay là Học viện Múa Việt Nam); là diễn viên múa trong đêm dạ hội chào mừng Đại hội toàn quốc lần thứ III của Đảng Lao động Việt Nam tại Công viên Bách Thảo… Mỗi dịp gặp Bác, dù khoảng cách xa hay gần, cậu bé Vũ Lân ngày đó đều có những cảm nhận và khắc nhớ đặc biệt về vị lãnh tụ vô vàn kính yêu của dân tộc.

NSƯT Vũ Lân (bìa trái) tham gia tại Tọa đàm "Di sản Hồ Chí Minh - Thư gửi thanh niên".

NSƯT Vũ Lân bồi hồi kể: Lần đầu tiên tôi vinh dự được gặp Bác là khi đang học lớp 5B, Trường Nguyễn Trãi 2, và tham gia sinh hoạt tại Câu lạc bộ thiếu nhi Hà Nội. Một hôm, chúng tôi được nhà trường thông báo ăn mặc chỉnh tề, 5 giờ sáng có mặt tại cổng trường. Hôm đó, xe chở đội thiếu nhi chừng 8 người và một thanh niên phụ trách đến Phủ Chủ tịch. Gặp đội thiếu nhi, Bác ân cần chuyện trò và thông báo rằng: “Hôm nay Bác sẽ cùng các cháu đón một vị khách đặc biệt – đó là Tổng thống Xê-cu Tu-rê của nước Cộng hòa Ghi Nê – một đất nước ở châu Phi vừa mới giành được độc lập”.

Đem ra một quả địa cầu, Bác Hồ nói, bây giờ Bác đố các cháu, cháu nào biết thì lên đây chỉ vị trí nước Ghi Nê trên quả địa cầu. May mắn, nhà cậu bé Vũ Lân khi đó cũng có quả địa cầu, nên ông và một số học sinh đã giơ tay, nhưng người Bác gọi lại là thanh niên phụ trách Đội. Có lẽ quá bất ngờ, luống cuống, chàng thanh niên tỏ ra bối rối và không chỉ được. Thấy vậy, Bác hướng về cả đội rồi ân cần: “Chúng ta bây giờ đã có thể làm bạn với các nước, nên cũng cần ít nhiều hiểu biết về họ thì mới có thể làm bạn được”.

Câu nói ngắn ngọn, nhưng như khắc vào tâm trí cậu bé 12 tuổi Vũ Lân lúc bấy giờ. Suốt những năm học cấp 2, Địa lý là một trong những môn mà ông học rất giỏi cùng với Văn, Toán, Vật lý. Ông còn sáng tạo ra cách vẽ bản đồ thế giới với độ chính xác cao; thi tốt nghiệp đạt thành tích đứng đầu cấp huyện…

Một lần đặc biệt khác, ông may mắn được gặp Bác Hồ vào năm 1960 – khi Bác Hồ đến dự dạ hội chào mừng Đại hội toàn quốc lần thứ III của Đảng Lao động Việt Nam. Bác đi một mình đến vẫy chào tất cả mọi người, khi tới chỗ dàn nhạc giao hưởng, Bác được mời chỉ huy. Khi ấy, Bác vui vẻ cầm đũa chỉ huy, bắt nhịp bài ca “Kết đoàn” cho hơn 4.000 người tham gia dạ hội cùng hát. Người nhạc trưởng cứ thế đã truyền cảm xúc mạnh đến nhạc công và tất cả mọi người tham dự.

"Không khí ấy lạ lắm, tôi đang đứng trong hậu trường, cách Bác chừng 20 m, cùng cất vang bài hát mà không kìm được xúc động. Sau này, khi làm chỉ huy dàn nhạc, tôi càng khâm phục Bác hơn, bởi dẫu bận trăm công ngàn việc, nhưng Bác vẫn không ngừng học hỏi và am tường rất nhiều lĩnh vực, vấn đề", NSƯT Vũ Lân xúc động.

Lần vinh dự được gặp Bác cuối cùng đã hơn nửa thế kỷ trôi qua và cũng đã hơn 40 năm NSƯT Vũ Lân xa Hà Nội, nhưng những kỷ niệm về Bác luôn thường trực trong trái tim ông. Những lời Bác dạy ngày nào luôn thúc giục ông cố gắng cống hiến nhiều hơn cho âm nhạc Tây Nguyên, cho văn hóa quê hương, Tổ quốc. 

Quỳnh Anh