Mùa me "dốt"

Không biết từ đâu, khi nào, vùng đất Tây Nguyên mọc rất nhiều cây me. Qua bao thế hệ, hàng me xanh ngắt vẫn sừng sững tỏa bóng, cho những mùa quả chua ngọt đậm đà.

 

Đi dọc tuyến đường Buôn Đôn - Ea Súp mùa này, ta dễ bắt gặp hình ảnh những rổ me mới hái bày bán hai bên đường. Chị H’Huôm Niê (buôn Yang Lành, xã Ea Wer, Buôn Đôn) cho biết, từ cuối năm me bắt đầu cho quả đến tầm tháng 3, tháng 4 năm sau là chín rộ, hái một lần hết cả cây. Me mọc tự nhiên có vị chua nhiều hơn ngọt nên chỉ hợp những "tín đồ" mê ăn chua.

 

Me ngon nhất là khi chín “dốt” (me chưa chín hẳn, thịt bên trong màu xanh bột, vỏ bên ngoài đã bắt đầu khô dễ lột, ăn bùi bùi). Vị chua của me ăn kèm với muối ớt cay khiến ai cũng “ngất ngây”. Những ngày nắng gắt, khách mua me rất nhiều, chủ yếu mua quả me về làm nước cốt nấu canh chua hoặc nước uống giải khát mùa hè. Còn người dân địa phương dùng cả lá me, quả me non nấu các món ăn hằng ngày như canh lá me, lẩu lá...

 

Lột me thuê - công việc mang lại thu nhập cho nhiều phụ nữ ở Buôn Đôn.

Hái hết hai cây me trước nhà, chị H’Huôm lại mua thêm của hàng xóm bán tiếp. Không riêng chị mà nhiều người dân trong buôn cứ đến mùa me chín là tất bật bán buôn, người nào không gùi me đi bán thì hái me, lột me thuê với giá 5-6 nghìn đồng/kg. Amí Miên (cùng ngụ buôn Yang Lành) cho hay, mùa me nào bà cũng kiếm được tiền triệu nhờ lột me thuê.

 

Me lột thường là loại đã quá chín, vỏ khô giòn, chỉ cần bẻ lớp vỏ bên trong là lộ ra phần thịt màu nâu đậm. Công việc khá đơn giản song cứ ngồi một chỗ, đau lưng, mỏi chân nên chỉ các mẹ, cụ già chịu làm. Có ngày me nhiều, Amí Miên làm từ sáng đến tối vẫn không hết hàng. Mệt nhưng Amí rất ham làm. Bởi những ngày khô nắng, lột me là công việc giúp Amí có tiền trang trải cuộc sống qua mùa giáp hạt.

 

Người dân ở đây cũng không biết vì sao quanh buôn làng, khu vực Buôn Đôn lại mọc rất nhiều me. Me tự mọc, tự lớn lên rồi đơm hoa kết trái, người dân cứ thế tận hưởng "lộc trời”. Họ hiếm khi đốn hạ trừ khi cây bị khô chết và cũng không bán cây cho dân buôn gỗ dù được trả giá cao. Những cây me cổ thụ cứ sừng sững che chở, tỏa bóng mát cho dân làng trong những ngày hè nóng bức.

 

Huỳnh Thủy