Con đường nghệ thuật của "chàng Đam San" Y Joel Knul 

Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Y Joel Knul chiếm được tình cảm của công chúng yêu âm nhạc bởi giọng ca trời phú, đậm chất đại ngàn. Tên tuổi, con đường nghệ thuật của người nghệ sĩ này được khẳng định, ngày càng "chín" khi anh được chọn và đã vào vai xuất sắc nhân vật Đam San trong vở ca kịch “Khát vọng Dam Săn”.

Chúng tôi có cuộc hẹn gặp gỡ, trò chuyện cùng NSƯT Y Joel Knul, sinh năm 1975, thuộc Đoàn Ca múa dân tộc Đắk Lắk sau thời gian anh bận rộn “chạy show” phục vụ công chúng thưởng thức "món ăn tinh thần" dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Ngồi với anh trong một quán cà phê quen ở TP. Buôn Ma Thuột, thật thú vị khi được nghe anh kể về những kỷ niệm trên con đường nghệ thuật của mình. 

Mặc dù rất đam mê ca hát nhưng Y Joel từng không dám mơ sau này được đứng trên sân khấu, bởi nhà anh nghèo, không có điều kiện để theo đuổi con đường nghệ thuật. Tuy nhiên, vì có năng khiếu nghệ thuật nên những hoạt động văn nghệ ở trường hay của địa phương, Y Joel thường xin bố mẹ tham gia để thỏa niềm đam mê.

Năm lên 10 tuổi, thấy được niềm đam mê âm nhạc của cháu nên Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Y Moan Ênuôl (cậu nuôi của Y Joel) đã tặng cho cháu một cây đàn Accord Guitar và dành thời gian dạy cháu đánh đàn, hợp âm và hát nhạc. 

Tốt nghiệp THPT, Y Joel dự thi vào Trường Trung cấp Văn hóa Nghệ thuật Đắk Lắk (nay là Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Đắk Lắk). Trong thời gian học tập tại trường, với giọng ca thiên phú cùng niềm đam mê nghệ thuật luôn ấp ủ, lại được đào tạo bài bản, đặc biệt là được NSND Y Moan chỉ bảo, dạy thêm, Y Joel ngày càng trưởng thành.

Năm 2001, Y Joel đăng ký tham gia Cuộc thi Liên hoan tiếng hát truyền hình toàn quốc (gọi là giải Sao Mai) với tâm thế học hỏi là chính, nhưng không vì thế mà anh luyện tập hời hợt, trái lại rất nỗ lực, thái độ nghiêm túc, chuẩn bị kỹ lưỡng, bài bản.

Tại cuộc thi này, ca khúc “Đi tìm lời ru nữ thần mặt trời” của nhạc sĩ Y Phôn Ksor do anh thể hiện đã chinh phục được Ban giám khảo, được Ban tổ chức trao giải “Giọng hát hay nhạc nhẹ”.

Sau thành công đó, ước mơ được “bơi” giữa biển cả nghệ thuật mênh mông đã thôi thúc  Y Joel phải tìm được môi trường âm nhạc lớn hơn. Năm 2002, anh đăng ký dự thi vào ngành Thanh nhạc tại Nhạc viện Hà Nội và trúng tuyển. Năm 2004, tốt nghiệp ra trường, anh được tuyển vào công tác tại Đoàn Nghệ thuật Đam San (tỉnh Gia Lai).

Tại đây, anh được hoạt động nghệ thuật với những diễn viên chuyên nghiệp và nhanh chóng được chú ý bởi chất giọng khỏe khoắn, rắn rỏi, đậm chất núi rừng. Trong thời gian 5 năm công tác tại phố núi Pleiku, anh có rất nhiều đóng góp cho Đoàn, ngoài nhiệm vụ của một ca sĩ, anh còn đảm nhận cả vai trò là một nhạc công đàn Guitar.

Cuối năm 2009, Y Joel nhận công tác tại Đoàn Ca múa dân tộc Đắk Lắk, đúng thời gian NSND Y Moan lâm bệnh. Năm 2015, anh được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSƯT. Cùng năm đó, anh được bổ nhiệm làm Phó trưởng Phòng Ca nhạc của Đoàn Ca múa nhạc dân tộc Đắk Lắk. Tuy nhiên, sau đó không lâu anh lại xin thôi làm quản lý để tiếp tục đeo đuổi nghiệp diễn.

 

Năm 2017, NSƯT Y Joel Knul được nhạc sĩ Nguyễn Cường chọn vào vai nhân vật Đam San, cùng vợ là ca sĩ H’Lueng Niê đóng vai nàng H’Nhí trong vở ca kịch “Khát vọng Dam Săn” do ông là tác giả, kiêm tổng đạo diễn.

Để hóa thân thành một vị tù trưởng tài ba, lỗi lạc với khát vọng mở rộng buôn làng, xây dựng một cộng đồng dân tộc hùng mạnh, một xã hội tràn ngập ánh sáng và tình yêu, việc đầu tiên anh Y Joel làm đó là nghiên cứu kỹ kịch bản và tìm hiểu thêm về nhân vật này trong Sử thi Đam San.

NSƯT Y Joel trải lòng: "Diễn ca kịch đòi hỏi diễn viên rất nhiều về kỹ năng, vì có những đoạn độc thoại, vừa hát vừa thể hiện võ công trên sân khấu, người diễn viên phải có sức khỏe tốt, giọng hát khỏe và hành động thuần thục. Lần đầu tiên diễn ca kịch, với sự nỗ lực của bản thân và được sự hỗ trợ nhiệt tình của đạo diễn nên khi được công chúng đón nhận, yêu mến thì đó là một bước ngoặt trong sự nghiệp”.

Theo lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Đắk Lắk, để hoàn thành vở ca kịch “Khát vọng Dam Săn” đưa đến công chúng hàng trăm nghệ sĩ của Đoàn Ca múa dân tộc Đắk Lắk và cộng tác viên đã miệt mài tập luyện hàng tháng trời, vượt lên chính mình để chinh phục một vai diễn mà chưa bao giờ họ được trải nghiệm.

Đây là một tác phẩm nghệ thuật tầm cỡ quốc gia, đã toát lên được tinh thần Đam San với những nét đặc sắc của văn hóa dân gian Êđê nói riêng, Tây Nguyên nói chung.

Trong khuôn khổ Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 8 năm 2023, vở ca kịch “Khát vọng Dam Săn” được công diễn tại TP. Buôn Ma Thuột chinh phục được khán giả và du khách.

Gần 15 năm công tác ở Đoàn Ca múa dân tộc Đắk Lắk, NSƯT Y Joel Knul đã góp phần cùng tập thể diễn viên làm nên thành công của nhiều hội diễn, giành các huy chương vàng, huy chương bạc khu vực, toàn quốc.

Trong đó, đáng chú ý là Huy chương Bạc Liên hoan Âm nhạc ASEAN năm 2019, với tiết mục đơn ca “Khóc rừng” của tác giả Hồ Tuấn; Huy chương Bạc Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc năm 2021, với tiết mục song ca cùng ca sĩ Nguyễn Minh Chi ca khúc “Để suối hát thác reo” (sáng tác Giáng Son); Huy chương Vàng Liên hoan Âm nhạc ASEAN năm 2022, với ca khúc “Yêu như chàng Đam San” (sáng tác Hồ Tuấn)...

Hiện tại, NSƯT Y Joel đã hội đủ mọi tiêu chí và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đắk Lắk đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị Nhà nước phong tặng danh hiệu NSND. Anh có một gia đình hạnh phúc với người vợ, cũng là ca sĩ đang công tác tại Đoàn Ca múa dân tộc Đắk Lắk. Hai vợ chồng luôn thấu hiểu và hỗ trợ nhau để cống hiến hết mình cho nghệ thuật.

Nội dung: Thế Hùng

Hình ảnh: Thế Hùng, CTV và NVCC.

Trình bày: Đức Văn