Tết máng nước gắn kết cộng đồng Sê Đăng

Để chuẩn bị cho Tết cúng máng nước, già làng sẽ gọi những thanh niên, trai tráng trong làng giao nhiệm vụ dọn dẹp sạch sẽ khu vực dòng suối lấy nước. Nguồn nước mà dân làng lấy về sử dụng thường ở trong khu rừng già và cách biệt những khu rừng ma. Khi thực hiện nghi lễ cúng máng nước, mỗi làng sẽ chuẩn bị 2 con gà trống và 1 con heo. Tất cả đàn ông trong làng đều mang lễ vật vào địa điểm lấy nước trên dòng suối. Tại đây, già làng lần lượt cắt tiết heo, gà để cho tiết chảy xuống dòng suối, từng gia đình dùng 1 ống nứa rừng múc nguồn nước dưới suối đã được hòa với tiết gà, heo mang về nhà nhóm bếp nấu nước, nấu cơm và thức ăn mừng Tết máng nước cho riêng gia đình mình. Tiếp theo, già làng sẽ đọc bài cúng với nội dung: “Hôm nay cả làng lên đây xin thần núi, thần rừng ban phước lành cho dân làng làm ăn thuận tiện, sinh sống đoàn kết; ban cho dân làng nguồn nước trong lành để uống mát cái bụng quanh năm”.

 Sau khi thực hiện xong nghi lễ, các thanh niên trong làng đặt ống dẫn nước xuống khe suối để đưa nước về tận làng cho người dân. Khi nguồn nước về tới máng của làng, già làng tiếp tục cắt tiết 1 con gà nữa để tạ ơn thần linh đã cho nước về với dân làng. Tiếng cồng chiêng hòa cùng những bài dân ca Sê Đăng bên ché rượu cần thâu đêm suốt sáng làm cho không khí lễ hội ở vùng núi cao này trở nên ấm áp. Cứ vậy, người Sê Đăng nô nức vui hội để rồi sau đó lại bận rộn cho một mùa phát nương, xuống vụ mùa tỉa rẫy mới.

Theo phong tục truyền thống của người Sê Đăng, mỗi dịp Tết máng nước diễn ra, nhà này thường đến thăm nhà khác, nóc này đến thăm nóc khác để cùng uống rượu cần, ăn thịt và chúc phúc cho nhau. Nhiều nóc còn tổ chức đánh cồng chiêng, hát dân ca suốt thời gian diễn ra phần hội để tăng thêm không khí rộn ràng của Tết máng nước. Những hộ khá giả còn dự trữ thịt rừng sấy giàn bếp hoặc mổ gà, heo để ăn mừng. Nhờ Tết máng nước mà các vị già làng có thêm vị thế để quản lý làng nóc ngày càng văn minh, phát triển hơn. Người dân trong làng luôn sống thẳng thắn, trung thực, không được làm chuyện xấu, nếu vi phạm lệ làng sẽ bị phạt nộp heo, gà… Tết máng nước là một trong những phong tục giúp cho dân làng sống đoàn kết, hòa thuận, luôn hướng đến những việc tốt đẹp.

Tết máng nước vẫn được người Sê Đăng ở huyện vùng cao Nam Trà My gìn giữ khá nguyên vẹn, không hề bị mai một. Thông qua Tết máng nước, người Sê Đăng còn giữ gìn được một số nét văn hóa tiêu biểu như cồng chiêng, hát dân ca (acheo h'nu đ’bo)…

          Sơn Gia Phúc