Tình cau ngày cũ

Nhớ lắm những ngày thơ bé, vào những trưa hè hanh hao đang thiu thiu ngủ nhưng hễ có tiếng độp rơi của chiếc tàu mo già là lũ trẻ chúng tôi bật dậy tỉnh queo để giành giật bằng được. Chúng tôi hay đóng giả người phu xe chở khách, kéo nhau đi trên đường làng rộn tiếng cười vui bằng chiếc tàu mo nhỏ bé ấy. Nhớ cả hình ảnh bà bổ quả cau ra thành sáu miếng dang khô dưới nắng để ăn trầu cùng lời tự sự: “Yêu nhau cau sáu bổ ba/ Ghét nhau cau sáu bổ ra làm mười”; cây quạt mo bền bỉ quạt mát giữa ngày dài đêm thâu.

Minh họa: Trà My

Tuổi thơ ngây thơ, vô tư bao nhiêu thì lớn lên lại nhạy cảm, yếu mềm bấy nhiêu. Những hình ảnh tưởng như bình thường, không có gì đáng nhớ bỗng một ngày ùa về ngập tràn ký ức. Chỉ cần bắt gặp một hàng cau vút cao dù nơi đó chả phải xứ sở của mình trong cuộc hành trình mưu sinh, tôi cũng quay quắt nhớ hương cau ngày cũ. Hình ảnh tôi nhớ nhất là những ngày hè tươi đẹp thuở bé trong mỗi sớm mai được rõ mắt nhìn thấy những chùm hoa cau trinh nguyên trắng xóa bung nở trước sân nhà. Hoa cau nở không sặc sỡ, ồn ào mà dịu dàng, tinh tế như chính mùi hương ngan ngát, mềm mại lan tỏa khắp xóm. Cau nở nhẹ nhàng và rụng rơi như không. Mới hôm trước còn trắng bong một màu quyến luyến mà chỉ tinh sương hôm sau thôi hoa rơi xếp lớp thành vòng tròn quanh gốc rễ. Người lớn nhặt hoa phơi khô cho khi cần đến, còn tụi trẻ con thì tẩn mẩn xâu lại thành từng chuỗi vương miện. Cứ thế, ngõ vườn mùa cũ ướp đầy hương cau, tình người xưa xa lẫn quyện với tình cau muôn thuở cho lối cũ ngày về của kẻ tha phương được an ủi, dắt dìu trên mỗi khúc cua ký ức.

Đã không còn chuyện “Cô bé mỹ miều cười run run bờ vai tay ôm chắc vành mo...” như trong câu hát thuở nào nữa. Quạt mo giờ thế bằng quạt điện. Hàng cau lao xao bên dãy dâm bụt ngày trước đổi chỗ cho hàng rào xi-măng kín cổng cao tường. Dẫu thế cau trầu vẫn thắm duyên đôi lứa trong ngày hỏi cưới; vẫn là biểu tượng trường cửu của văn hóa Việt.

Nguyễn Tiến Dũng