Đàm phán Brexit: Đòi hỏi nhượng bộ của hai bên

Ngày 20-7, Trưởng đoàn đàm phán về Brexit của Liên minh châu Âu (EU) Michel Barnier kêu gọi Anh làm rõ quan điểm của mình về các vấn đề chủ chốt, như số tiền phải trả khi Anh rời "mái nhà chung", các quyền lợi của công dân EU tại Anh sau Brexit và vấn đề biên giới với Ireland.

Phát biểu với báo giới sau khi kết thúc vòng đàm phán thứ hai tại Brussels (Bỉ), ông Barnier cho biết: "Tuần này là lúc để trình bày, và vòng đàm phán thứ ba sẽ là lúc để làm rõ". Theo ông, hiện tồn tại một "sự khác biệt căn bản" với Anh về việc liệu sau thời điểm Anh rời khỏi EU, tòa án tối cao của EU có thể duy trì quyền tài phán đối với 3 triệu công dân EU đang sống tại Anh hay không.

Ông Barnier cũng kêu gọi Anh thể hiện rõ quan điểm về số tiền mà Brussels đã nói rằng Anh phải trả trước khi "ly hôn" để thanh toán các nghĩa vụ theo cam kết của Anh trong ngân sách EU. Ông nhấn mạnh rằng: "EU muốn một cuộc ly hôn có kỷ luật, và điều này đòi hỏi Anh phải thanh toán các hóa đơn của mình".

Về phần mình, Bộ trưởng Brexit của Anh David Davis cho biết cuộc đàm phán vừa qua "rất thiết thực mà mang tính xây dựng" nhưng "còn nhiều điều chưa được đề cập đến". Theo ông, cần một giải pháp mềm dẻo từ hai phía.

Trước đó, một nguồn tin từ cuộc đàm phán cho biết các quan chức hai bên đã thảo luận trong nhiều giờ về việc duy trì một đường biên giới “mềm” giữa Liên hiệp Vương quốc Anh với Ireland hậu Brexit và  bảo đảm quyền của các công dân châu Âu sinh sống ở Anh.

Cũng theo nguồn tin trên, vấn đề thanh toán tài chính cho Liên minh châu Âu và giải quyết những cam kết của Anh đến nay vẫn là một trong những điểm gây bất đồng chủ yếu trong các cuộc thương lượng diễn ra những ngày qua. Cả hai bên đều đang cố gắng để hiểu rõ quan điểm của nhau thông qua việc chất vấn phía bên kia để có thể làm rõ các nội dung và tìm ra được những điểm thống nhất. 

Anh cam kết tôn trọng các nguyên tắc về giải quyết tài chính nhưng sẽ không đưa ra lời hứa cụ thể. Ảnh minh họa

Các nhà phân tích cho biết số tiền mà Anh phải trả cho EU dựa trên các cam kết trong quá khứ có thể lên tới 100 tỷ euro. Tuy nhiên, Anh vẫn chưa đồng ý chấp nhận con số này. Quan điểm mới nhất của Chính phủ Anh là cố gắng thuyết phục các nhà đàm phán EU rằng Anh cam kết tôn trọng các nguyên tắc về giải quyết tài chính nhưng sẽ không đưa ra lời hứa cụ thể.

Ông David Davis, Bộ trưởng phụ trách Brexit của Anh cho biết: “Đối với chúng tôi, điều quan trọng là cả hai bên cần phải đạt được sự tiến bộ. Chính vì vậy các cuộc đàm phán là dựa trên tiêu chí này. Chúng tôi sẽ xác định những khác biệt cũng như những điểm tương đồng của đôi bên để có thể thực thi được chúng. Bây giờ là thời điểm cả hai bên cùng làm việc và đưa các cuộc đàm phán thành công”.

Theo các nhà phân tích, Liên minh châu Âu hiện có ưu thế nổi trội hơn hẳn so với Anh nên có thể dẫn dắt quá trình đàm phán chứ không để cho Anh làm việc ấy. Vì thế, đàm phán càng đi vào thực chất thì khó khăn và khó xử của Anh càng tăng và phía Anh càng cần thiện chí cũng như nhượng bộ của Liên minh châu Âu.

Thủ tướng Anh Theresa May chỉ có trong tay chính phủ thiểu số, nội bộ đảng cầm quyền không thống nhất và sự ủng hộ của dân chúng cho Brexit suy giảm, tức là áp lực đạt được kết quả đàm phán với Liên minh châu Âu đang tăng lên đối với chính phủ Anh và bà May.

Hơn nữa, thời gian không ủng hộ phía Anh. Việc chính phủ Anh lần đầu tiên lộ ý công nhận nghĩa vụ tài chính đối với Liên minh châu Âu là bằng chứng về nhận thức là phải tranh thủ Liên minh châu Âu, nhưng đồng thời cũng thể hiện sự yếu thế so với Liên minh châu Âu.

Ông Paul Richards, giám đốc điều hành Hiệp hội Thị trường vốn Quốc tế (ICMA) của Anh nói: "Nước Anh vừa diễn ra cuộc tổng tuyển cử. Chính phủ không còn chiếm thế đa số. Hiện câu hỏi đặt ra là các chính sách của chính phủ vẫn giữ nguyên hay có thay đổi. Liên minh châu Âu đang đưa ra những định hướng cho đàm phán, họ đang là người cầm trịch trong các cuộc đàm phán vì vậy, hiện vai trò của họ rất quan trọng”.

Như vậy, có thể thấy phía Anh bắt đầu phải trả giá đắt cho cuộc phiêu lưu chính trị nội bộ mang tên Brexit. Tuy nhiên, để đạt được mục đích “chia tay” cuối cùng theo đúng nguyện vọng của người dân Anh, thì Liên minh châu Âu và Anh cần hợp tác và đưa ra những nhượng bộ nhất định.

Theo kế hoạch, vòng đàm phán thứ 3 sẽ bắt đầu từ ngày 28-8 tới. Các nhà đàm phán đang hết sức nỗ lực để đạt một thỏa thuận từ nay đến cuối năm 2018.

Dương Hà (Theo VOV, Vietnam+)