Tập trung khắc phục tồn tại trong đầu tư xây dựng cơ bản

Theo đánh giá của UBND tỉnh, công tác đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) năm 2011 đã có những chuyển biến tích cực so với những năm trước, nổi bật nhất là kết quả giải ngân. Tuy nhiên, để nâng cao chất lượng công tác đầu tư XDCB thì vẫn còn nhiều vấn đề cần sớm được khắc phục.

Điều đáng quan tâm hiện nay là việc lựa chọn nhà thầu thi công không bảo đảm năng lực, thiếu quyết liệt trong việc đôn đốc, giám sát nhà thầu huy động đủ phương tiện, nhân công theo hồ sơ trúng thầu; chưa thường xuyên nghiệm thu khối lượng hàng tháng để đẩy nhanh tiến độ giải ngân với cơ quan cấp phát vốn đầu tư. Đặc biệt, việc phân công cơ quan đầu mối theo dõi ở cấp huyện để tham mưu cho UBND huyện về công tác quản lý đầu tư XDCB chưa hợp lý, chồng chéo về chức năng và nhiệm vụ. Phổ biến là việc các huyện chia nguồn vốn đầu tư XDCB cho nhiều phòng, ban khác nhau làm chủ đầu tư. Ví dụ: vốn hỗ trợ phát triển buôn, thôn thì giao cho Phòng Dân tộc, vốn hỗ trợ chuẩn hóa trường học thì giao cho Phòng Giáo dục làm chủ đầu tư; UBND tỉnh giao UBND huyện làm chủ đầu tư, nhưng UBND huyện lại ủy quyền cho cơ quan trực thuộc làm chủ đầu tư không đúng theo quy định… Chính điều đó đã dẫn đến tình trạng chủ đầu tư không có chuyên môn quản lý đầu tư XDCB, gây ra sự chậm trễ, sai sót trong quá trình thực hiện. Một hạn chế cần sớm khắc phục nữa là việc xác định nhu cầu đầu tư chưa hợp lý. Thực tế kiểm tra, thẩm định công trình cho thấy có nhiều trường hợp đầu tư bất hợp lý, trùng lắp, kém hiệu quả hoặc chưa thật sự cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Ngoài ra, tổng vốn đầu tư các dự án thanh toán nợ và chuyển tiếp từ năm 2011 trở về trước cần bố trí sang năm 2012 và các năm sau là khá lớn. Tồn tại này một phần bắt nguồn từ thực tế việc đầu tư các dự án trong giai đoạn 2006-2010 tương đối lớn nhưng nguồn vốn hạn hẹp nên chưa thanh toán xong. Một phần vì không ít công trình, dự án giải phóng mặt bằng chậm, giá trị đền bù bị điều chỉnh tăng theo quy định mới, dẫn đến tổng nhu cầu đầu tư tăng mạnh, gây khó khăn cho việc điều hòa vốn; một số công trình được cấp huyện bố trí vốn khởi công bằng phần cơ cấu vốn huyện (bình quân khoảng 30% tổng mức đầu tư), trong khi phần vốn ngân sách tỉnh chưa cân đối được, dẫn đến phần vốn cấp tỉnh phải bố trí chuyển tiếp và thanh toán vốn nợ cho các công trình này tăng lên; việc xác định quy mô công trình ban đầu chưa sát với yêu cầu thực tế nên phải điều chỉnh tăng quy mô, hạng mục, khối lượng, dẫn đến khó khăn trong việc bố trí vốn đầu tư…

Thi công nâng cấp Quốc lộ 26. (Ảnh minh họa)

Trong năm 2012, dự kiến tổng nhu cầu vốn đầu tư XDCB của tỉnh khoảng 3.840 tỷ đồng, nhưng kế hoạch vốn Trung ương giao chỉ khoảng 1.181 tỷ đồng, HĐND tỉnh giao 1.798 tỷ đồng; phần vốn còn thiếu đang được UBND tỉnh tích cực tìm kiếm, đề xuất cơ quan có thẩm quyền giải quyết hỗ trợ. Nhằm thực hiện hoàn thành kế hoạch vốn được giao, không để xảy ra tình trạng tồn ngân vốn XDCB vào cuối năm, trong năm 2012, các cơ quan chuyên môn của UBND tỉnh sẽ thường xuyên kiểm tra tiến độ thực hiện các dự án đầu tư. Đối với những dự án triển khai chậm, UBND tỉnh sẽ tập trung xử lý các vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ, trường hợp cần thiết sẽ cắt vốn, chuyển sang ưu tiên thanh toán cho các dự án khác đã hoàn thành khối lượng thi công. Một giải pháp quan trọng nữa là đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, bồi thường khi thu hồi đất theo đúng quy định, chú trọng công tác đào tạo, giải quyết việc làm, thu nhập cho người lao động nông nghiệp khi bị thu hồi đất. UBND tỉnh cũng yêu cầu các chủ đầu tư chủ động lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng và tổ chức giải phóng mặt bằng bàn giao cho đơn vị thi công theo đúng kế hoạch; chỉ được ký hợp đồng thi công, cho ứng vốn đầu tư sau khi đã có biên bản bàn giao mặt bằng; không để xảy ra tình trạng đơn vị thi công đã ứng vốn nhưng không có mặt bằng thi công, gây lãng phí vốn đầu tư như đã xảy ra trong thời gian qua. Đối với những dự án đã được giao kế hoạch vốn nhưng chậm tiến độ do vướng mắc trong bồi thường, giải phóng mặt bằng, chủ đầu tư phải tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan để tháo gỡ; trường hợp không xử lý được thì chủ động đề nghị cơ quan có thẩm quyền điều chuyển vốn đầu tư để thanh toán cho các dự án khác. Đối với các sở, ban, ngành có chức năng, nhiệm vụ thực hiện thủ tục đầu tư xây dựng, UBND tỉnh yêu cầu khẩn trương rà soát, đề xuất UBND tỉnh tiếp tục cải cách hành chính trong công tác thẩm tra, thẩm định, quản lý dự án đầu tư nhằm vừa bảo đảm đúng quy định nhưng đơn giản hóa thủ tục và rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ… Cùng với những giải pháp trên, UBND tỉnh sẽ tiếp tục duy trì việc tổ chức họp giao ban XDCB hàng quý để nắm tình hình, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các chủ đầu tư; chỉ đạo chặt chẽ công tác kiểm tra, rà soát chất lượng hoạt động của các đơn vị tư vấn trong đầu tư xây dựng và năng lực của các đơn vị thi công xây dựng; tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ nhằm chấn chỉnh và nâng cao chất lượng hoạt động trong lĩnh vực này.

Lê Ngọc