Thực hiện cam kết đồng thuận hạ lãi suất: Khó, vì sao?

Mặc dù đã “tung” ra hàng loạt sản phẩm tiết kiệm hấp dẫn nhưng vẫn không hút được khách hàng gửi tiền. Trong khi đó, thời điểm thực hiện Thông tư 13/2010/TT-NHNN quy định về các tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của các tổ chức tín dụng đã gần kề khiến các NH càng thêm khó khăn trong việc thực hiện mục tiêu giảm lãi suất huy động và cho vay nội tệ đã cam kết.

Thời gian gần đây, các ngân hàng (NH) liên tục đưa ra những sản phẩm tiết kiệm khá hấp dẫn. Chẳng hạn, với sản phẩm “OCB – Ngôi nhà hạnh phúc” của NH thương mại cổ phần Phương Đông, ngoài mức lãi suất được hưởng tương đối cao, tùy theo số tiền và kỳ hạn gửi, khách hàng được nhận một hoặc nhiều phiếu rút thăm may mắn, thẻ cào nhận quà và phiếu mua hàng tại các siêu thị trên cả nước. Hoặc sản phẩm “Du lịch vòng quanh thế giới với chứng chỉ tiền gửi 366 ngày” của NH thương mại cổ phần Ngoại Thương, ngoài được hưởng mức lãi suất cao nhất của NH Ngoại Thương (11,2%/năm đối với nội tệ và 4,9%/năm đối với USD), cứ mỗi số tiền tròn 10 triệu đồng hay 1.000USD mua chứng chỉ tiền gửi hoặc gửi tiết kiệm, khách hàng được nhận 1 mã số dự thưởng. Giải đặc biệt của chương trình tiết kiệm này là 1 chuyến du lịch Pháp - Bỉ - Hà Lan - Đức - Ý dành cho 2 người và tiền để mua sắm trị giá 1 tỷ đồng hoặc 1 sổ tiết kiệm Vietcombank kỳ hạn 3 tháng giá trị tương đương… Hay như sản phẩm “Gửi tiền trúng liền Vespa” của NH thương mại cổ phần Đông Á, khi gửi tiết kiệm hoặc mua kỳ phiếu, khách hàng sẽ được cấp một mã dự thưởng và có cơ hội trúng xe máy Vespa S125, Vespa LX125… Bên cạnh việc thiết kế các sản phẩm tiền gửi tiết kiệm lãi suất cao kèm “cơ hội trúng thưởng” nêu trên, hầu hết các NH đều đưa ra mức lãi suất huy động đồng Việt Nam chạm ngưỡng cho phép 11,2%. Biểu đồ lãi suất huy động đồng Việt Nam trong thời gian gần đây không còn hình ảnh của đường cong quen thuộc, kỳ hạn càng dài – lãi suất càng cao mà đang có xu hướng trái ngược, hầu hết các NH thương mại đều chú trọng vào các kỳ hạn ngắn, xây dựng mức lãi suất tương đương hoặc thậm chí cao hơn so với các kỳ hạn 12, 36 tháng.

Khách hàng nhận tiền vay tại Chi nhánh Ngân hàng Đông Nam Á Dak Lak.

Theo đánh giá của các NH, dù đã đẩy lãi suất huy động đồng Việt Nam lên hết mức cho phép; triển khai nhiều sản phẩm tiết kiệm dự thưởng hấp dẫn nhưng kết quả huy động vốn vẫn… dẫm chân tại chỗ, thậm chí còn giảm trong một vài thời điểm. Thực tế cho thấy, kết quả huy động chỉ tăng ở một vài NH, và thực chất đó là sự dịch chuyển tiền gửi giữa các NH với nhau. Lãnh đạo một số NH thừa nhận, để bảo đảm tính cạnh tranh và giữ nguồn tiết kiệm, các NH đều phải đẩy lãi suất huy động lên ở mức cao, khiến chi phí đầu vào cũng tăng lên đáng kể. Ngoài ra, việc các NH còn phải chuẩn bị thực hiện nhiều quy định mới tại Thông tư 13 (có hiệu lực từ ngày 1-10-2010), như: tỷ lệ cho vay không được vượt quá 80% vốn huy động; tỷ lệ an toàn vốn nâng từ 8% lên 9%; trong vốn huy động phải loại trừ rất nhiều khoản như vốn tự có, vốn đầu tư, tiền gửi không kỳ hạn của các tổ chức kinh tế, kho bạc… cũng khiến  nguồn vốn phục vụ cho vay bị ảnh hưởng đáng kể. Các NH dự báo, để vừa bảo đảm thực hiện đúng các tỷ lệ an toàn theo Thông tư 13, vừa có vốn phục vụ cho vay, NH chỉ còn cách phải nâng lãi suất huy động lên cao.  Dĩ nhiên, một khi lãi suất huy động bị đẩy lên cao thì lãi suất cho vay nội tệ khó có thể giảm nhiều và nhanh như các NH đã đồng thuận cam kết với nhau hồi tháng 7-2010.

Đầu tháng 7-2010, các NH thương mại trên địa bàn đã ký cam kết đồng thuận giảm lãi suất huy động và cho vay. Theo đó, đối với lãi suất cho vay, từng bước điều chỉnh giảm dần phù hợp với từng khách hàng và cân đối vốn của chi nhánh; riêng 3 đối tượng khách hàng gồm nông nghiệp-nông thôn, doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp sản xuất nhỏ và vừa sẽ áp dụng mức lãi suất thấp hơn và sẽ giảm còn 12%/năm vào những tháng cuối năm. Về lãi suất huy động, phấn đấu trong tháng 8-2010 giảm còn 10,5% và tiếp tục giảm xuống mức 10,0% trong tháng 9.

Trần Sáu