Đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở huyện Krông Pak: Khó càng thêm... khó

Mặc dù đã nỗ lực khắc phục khó khăn để thực hiện và đạt một số kết quả nhất định nhưng việc thiếu thốn cơ sở vật chất, trang thiết bị giảng dạy, đội ngũ giáo viên cơ hữu và cả người học khiến công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn huyện Krông Pak đã khó càng thêm khó.

Nhìn đâu cũng thấy thiếu

Trung tâm Dạy nghề huyện Krông Pak được thành lập từ năm 2010 và chính thức đi vào hoạt động từ tháng 6-2011 nhưng đến nay vẫn chưa có trụ sở làm việc, trong khi đó, theo Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn” theo Quyết định 1956/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (Đề án 1956), trung tâm được đầu tư khoảng 14 tỷ đồng xây dựng trụ sở vào năm 2011. Để có chỗ làm việc, Trung tâm đã phải chuyển đổi địa điểm 3 lần và hiện đang mượn tạm một số phòng của Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn huyện. Không chỉ thiếu thốn về cơ sở vật chất mà cả trang thiết bị và giáo viên cơ hữu làm công tác dạy nghề của Trung tâm cũng đang trong tình trạng “ăn đong”. Tuy là một trung tâm dạy nghề cấp huyện nhưng trang thiết bị hiện có chỉ gồm 5 máy vi tính, 2 bộ đèn chiếu, 1 máy fax, 1 máy photocoppy, 5 bộ dạy nghề đơn giản về trang điểm uốn tóc, nấu ăn, sửa chữa xe máy, điện dân dụng và dệt thổ cẩm. Vì vậy, để có thể dạy được các nghề như chăn nuôi thú y, trồng trọt, bảo vệ thực vật, mây tre đan kỹ nghệ, nấu ăn, trang điểm uốn tóc… Trung tâm phải hợp đồng và mượn thêm thiết bị, học liệu của các hợp tác xã, trạm khuyến nông, bảo vệ thực vật…

Nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số xã Hòa Đông đã có thêm nhiều việc làm sau khi học nghề Mây tren đan kỹ nghệ.

Giám đốc Trung tâm Dạy nghề huyện Hoàng Thị Nam cho biết: “Do chưa được đầu tư xây dựng trụ sở nên không thể tổ chức lớp học ngay tại Trung tâm mà phải thuê địa điểm hoặc dạy nghề theo hình thức “lưu động” là chính, tức là tổ chức các lớp tại thôn, buôn để có thể mượn hội trường UBND xã, nhà sinh hoạt văn hóa cộng đồng làm nơi giảng dạy. Hơn nữa, vì chưa có giáo viên cơ hữu nên Trung tâm phải hợp đồng với 22 giáo viên thỉnh giảng là các cán bộ kỹ thuật, kỹ sư, nghệ nhân và thợ lành nghề. Việc không có chế độ đãi ngộ thỏa đáng, mức thù lao thấp (30.000 đồng/giờ dạy), trong khi địa bàn rộng, thường xuyên thay đổi là lý do chính khiến các giáo viên không gắn bó lâu dài với công tác dạy nghề. Chính vì vậy, chất lượng chuyên môn của giáo viên chưa cao, việc quản lý gặp nhiều khó khăn nên Trung tâm cũng bị động về thời gian tổ chức các lớp học”. Bên cạnh những khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất, nhân lực thì công tác tuyển sinh cũng đang là “rào cản” trong hoạt động dạy nghề miễn phí của Trung tâm theo Đề án 1956. Nguyên nhân là do công tác tuyên truyền, vận động chưa hiệu quả, thiếu sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ của chính quyền địa phương. Một bộ phận người dân không muốn cho con em học nghề sơ cấp, nhất là các nghề phi nông nghiệp vì rất khó tìm việc làm. Hơn nữa chế độ hỗ trợ tiền ăn nhằm khuyến khích các đối tượng được ưu tiên học nghề còn thấp (15.000 đồng/người/ngày học), chưa thu hút được người học nên hiệu quả đào tạo nghề chưa cao.

Linh động để... vượt khó

Mặc dù còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng Trung tâm Dạy nghề huyện Krông Pak đã linh động trong triển khai thực hiện Đề án 1956. Từ năm 2011 đến cuối 2014, trung tâm đã tổ chức được 31 lớp dạy nghề cho 1.033 lao động nông thôn, trong đó có 657 học viên người dân tộc thiểu số. Các nghề được đào tạo gồm: Chăn nuôi thú y, Trồng trọt - bảo vệ thực vật, Mây tre đan kỹ nghệ, Trồng và khai thác nấm, Dệt thổ cẩm, Trang điểm uốn tóc, Kỹ thuật nấu ăn, Tin học văn phòng. Điều đáng nói, Trung tâm đã phối hợp với các đơn vị, địa phương xây dựng được một số mô hình dạy nghề đem lại hiệu quả thiết thực trong phát triển kinh tế, tạo việc làm cho người dân địa phương. Đơn cử như, mô hình hợp tác xã mây tre đan kỹ nghệ tại xã Hòa Đông được thực hiện theo quy trình khép kín: trung tâm đào tạo lý thuyết, các nghệ nhân của hợp tác xã hướng dẫn kỹ thuật, thực hành, học viên sau đào tạo có tay nghề theo đúng yêu cầu được nhận vào làm việc tại hợp tác xã hoặc nhận nguyên liệu thô về làm, tăng thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống. Hay như mô hình chăn nuôi thú y tại các xã Ea Kuăng, Ea Phê, Krông Buk. Sau khóa học, các học viên liên kết thành lập tổ chăn nuôi để trao đổi kinh nghiệm, giúp nhau làm ăn. Đặc biệt, khi địa phương xảy ra dịch bệnh trên gia súc, gia cầm, các học viên sẽ trở thành những thành viên tích cực trong công tác phòng, chống dịch. Để giúp người dân tận dụng được nguồn nguyên liệu rơm rạ sẵn có ở địa phương, bên cạnh việc mở các lớp đào tạo nghề trồng nấm, Trung tâm đã phối hợp với Hội Nông dân huyện xây dựng một mô hình thực nghiệm trồng và khai thác các loại nấm do anh Thái Bảo Trung – một học viên của trung tâm làm chủ cơ sở. Đây là hình thức lớp học “mở” để các học viên thực hành, đồng thời, bất cứ nông dân nào có nhu cầu đều có thể đến tham quan, tìm hiểu và được chủ cơ sở hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật sản xuất nấm. Không những vậy, cơ sở này còn là nơi cung cấp meo nấm, nguyên vật liệu trồng nấm và bao tiêu sản phẩm cho bà con.

Mô hình trồng và khai thác nấm của anh Thái Bảo Trung (bên trái) là hình thức lớp học “mở” để học viên và nông dân thực hành, tìm hiểu quy trình sản xuất nấm.

Tuy đã đạt được một số kết quả nhất định, nhưng bà Hoàng Thị Nam, Giám đốc Trung tâm Dạy nghề huyện vẫn còn nhiều trăn trở trong công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn trên địa bàn bởi số lượng 31 lớp dạy nghề đã được tổ chức trong 4 năm qua vẫn còn khá khiêm tốn so với nhu cầu thực tế. Thêm vào đó, tỷ lệ lao động sau đào tạo có việc làm còn thấp, số lượng học viên đăng ký học nghề phi nông nghiệp ít nên khó thực hiện được việc chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn như mục tiêu của đề án. Do đó, để nâng cao hiệu quả công tác đào tạo nghề, thời gian tới, Trung tâm sẽ tranh thủ mọi nguồn lực để đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy học; xây dựng cơ chế thu hút, tuyển chọn đội ngũ cán bộ, giáo viên có kinh nghiệm thực tiễn tham gia dạy nghề; biên soạn, bổ sung, chỉnh lý nội dung chương trình dạy nghề phù hợp nhằm phát huy thế mạnh địa phương…

Nguyễn Xuân