Lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho xe ô tô: Đừng chờ “nước đến chân mới nhảy”!

Theo lộ trình được quy định tại Nghị định 91/NĐ-CP ngày 21-10-2009 của Chính phủ về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô thì từ 1-7-2012, đơn vị kinh doanh vận tải hành khách bằng xe ô tô theo tuyến cố định, xe buýt, vận tải hành khách theo hợp đồng, du lịch, vận tải hàng hóa bằng container có cự ly trên 500 km phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (TBGSHT). Tuy nhiên, đến nay, nhiều nhà xe vẫn chần chừ chưa thực hiện, thậm chí "quên” luôn quy định này.

Đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp vẫn chần chừ trong việc lắp đặt TBGSHT.

Với các tính năng cơ bản như quản lý tốc độ, hành trình, nơi đi, đến, số lần đóng mở cửa xe, thời gian lái xe liên tục của tài xế thì việc lắp đặt TBGSHT có lợi ích rất lớn cho các doanh nghiệp (DN) vận tải và cơ quan chức năng như: quản lý được quá trình lưu chuyển, số hành khách, các chỉ số an toàn và vận hành của lái xe; cung cấp các thông tin tình trạng bảo dưỡng, đăng kiểm, tiêu hao nhiên liệu của xe để cảnh báo kịp thời cho lái xe xử lý. Bên cạnh đó, thông số lưu giữ trong thiết bị còn là căn cứ quan trọng để lực lượng chức năng phạt nguội hành vi vi phạm.

Mặc dù lợi ích như vậy, nhưng nhiều DN vẫn còn chần chừ chưa chịu lắp đặt TBGSHT. Theo thống kê của sở Giao thông Vận tải, hiện có hơn 80% số lượng phương tiện đã được lắp đặt thiết bị này, trong đó Công ty TNHH thương mại và vận tải Anh Khoa (vận tải hành khách tuyến cố định Buôn Ma Thuột – TP. Hồ Chí Minh) là một trong những DN thực hiện tốt quy định về lắp đặt TBGSHT cho tất cả 12 đầu xe từ năm 2011. Ông Hồ Tống Quốc Cường, Giám đốc công ty cho biết: việc lắp đặt thiết bị giúp DN quản lý xăng dầu, tài xế, hành trình xe… tốt hơn; đồng thời, nâng cao tính an toàn trên mỗi chuyến xe, giảm thiểu tai nạn giao thông. Tuy nhiên, cho đến nay, chỉ những DN lớn mới chủ động lắp đặt thiết bị để tự quản lý với hầu hết là xe đời mới đã có sẵn hộp đen, chỉ cần trang bị thêm hệ thống định vị GPS là hoàn chỉnh bộ TBGSHT. Còn các hãng xe nhỏ, sử dụng xe đời cũ không có hộp đen thì hầu như chưa mấy ai quan tâm đến việc này, bởi theo họ chi phí lắp đặt một TBGSHT còn cao (khoảng 6 triệu đồng) nếu đầu tư lắp đặt cho tất cả các xe thì khá tốn kém, trong khi DN không đủ vốn. Thêm nữa,  đến 1-7-2013, phương tiện không có TBGSHT mới bị xử phạt nên chưa vội lắp đặt hộp đen cho xe(!)

Ông Lê Đình Minh, Phó trưởng Phòng Quản lý phương tiện và người lái, Sở Giao thông Vận tải cho biết: Toàn tỉnh có 48 DN kinh doanh vận tải hành khách với hơn 1.300 phương tiện. Việc quản lý lắp đặt TBGSHT gặp khó khăn do một số DN lắp đặt tại nhiều thời điểm khác nhau, có DN không báo cáo. Sở đã có công văn yêu cầu các đơn vị kinh doanh vận tải hành khách, hàng hóa phải lắp đặt TBGSHT trước ngày 1-7-2012; yêu cầu các bến xe không cấp sổ nhật trình, trung tâm đăng kiểm xe cơ giới cũng sẽ không đăng kiểm cho các xe chưa lắp đặt thiết bị này; đồng thời chỉ đạo thanh tra giao thông phối hợp với lực lượng công an tăng cường kiểm tra, xử lý các phương tiện không đủ điều kiện kinh doanh vận tải.

TBGSHT bao gồm phần cứng (bộ vi xử lý, bộ phận ghi, lưu giữ, truyền phát dữ liệu, đồng hồ đo thời gian thực, bộ phận nhận tín hiệu định vị toàn cầu GPS, bộ phận thu nhận thông tin lái xe, cổng kết nối, bộ phận thông báo trạng thái hoạt động thiết bị…) và phần mềm phân tích dữ liệu. Ngày 8-3-2011, Bộ Giao thông Vận tải đã ban hành Thông tư số 08/2011/TT-BGTVT về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về TBGSHT của ô tô, theo đó, TBGSHT phải có tính năng liên tục ghi, lưu giữ và truyền phát qua mạng internet về máy tính của DN để lưu trữ theo quy định các thông tin tối thiểu về quá trình khai thác, vận hành của xe như: Thông tin về xe và lái xe; hành trình của xe; tốc độ vận hành của xe; số lần và thời gian dừng, đỗ xe; số lần và thời gian đóng, mở cửa xe; thời gian làm việc của lái xe (bao gồm: thời gian lái xe liên tục của người lái xe và tổng thời gian làm việc trong một ngày của người lái xe).

Minh Chi