Giải quyết vấn đề thiếu nhân lực ở ngành Y tế: Còn nhiều vướng mắc (Kỳ II)

Kỳ II: Chính sách thu hút và những bất cập

Để khắc phục tình trạng thiếu hụt bác sĩ, thời gian qua, tỉnh đã có nhiều động thái tích cực nhằm thu hút nguồn nhân lực cho ngành Y tế địa phương, song, trên thực tế, các giải pháp này chưa đạt được hiệu quả như mong muốn.

Chính sách thu hút chưa đủ mạnh

Vấn đề thiếu hụt bác sĩ tại các cơ sở y tế kéo dài nhiều năm khiến cho các nhà quản lý khá “đau đầu”, đặc biệt việc thiếu hụt càng bộc lộ rõ khi y tế tuyến huyện được chia tách nhỏ lẻ (bệnh viện huyện, trung tâm y tế, trung tâm dân số, phòng y tế) và các đơn vị tuyến tỉnh có nhu cầu phát triển các khoa, phòng mang tính chất chuyên ngành để tiếp cận với mô hình bệnh tật mới. Vì vậy, để cải thiện tình hình, thời gian qua ngành Y tế đã thực hiện nhiều biện pháp: đào tạo cử tuyển theo dự án của Bộ Y tế và Bộ Giáo dục - Đào tạo; tạo điều kiện, khuyến khích các y sĩ có năng lực tại các trạm y tế và hệ thống y tế dự phòng các tuyến học chuyên tu lên bác sĩ; đào tạo theo địa chỉ đối với bác sĩ. Qua việc đào tạo cử tuyển, chuyên tu, đến thời điểm này, vấn đề nhân lực cho y tế xã được giải quyết cơ bản với 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn đã có bác sĩ. Bên cạnh đó, thông qua việc đào tạo theo địa chỉ, năm 2014 này, khóa đào tạo đầu tiên sẽ ra trường với 14 bác sĩ, dự kiến lực lượng này sẽ được phân bổ cho các huyện.

Thăm khám cho bệnh nhi điều trị nội trú tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Song song với các giải pháp tự đào tạo bác sĩ, ngành Y tế cũng đã tham mưu cho tỉnh ban hành chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao về công tác lâu dài tại tỉnh và chính sách hỗ trợ đối với viên chức ngành y. Theo đó, các bác sĩ có bằng sau đại học về làm việc tại tỉnh sẽ được hưởng chế độ ưu tiên như: Thạc sĩ được hưởng 15 triệu đồng, bác sĩ chuyên khoa II là 20 triệu, Tiến sĩ là 25 triệu và bác sĩ chuyên khoa I là 10 triệu; các bác sĩ về công tác tại các bệnh viện, trung tâm y tế thuộc 5 huyện: M’Drak, Krông Bông, Lak, Ea Súp, Buôn Đôn và các bệnh viện Lao, Tâm thần, Trung tâm pháp y và Khu điều trị bệnh phong được hỗ trợ lần đầu 10 triệu đồng và hỗ trợ hằng tháng 300-500.000 đồng… Bên cạnh đó, hằng năm, ngành Y tế cũng đã có văn bản gửi đến các trường đại học trên cả nước để quảng bá về Dak Lak, về ngành Y tế tỉnh và mời gọi bác sĩ về công tác. Song, thực tế cho thấy, số lượng cán bộ y tế có chuyên môn cao về công tác tại các cơ sở y tế trên địa bàn theo chính sách thu hút trong những năm qua là rất hãn hữu! Theo Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hữu Huyên thì, trong bối cảnh kinh tế xã hội của tỉnh hiện nay, việc đưa ra chính sách đãi ngộ đối với nguồn nhân lực y tế chất lượng cao là sự nỗ lực lớn. Tuy nhiên, nếu quan sát những tỉnh xung quanh thì sẽ thấy tỉnh ta thua họ. Do đó, nên chăng chính sách đãi ngộ của Dak Lak phải nằm ở "top" trên thì mới thu hút được nhân lực.

Các y bác sĩ Bệnh viện Lao và bệnh Phổi tỉnh với một ca nội soi phế quản.

Khó "giữ chân" nhân tài

Rõ ràng, việc tuyển dụng bác sĩ vào công tác tại các cơ sở y tế công lập vốn đã khó thì việc “giữ chân” họ lại càng khó hơn. Bởi trên thực tế, không ít trường hợp bác sĩ có trình độ chuyên môn cao đã và đang có xu hướng “chuyển vùng”, “chuyển ngành”, thậm chí cả những người được đơn vị cử đi học cũng sẵn sàng nộp lại các khoản chi phí đền bù để được ra đi. Có thể nhìn nhận thực trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, song cơ bản vẫn là môi trường làm việc tại các cơ sở y tế chưa đủ hấp dẫn để thu hút được thầy thuốc giỏi về làm việc. Ai cũng biết nghề Y là một nghề được đào tạo đặc biệt với thời gian học tập dài, chi phí tốn kém hơn các ngành nghề khác. Chính vì thế, khi tốt nghiệp, hầu hết các sinh viên ngành Y đều muốn tìm được môi trường công tác hấp dẫn cả về vật chất lẫn tinh thần để có điều kiện phát huy năng lực và có thu nhập tương xứng.

Trong khi đó, điều kiện làm việc và thu nhập tại các bệnh viện công, nhất là bệnh viện tuyến huyện lại “thiếu thốn trăm bề” nên không đủ sức thu hút cũng như “giữ chân” đội ngũ này. Qua tìm hiểu được biết, một bác sĩ sau khi tốt nghiệp về công tác tại bệnh viện công lập chỉ được hưởng các chế độ lương, phụ cấp theo Nhà nước quy định. Đã vậy, một số trường hợp khi về công tác nhưng vẫn khó vào biên chế do định biên của các đơn vị không tăng. Trong khi đó, nếu “đầu quân” cho bệnh viện tư nhân ở các thành phố lớn họ sẽ được làm việc trong môi trường thuận lợi cho phát triển chuyên môn, cơ chế lại thông thoáng và có mức thu nhập ổn định lên tới hàng chục triệu đồng/tháng. Như vậy, sự xuất hiện ngày càng nhiều của y tế tư nhân khiến cho cơ sở y tế công càng khó thu hút bác sĩ. Và chính việc thiếu hụt bác sĩ kéo dài không chỉ gây áp lực cho đội ngũ cán bộ y bác sĩ của đơn vị vì phải làm việc trong tình trạng quá tải, kiêm nhiệm một lúc nhiều công việc khiến công tác khám chữa bệnh chuyên sâu bị ảnh hưởng, kéo theo đó là đơn vị khó triển khai được các kỹ thuật mới, kỹ thuật khó để nâng cao chất lượng dịch vụ.

Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên sắp đi vào hoạt động, đồng thời nhiều đơn vị y tế trên địa bàn cũng đang trong lộ trình tăng quy mô giường bệnh, mở thêm các chuyên khoa. Và như thế, nguồn nhân lực bác sĩ, nhất là bác sĩ ở các chuyên khoa mũi nhọn vẫn luôn là vấn đề mà tỉnh cần đặc biệt quan tâm.

(Còn nữa)

Kim Oanh