Rèn luyện kỹ năng tự học cho học sinh

Đối với học sinh phổ thông việc nghe giảng trên lớp và có phương pháp tự học là rất quan trọng, chỉ khi nào sự kết hợp này thật sự cân đối, hài hòa mới đem lại kết quả cao trong học tập. Vì vậy làm thế nào để giúp các em vấn đề này đang được đội ngũ quản lý, giáo viên Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh nỗ lực thực hiện.

Là trường chuyên biệt, cùng thực hiện song song 2 nhiệm vụ dạy văn hóa và nuôi dưỡng, 2 năm trở lại đây Ban Giám hiệu và giáo viên (GV) luôn chú trọng việc tổ chức - quản lý giờ tự học buổi tối cho HS. Trong đó, việc bố trí giáo viên có kinh nghiệm giảng dạy trực quản lý nội trú trong thời gian tự học (từ 19 giờ đến 22 giờ hằng ngày), tăng cường kiểm tra sĩ số, cải thiện môi trường học tập được thực hiện nghiêm túc, đi vào nền nếp. Tuy nhiên, việc cải tiến này cũng chỉ mới dừng lại ở mức độ quản lý hành chính, chưa thật sự tạo bước đột phá giúp HS hình thành kỹ năng tự học. Trên cơ sở phân tích nguyên nhân như chưa có ý thức tự học, thiếu phương pháp, phân chia thời gian không hợp lý, thầy Trần Mạnh Chúc, đại diện tổ Lý - Hóa - Công nghệ cho rằng, muốn nâng cao hiệu quả tự học của học sinh DTTS, trước hết phải đẩy mạnh công tác giáo dục tư tưởng, để mỗi học sinh nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tự học, GV chia sẻ cho HS phương pháp tự học phù hợp với đặc thù của từng bộ môn; đồng thời cần phải đổi mới phương pháp giảng dạy, khích lệ học sinh đọc bài mới để tiết sau vừa giới thiệu bài mới, vừa đặt câu hỏi cho học sinh trên cơ sở những kiến thức đã tìm hiểu trước. Bên cạnh đó, Ban Giám hiệu cần phải thành lập các tổ cán sự bộ môn theo khối lớp. Trước mắt, chỉ nên thành lập tổ cán sự của 3 bộ môn Toán, Lý, Hóa, mỗi khối lớp thành lập một tổ bộ môn. Thành viên tổ cán sự là những học sinh có học lực khá, có trách nhiệm giúp đỡ các bạn trong lớp khi có yêu cầu, đồng thời là cầu nối giữa HS với các thầy cô giáo bộ môn để cùng tháo gỡ, giải quyết những điều chưa hiểu trong học tập. Cái khó lớn nhất trong công tác giáo dục học sinh DTTS chính là sự khác biệt về văn hóa, sự rụt rè, nhút nhát của học sinh, do đó, việc thành lập các tổ cán sự bộ môn sẽ giúp các em tự tin, mạnh dạn trao đổi bài học, những khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống.

Cán bộ quản lý, giáo viên Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh đang thảo luận các biện pháp giúp học sinh rèn luyện kỹ năng tự học.

Theo thầy Y Lam Niê, Trưởng Ban quản lý nội trú Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh, tự học là khoảng thời gian HS nhớ lại kiến thức cũ đã học, tiếp cận với kiến thức mới cho buổi học ngày hôm sau. Thực tế cho thấy, trong những năm qua, chất lượng dạy - học của trường tăng lên hằng năm. Nếu như năm học 2001 - 2002, tỷ lệ lên lớp đạt 77%, thì năm 2008 - 2009 đạt 100%. Đặc biệt tỷ lệ đỗ tốt nghiệp trong 5 năm trở lại đây luôn đạt trên 80%. Kết quả này chủ yếu do học sinh tự học. Do đó, nhà trường cần có những biện pháp hữu hiệu nhằm phát huy hơn nữa tính tự giác và có phương pháp của học sinh. Trong đó, mỗi giáo viên, các đội xung kích, đội cờ đỏ phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện đúng nội quy của trường để giúp hoạt động tự học của HS đi vào nền nếp.

Cô Nguyễn Thị Ngọc, giáo viên bộ môn Văn cho rằng, cùng với việc tăng cường hoạt động giám sát, hỗ trợ học sinh, Ban Giám hiệu nhà trường cần tạo điều kiện cho HS cập nhật những vấn đề thời sự trong tỉnh, trong nước và cả thời sự quốc tế thông qua các kênh thông tin đại chúng, đặc biệt hệ thống Internet. Lĩnh hội các kiến thức bên ngoài bài giảng sẽ bổ trợ rất nhiều cho HS khi học các môn xã hội. Do đó, việc bố trí thời gian tự học hợp lý giúp học sinh hình thành kỹ năng học tập. Tự học có nhiều hình thức, không đơn thuần chỉ là việc ôn bài, chuẩn bị bài mới cho ngày học hôm sau.

Tổ chức - quản lý tốt giờ tự học giúp học sinh DTTS nâng cao tinh thần tự giác, tính tích cực, chủ động trong học tập, đồng thời hình thành sự tương trợ, giúp nhau cùng tiến bộ, góp phần nâng cao chất lượng dạy – học.