Chậm ứng phó khủng hoảng nhập cư, châu Âu đối mặt với nguy cơ bạo lực

Bạo lực đã xảy ra ở đảo Kos, Hy Lạp khi những người nhập cư giành giật nước và lương thực viện trợ do các binh sĩ mang đến.

 

Tức giận trong sự cùng quẫn, khoảng 50 người nhập cư từ Afghanistan, Pakistan và Iran đã ném đá vào trụ sở cảnh sát của đảo Kos. Khung cảnh hỗn loạn này làm dấy lên những lo ngại về cách giải quyết chậm chạp của Chính phủ Hy Lạp nói riêng và các nước châu Âu nói chung trước cuộc khủng hoảng người nhập cư trầm trọng nhất tại “lục địa già” kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ 2. 

 

Không còn đủ chỗ cho người di cư trong các trại tiếp nhận trên đảo Kos, Hy Lạp đã quyết định biến một chiếc phà chở khách lớn thành một trung tâm tiếp nhận để đối phó với tình trạng dòng người gốc Bắc Phi và Trung Đông vượt biển từ Thổ Nhĩ Kỳ sang nước này làm điểm trung chuyển để tới các nước Bắc Âu. Theo nhật báo Italy Corriere della Sera, Chính phủ Hy Lạp đã điều Eleftherios Venizelos, một phà có sức chứa tối đa 2.500 người tới Kos để giúp chính quyền đảo này giải quyết một phần cuộc khủng hoảng người di cư đang diễn ra tại đây. Những người đầu tiên được đưa lên phà là người Syria, vừa chạy trốn khỏi cuộc nội chiến ở nước này. Những người này cũng được cơ quan nhập cư của Hy Lạp ưu tiên làm thủ tục trước do số lượng quá đông và họ đã nộp đơn xin được tị nạn. 

Người di cư cập bờ tại đảo Kos, Hy Lạp ngày 13/8. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Khu trại tạm cho người nhập cư trên đảo Kos của Hy Lạp hiện do tổ chức Bác sĩ không biên giới (MSF) điều hành. Tại đây có những cơ sở vật chất cơ bản như nệm, nhà vệ sinh di động. Tuy nhiên, các nhà chức trách cho biết, họ đang phải vật lộn để đáp ứng số người nhập cư ngày một tăng nhanh. Từ đảo Kos có thể nhìn thấy bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ, do đó, nơi đây đã trở thành tuyến đầu của cuộc khủng hoảng khi hàng trăm con thuyền cao su chở người nhập cư cập bến mỗi ngày.

 

Hiện tại, có gần 8.000 người di cư đang ở trên đảo, quá sức chứa của các trung tâm tiếp nhận. Sự quá tải của các trung tâm đã khiến chính quyền Kos phải đưa một phần người di cư mới đến ra một sân vận động trên đảo.

 

Thiếu nước và lương thực, những người nhập cư chen chúc trong cái nóng thiêu đốt giữa mùa hè dưới những căn lều tạm hay đôi khi chỉ là những hộp carton. Một người nhập cư từ Pakistan chia sẻ: “Tôi đã ở đây 7 ngày và bạn tôi đã ở đây 20 ngày nhưng không có thức ăn, không có nước, những thứ khác cũng không. Đây là tình trạng vô cùng nguy hiểm”.

 

Với nguồn lực ít ỏi cùng với gánh nặng nợ hiện nay, chính quyền Hy Lạp không thể nào hỗ trợ thức ăn, phúc lợi và kiểm soát an ninh cho lượng người khổng lồ này. Điều phối viên chiến dịch viện trợ của Tổ chức Bác sỹ không biên giới trên đảo Kos, cô Julia Kourafa cho biết: “Chúng tôi đang đề nghị chính quyền giúp đỡ bằng việc cung cấp thêm không gian cho chúng tôi hoạt động. Hiện chúng tôi vẫn đơn độc. Chúng tôi không thể hoạt động và không thể giữ chân họ ở đây đến 20 ngày mà vẫn đủ viện trợ. Đến thời điểm này chúng tôi không thể cung cấp thêm sự giúp đỡ nữa vì có quá nhiều người nhập cư”.

 

Chính quyền đảo Kos đang triển khai xử lý và thu xếp chỗ ở tạm cho những người Syria cập bến vào đây vì coi họ là những người tị nạn đang chạy trốn chiến tranh ở quốc gia Trung Đông này. Tuy nhiên, công dân những nước khác như Pakistan, Iraq và các nước châu Phi vẫn được coi là người nhập cư nên thứ tự ưu tiên và xử lý thủ tục sẽ khác.

 

Đảo Kos, với 33.000 dân, là một hòn đảo nằm trên biển Eagea, chỉ cách nơi gần nhất của bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ 3 hải lý. Kể từ đầu năm đến nay, gần 40.000 người di cư đã từ các cảng gần nhất của Thổ Nhĩ Kỳ để tới Kos và một loạt các hòn đảo nhỏ khác xung quanh, tạo ra một làm sóng mạnh mẽ gây xáo trộn cuộc sống của hơn 30.000 dân tại đây. Chỉ riêng trong 3 ngày qua, đã có gần 3.000 người vượt biển từ Thổ Nhĩ Kỳ sang Kos và cập bờ đảo này gần như hàng giờ trong ngày, thậm chí đổ bộ lên cả các bãi tắm nổi tiếng của Kos, với không ít du khách đang tập trung ở đó. 

Người nhập cư Syria đặt chân lên đảo Kos, Hy Lạp. Ảnh Guardian

Đang trong mùa du lịch, với số lượng khách nghỉ mát trên đảo rất đông, Chính quyền Kos sợ rằng sự có mặt quá đông của người di cư có thể ảnh hưởng không tốt lên du lịch, nguồn thu chính của đảo này cũng như của Hy Lạp trong cơn khủng hoảng tài chính.

 

Hy Lạp là nơi cập bến phổ biến nhất của mọi chuyến tàu vận chuyển người nhập cư qua Địa Trung Hải. Ngày 14-8, Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras đã  phải yêu cầu Liên minh châu Âu (EU) hỗ trợ vì nước này không thể tiếp nhận nổi hơn 1.000 người tị nạn mỗi ngày. Từ đầu năm đến nay đã có hơn 100.000 người tị nạn và người nhập cư đã đến Hy Lạp. Con số này ở Italy là khoảng 80.000 - 90.000 người.

 

Hy Lạp và Italy là 2 điểm nóng của cuộc khủng hoảng người nhập cư ở châu Âu. Thế nhưng cuộc khủng hoảng này không thể được giải quyết triệt để nếu như chỉ dựa vào các tình nguyện viên và nguồn lực của hai quốc gia có nền kinh tế bị tổn thương và nợ nần nhiều nhất, nhì châu lục. Tháng 7 vừa qua, Liên minh châu Âu cũng hứa hẹn sẽ nhận thêm 40.000 người tị nạn từ Hy Lạp và Italy trong thời gian hai năm tới, một con số chẳng thấm vào đâu so với gần 200.000 người tị nạn đang “ùn ứ” tại hai quốc gia này.

 

Theo số liệu phân tích của Liên hiệp quốc, nếu tính thêm cả những người nhập cư đến từ Darfur, Iraq, Somali và Nigeria, tổng số người đủ điều kiện được xem xét cho tị nạn chính trị chiếm đến gần 70% tổng số người nhập cư đổ vào châu Âu hiện nay. Thế nhưng, đến nay các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu vẫn chưa thể nào thống nhất về việc san sẻ gánh nặng này. Càng chậm giải quyết cuộc khủng hoảng này, châu Âu sẽ càng nuôi lớn nguy cơ bất ổn ở biên giới với hàng trăm nghìn người nhập cư đã bị bần cùng hóa và không còn gì để mất.

 

H.T (Tổng hợp từ VOV, Vietnam+)