Căng thẳng với Nga khiến Thổ Nhĩ Kỳ mất 9 tỷ USD

Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Mehmet Simsek ngày 7-12 đã bày tỏ quan ngại về căng thẳng trong quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ có thể khiến Thổ Nhĩ Kỳ mất đi gần chục tỷ USD.

Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ NTV cùng ngày, ông Mehmet Simsek nhấn mạnh rằng, Nga đã áp đặt hàng loạt biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Thổ Nhĩ Kỳ, sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay chiến đấu của Nga gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria hôm 24-11 vừa qua. Vụ việc đã làm dấy lên cuộc khủng hoảng lớn nhất trong quan hệ giữa hai nước kể từ chiến tranh lạnh. Trong một kịch bản xấu nhất khi mà quan hệ Nga – Thổ Nhĩ Kỳ “trở về số không”, Thổ Nhĩ Kỳ có thể mất đi 9 tỷ USD. Theo Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ tính gần 10 ngày qua, căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước đã khiến tổng sản phẩm quốc nội Thổ Nhĩ Kỳ giảm từ 0,3 đến 0,4%.

Ông Mehmet Simsek cũng nhấn mạnh, Thổ Nhĩ Kỳ luôn coi Nga là một đối tác quan trọng của nước này và Thổ Nhĩ Kỳ không có ý định leo thang căng thẳng hơn nữa với Nga, nhưng nước này cũng chuẩn bị các phương án của mình.

Nga đã áp đặt hàng loạt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Thổ Nhĩ Kỳ sau khi Không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay ném bom của Nga Su-24 tại biên giới Syria hồi tháng trước. Các biện pháp trừng phạt gồm cấm nhập khẩu một số mặt hàng thực phẩm và ngừng các chuyến du lịch đến Thổ Nhĩ Kỳ gây thiệt hại lớn đối với ngành công nghiệp không khói của nước này.

Trước đó, vào ngày 3-12, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Ankara sẽ "hơn một lần" phải hối tiếc về vụ bắn rơi máy bay Nga gần biên giới Syria, đồng thời khẳng định Moskva sẽ không bỏ qua việc Thổ Nhĩ Kỳ "hỗ trợ khủng bố" và dự kiến thông qua các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào nước này.

Căng thẳng giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ leo thang sau khi chiến đấu cơ Su 24 của Nga bị bắn hạ (Ảnh CBS News)

Trong thông điệp liên bang thường niên, Tổng thống Putin tiếp tục chỉ trích mạnh mẽ Thổ Nhĩ Kỳ, cáo buộc nước này mua dầu của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) và lên án vụ bắn rơi máy bay Nga là "tội ác chiến tranh xảo trá". Ông cho biết: "Chúng tôi không có ý định đe dọa quân sự. Nhưng nếu ai đó nghĩ rằng gây ra tội ác chiến tranh tồi tệ này, sát hại người dân của chúng tôi, rằng họ có thể thoát tội sau một vài biện pháp trừng phạt liên quan đến cà chua (một trong những mặt hàng nông sản Thổ Nhĩ Kỳ bị áp lệnh trừng phạt của Nga) hay hạn chế về xây dựng cũng như các lĩnh vực khác, thì họ đã sai lầm nghiêm trọng". Trong một bình luận nhắm vào Phương Tây, Tổng thống Putin cho rằng các nước "không được áp dụng tiêu chuẩn kép về khủng bố" hoặc sử dụng các nhóm khủng bố vì lợi ích của họ, đồng thời kêu gọi thành lập một mặt trận quốc tế rộng lớn để chống khủng bố.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu, trong một cuộc phỏng vấn hôm 6-12, cho rằng Nga cần lập tức dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Cavusoglu nói: "Kinh tế và thương mại luôn chiếm những vị trí đặc biệt trong quan hệ song phương (Thổ Nhĩ Kỳ-Nga). Chúng tôi tin rằng việc trừng phạt kinh tế là sai lầm nếu chỉ vì một vụ việc đáng tiếc mà phá hủy quan hệ song phương vốn phát triển dựa trên nền tảng bền vững là những nỗ lực trong nhiều năm qua”. Theo ông Cavusoglu, sẽ là thỏa đáng nếu tính tới các lợi ích và tương lai của hai nước khi xem xét các biện pháp trừng phạt và lập tức dỡ bỏ chúng. Bên cạnh đó, các lệnh trừng phạt này sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới kinh tế hai nước và gây ra những hậu quả tiêu cực tới người dân Nga chứ không chỉ riêng người dân Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Cavusoglu nhấn mạnh không nên để quan hệ kinh tế-thương mại song phương bị ảnh hưởng bởi những tranh cãi chính trị.

Cũng trong cuộc phỏng vấn trên, Ngoại trưởng Cavusoglu cho rằng việc Nga quyết định đình chỉ hiệp định về quy chế miễn thị thực giữa hai nước, áp dụng từ ngày 1-1-2016, là một sai lầm, đồng thời nhấn mạnh Thổ Nhĩ Kỳ và một đất nước an toàn cho tất cả mọi người. Ông Cavusoglu chỉ rõ đối với Thổ Nhĩ Kỳ, du lịch không chỉ là một hoạt động kinh tế mà còn tiềm ẩn các triển vọng về sự kết nối giữa các cộng đồng. Từ việc du lịch sẽ dẫn tới việc người Nga định cư ở thành phố Antalya, Tây Nam Thổ Nhĩ Kỳ, kết hôn và sinh con. Những hạn chế trong hợp tác về du lịch sẽ ảnh hưởng xấu tới triển vọng mà vốn nhờ nó hai nước mới xích lại gần nhau hơn.

H.T (Tổng hợp từ VOV, Vietnam+)