Vừa tái cử, Tổng thống Iran Rowhani đã tung đòn trừng phạt ngược Mỹ

Iran vừa tuyên bố áp đặt lệnh trừng phạt 9 doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân của Mỹ để trả đũa các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào Iran.

Các biện pháp trừng phạt trả đũa lẫn nhau cho thấy những thách thức không nhỏ trong nỗ lực cải thiện mối quan hệ giữa Mỹ và Iran, bất chấp việc Tổng thống Hassan Rowhani– người có quan điểm lập trường ôn hòa với phương Tây tái đắc cử trong cuộc bầu cử Tổng thống vừa diễn ra.

Iran công bố một danh sách bị trừng phạt bao gồm các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân của Mỹ. Với các biện pháp trừng phạt này, chính quyền Iran có thể thu giữ tài sản và cấm nhân viên của các công ty đó ra khỏi Iran.

Quyết định của Iran đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump giảm nhẹ các biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran theo Thỏa thuận hạt nhân đã kí. Tuy nhiên, Mỹ lại tiếp tục áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt với 2 quan chức quốc phòng Iran và một công ty liên quan đến chương trình tên lửa của nước này.

Theo AFP, ngày 22-5 trong chuyến thăm tới Jerusalem, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định Iran không bao giờ được phép sở hữu vũ khí hạt nhân, đồng thời lên án Tehran hậu thuẫn “những phần tử khủng bố”.

Tổng thống Iran Hassan Rowhani. (Ảnh: Reuters)

Phát biểu tại dinh thự Reuven Rivlin của Tổng thống Israel, ông Trump nhấn mạnh: “Điều quan trọng nhất là Mỹ và Israel có chung quan điểm rằng Iran không bao giờ được phép sở hữu vũ khí hạt nhân - không bao giờ - và phải chấm dứt việc tài trợ, huấn luyện và trang bị cho những phần tử khủng bố và lực lượng dân quân. Và phải ngừng ngay lập tức”.

Trước đó tại Saudi Arabia, Tổng tống Trump cũng chỉ trích Iran, cáo buộc nước này “thổi bùng ngọn lửa xung đột phe phái và khủng bố” và kêu gọi quốc tế cô lập nước Cộng hòa Hồi giáo. 

Ngay sau đó, Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 22-5 cũng tuyên bố Tehran sẽ tiếp tục chương trình tên lửa đạn đạo của mình, thể hiện một giọng điệu thách thức sau khi Tổng thống Mỹ chỉ trích mạnh mẽ nước Cộng hòa Hồi giáo này. 

Phát biểu trong cuộc họp báo được phát trực tiếp trên đài truyền hình quốc gia, ông Rouhani nói: "Tên lửa của chúng ta là vì mục đích hòa bình và để tự vệ... Các quan chức Mỹ cần biết rằng bất cứ khi nào chúng ta cần thử tên lửa về mặt kỹ thuật, chúng ta sẽ thực hiện điều đó mà không cần đợi họ cho phép".  

Việc ông Rowhani tái đắc cử Tổng thống nhiệm kì 2 được xem là một tín hiệu tốt lành trong mối quan hệ giữa Iran và phương Tây đặc biệt là Mỹ. Phát biểu sau khi giành chiến thắng, Tổng thống Rowhani tiếp tục khẳng định thông điệp hội nhập với thế giới và nhấn mạnh người dân quốc gia Hồi giáo này muốn được sống trong hòa bình và tình hữu nghị với các nước trên thế giới. Theo các chuyên gia phân tích chính trị Iran, ông Rowhani muốn xây dựng một chính sách cân bằng hơn và giảm căng thẳng với Mỹ.

Tuy nhiên, Iran sẽ phải tiếp tục  đối mặt với sức ép gia tăng từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump về chương trình vũ khí của mình cũng như luôn coi Iran là một nhân tố gây mất ổn định tại Trung Đông.

Tuyên bố mới nhất của Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson ngày 21-5 cũng khẳng định lập trường này của Mỹ, mặc dù ông vẫn để ngỏ khả năng đối thoại với Iran. Ông Tillerson cho biết: “Chúng ta sẽ tiếp tục các bước đi để làm rõ với Iran rằng hành động của  Iran là không chấp nhận được liên quan đến việc ủng hộ khủng bố và phát triển tên lửa đạn đạo. Chúng tôi sẽ tiếp tục hành động thông qua các biện pháp trừng phạt, đối phó với Iran trên mặt trận trừng phạt kinh tế”.

Một chuyên gia của Viện Nghiên cứu Quốc phòng tại Mỹ cho rằng, chính quyền của Tổng thống Trump sẽ tiếp tục chính sách của mình và không có sự thay đổi bất chấp việc các bên đạt được thỏa thuận hạt nhân. Mỹ hiện cũng cho rằng, Iran đang ủng hộ Chính phủ Syria nhóm Houthi tại Yemen và phong trào vũ trang Hezbollah tại Lebanon, gây mất ổn định Trung Đông. Ông Ahmad Majidyar, một chuyên gia của Viện nghiên cứu Trung Đông có trụ sở tại Mỹ, dự đoán, căng thẳng giữa Mỹ và Iran sẽ còn gia tăng liên quan đến Iraq và Syria.

Hồng Như (Theo VOV, TTXVN)