Tin nhắn đen hoành hành, trách nhiệm của ai?

Thời gian gần đây, chuyện nhắn tin để nhận lô đề, được tư vấn xổ số, tư vấn chuyện phòng the, tải hình mát mẻ của các “chân dài” về xem... cho vui mắt được quảng cáo khá rầm rộ cả trên mạng lẫn trên điện thoại di động của nhiều người. Đáng nói hơn, các công ty kinh doanh đầu số và dịch vụ giá trị gia tăng trên điện thoại di động còn kinh doanh cả chuyện bán tin nhắn để tải phim “đen”.

Cần gì cũng có!
“Chỉ cần 1.000 – 15.000 đồng, các bạn sẽ nhận được những cặp số đẹp nhất và có được kết quả tường thuật trực tiếp xổ số…” là quảng cáo cho một chủ đề tên gọi “soi cầu lô đề hôm nay” được rao nhan nhản trên mạng từ đầu số 7x89. Theo đó, khi nhắn tin theo cú pháp quy định, người nhắn sẽ nhận được tư vấn một cặp số đẹp cho… lô đề với giá 1.000 đồng/tin, nhận được ba cặp số đẹp cùng năm tin nhắn tường thuật trực tiếp với giá 3.000 đồng/tin.

Với việc tự nhận hướng dẫn cũng như đảm trách cài đặt GPRS (giúp điện thoại có thể truy cập mạng, gửi dữ liệu) cho máy điện thoại, hàng loạt tổng đài đã mời chào trên mạng, trên truyền hình về khả năng cài GPRS của mình. Giá mỗi lần cài GPRS từ 10.000 – 15.000 đồng/máy. Tuy nhiên, hầu như những quảng cáo này không đưa ra khuyến cáo là máy điện thoại nào có thể cài được chức năng này. Hậu quả là nhiều người dùng máy điện thoại đời cũ không thể cài đặt GPRS nhưng tiền thì vẫn mất.

Hiện nay, các đầu số kinh doanh dịch vụ nội dung giá trị gia tăng trên điện thoại di động được các công ty viễn thông quản lý. Các công ty này sau đó bán hoặc hợp tác kinh doanh với các công ty khác chuyên về cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng. Từ đây, khâu quản lý đã trở nên lơi là. Nhà mạng “bán đứt” đầu số, công ty kinh doanh muốn “gom tiền” càng nhiều càng tốt.

(Ảnh minh họa)

Trách nhiệm của ai?
Mỗi nhà mạng đều có khai thác các đầu số dịch vụ. Mục đích của việc kinh doanh đầu số này là bán lại cho các doanh nghiệp kinh doanh nội dung số. Từ đầu số này, các doanh nghiệp khai thác nội dung (CP – Content Provider) dùng nhiều hình thức nhưng chủ yếu là dùng hình thức: khách hàng nhắn tin đến đầu số theo cú pháp của dịch vụ để tải nội dung. Từ khi có công nghệ GPRS, sau này là EDGE và 3G, sau khi gửi tin nhắn, sẽ được nhà mạng cấp địa chỉ. Như vậy, khách hàng không chỉ tốn tiền cho nhà CP mà còn chịu thêm cước phí tải nội dung về máy. Tùy theo độ lớn thuê bao của nhà mạng đó mà tỷ lệ “ăn – chia” có khác nhau nhưng tỷ lệ thường gặp là 40 – 60, trong đó 60 là phần của nhà mạng.

Dù đã có những cam kết ràng buộc trong hợp đồng nhưng trên thực tế, việc sử dụng đầu số đó như thế nào là tùy các CP. Chủ đầu số (nhà mạng) khó kiểm soát, nếu không muốn nói là không thể kiểm soát những nội dung mà các CP tổ chức kinh doanh. Còn vì lợi nhuận, các CP sẵn sàng làm liều như dùng đầu số để nhắn tin mời khách hàng tải phim sex, tư vấn tình dục... Giám đốc một công ty kinh doanh nội dung số (giấu tên) chia sẻ: “Đó là chuyện bình thường trong lĩnh vực kinh doanh nội dung số bằng đầu số. Tất cả vì lợi nhuận. Anh không đủ gan làm thì chấp nhận thu nhập kém. Thà phá sản chứ tôi không thể cung cấp những đoạn phim như vậy”.

Theo hợp đồng cam kết giữa nhà mạng và các CP thuê đầu số để khai thác nội dung số có nhiều điều khoản như không được “tra tấn” tin nhắn mời khách hàng tham gia các nội dung (spam tin nhắn), không được cung cấp các nội dung không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam... Ông Đinh Tiến Hưng, trưởng phòng tiếp thị của Mobifone cho biết thêm, trong hợp đồng hợp tác thuê đầu số có quy định rõ, người thuê đầu số nếu vi phạm những điều khoản trong hợp đồng, Mobifone sẽ chấm dứt hợp đồng. Mobifone từng đình chỉ một CP vi phạm hợp đồng, nhưng vì tính chất nhẹ mà thời gian “treo đầu số” này chỉ có sáu tháng. Theo một chuyên gia về kỹ thuật viễn thông, hiện nay những tin nhắn có ý đồ trục lợi, lừa đảo, vi phạm nội dung và giới hạn cung cấp thường đi theo con đường vòng qua mạng internet, nên hệ thống kỹ thuật kiểm soát của các nhà mạng khó có thể kiểm soát được.

Cũng có hợp đồng, có công cụ kiểm soát, có hình thức phạt nhưng việc quản lý đầu số hiện nay dường như bị bỏ trống. Một nhà mạng nói rằng: “Đã có hợp đồng rồi, cứ chiếu theo những điều khoản trong đó mà thực hiện. Ai sai phải chịu”. Nói thì nói vậy nhưng nếu nhà mạng có biện pháp răn đe nghiêm khắc hơn, hẳn các CP cũng phải chùn tay…