Phòng bệnh rubella ở phụ nữ mang thai

Bệnh rubella thường xảy ra quanh năm nhưng xuất hiện nhiều nhất vào mùa đông và mùa xuân. Bệnh rubella do vi rút gây nên, có triệu chứng gần giống như bệnh sởi.

Trong 2-3 tuần đầu là thời kì ủ bệnh, bệnh nhân thấy không có triệu chứng gì. Thời kì đầu phát bệnh từ 1-2 ngày, người bệnh thấy mệt mỏi, đau đầu, sốt nhẹ, chán ăn, có những biểu hiện như mắc bệnh cúm thông thường. Thời kì phát bệnh, từ 2-5 ngày, người bệnh thấy nổi hạch ở sau tai, ở cổ và ban đỏ xuất hiện. Ban xuất hiện ở mặt sau đó lan ra toàn thân. Tuy nhiên, 50% trường hợp mắc bệnh không phát ban và rất ít người có biểu hiện xuất huyết.

Bệnh lây truyền trực tiếp do tiếp xúc với chất tiết dịch đường mũi họng của bệnh nhân hoặc có thể lây qua các giọt nước bọt khuếch tán trong không khí. Các biến chứng chủ yếu của bệnh rubella cũng gần giống bệnh sởi: Viêm phổi, viêm tai giữa, viêm não, viêm màng não. Ở những người bình thường, nếu nhiễm rubella sẽ không nguy hiểm, tuy nhiên đối với phụ nữ đang mang thai, có thể ảnh hưởng tới thai nhi. Nếu nhiễm vi rút rubella trong 3 tháng đầu của thai kì có thể gây sẩy thai, thai chết lưu hay trẻ bị rubella bẩm sinh. Trẻ sinh ra bị hội chứng rubella bẩm sinh sẽ có những khiếm khuyết như: Điếc, khiếm khuyết mắt, tim, não, thần kinh vận động… Theo hướng dẫn thực hành lâm sàng của Hội sản phụ khoa Canada về rubella và thai kì cho thấy nếu nhiễm rubella ở thời kì thai dưới 11 tuần tuổi: nguy cơ chiếm 90%; thai 11-12 tuần: nguy cơ chiếm 33%; thai từ 13-14 tuần tuổi: nguy cơ chiếm 11%; thai từ 15-16 tuần tuổi: nguy cơ chiếm 24%; thai trên 16 tuần: Chưa ghi nhận có tình trạng nào bị ảnh hưởng từ rubella.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, sau khi tiêm phòng rubella 1 tháng mới được mang thai, nhưng đối với những trường hợp sau khi tiêm phòng rubella mới phát hiện có thai, các sản phụ cần bình tĩnh để nghe theo tư vấn của các nhà chuyên môn mới đưa ra quyết định, không nên tự ý bỏ thai.

Việc điều trị bệnh rubella phải được thầy thuốc chỉ định và theo dõi nhằm phát hiện và ngăn ngừa những biến chứng kịp thời.

Để phòng bệnh rubella chủ yếu dựa vào việc tiêm phòng. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên tiêm phòng rubella trước khi mang thai 3 tháng hoặc ít nhất 1 tháng trước khi quyết định mang thai. Để an toàn cho thai nhi, không nên tiêm phòng khi mang thai. Việc tiêm phòng bệnh rubella là hết sức quan trọng, chỉ cần tiêm phòng 1 mũi tổng hợp sẽ phòng được 3 bệnh: Sởi, quai bị, rubella. Khi phát hiện dịch sốt phát ban nghi rubella cần cách ly người bệnh ở phòng riêng, không cho bệnh nhân tiếp xúc với phụ nữ đang mang thai. Thực hiện tốt việc vệ sinh cá nhân, đặc biệt là sát khuẩn mũi, họng hằng ngày bằng dung dịch sát khuẩn như Listerine, P/S, nước muối sinh lý… Vệ sinh môi trường sống, bảo đảm nhà cửa luôn sạch sẽ và thoáng mát.

Hiện nay vắc-xin tiêm phòng bệnh rubella chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Nếu muốn tiêm phòng, tại tỉnh Dak Lak có thể đến Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, số 72 Lê Duẩn (TP. Buôn Ma Thuột) hoặc Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên, số 59 đường Hai bà Trưng (TP. Buôn Ma Thuột).

Hồng Vân