Thận trọng khi sử dụng thuốc chứa corticoid trị chàm sữa cho trẻ em

Khi em bé được 7 tuần tuổi, thấy trên mặt bé bị nổi chàm sữa, chị Nguyễn Thị Bích Ly (phường Tân Tiến, TP. Buôn Ma Thuột) đã đăng lên mạng xã hội hỏi kinh nghiệm của các bà mẹ có con bị chàm sữa. Được giới thiệu một số loại thuốc, chị Ly đã nhờ người ra tiệm thuốc mua về bôi cho con nhưng bé chỉ đỡ mấy ngày đầu, bôi mãi mà không thấy dứt được bệnh. Sau khi đổi vài loại thuốc bé vẫn không khỏi, chị Ly đưa con đến khám tại Trung tâm Da liễu tỉnh thì bác sĩ kết luận bé bị tai biến da do lạm dụng thuốc chứa corticoid. Chị Ly bộc bạch: “Tôi thật sự hối hận vì không đưa con đi khám tại các cơ sở y tế mà tự ý mua thuốc về bôi cho con. Mong rằng các bậc phụ huynh hãy thật thận trọng khi sử dụng thuốc có chứa corticoid khi điều trị bệnh chàm sữa cho trẻ”.

Trẻ bị tai biến da do phụ huynh lạm dụng thuốc chứa corticoid bôi lên mặt để điều trị chàm sữa.

Theo bác sĩ Hoàng Nguyên Duy, Giám đốc Trung tâm Da liễu tỉnh cho biết: Thuốc corticoid được gọi đầy đủ là glucocorticoid. Trong y học, đây là loại thuốc có tác dụng rất tốt trong chống viêm, chống dị ứng và ức chế hệ miễn dịch. Đối với các bệnh mẩn ngứa ngoài da như chàm, vẩy nến, các bệnh có da viêm… thì các loại thuốc bôi có chứa corticoid phát huy hiệu quả rất lớn trong chống viêm, ngăn chặn sự phát triển của bệnh đồng thời làm lành vết thương, giảm ngứa một cách nhanh chóng, hiệu quả. Tuy nhiên, corticoid là “con dao hai lưỡi”, ngoài tác dụng tốt thì cũng có khá nhiều tác dụng phụ cần cân nhắc lợi hại trước khi sử dụng. Các loại thuốc bôi chứa hoạt chất chống viêm corticoid luôn có tác dụng nhanh, nhiều phụ huynh thấy ngay hiệu quả nên cứ tưởng vậy là tốt, rồi truyền kinh nghiệm lại cho nhau, cứ thế truyền miệng nhau tự ý mua thuốc về sử dụng. Khi con bị các vấn đề về da như muỗi đốt, bị nổi chàm sữa, mụn cơm hay thậm chí thấy con bị hăm tã, nổi dị ứng… nhiều bà mẹ cứ lấy thuốc chứa corticoid ra dùng. Điều này hết sức nguy hiểm bởi thực tế các bậc phụ huynh đang làm hại bé chứ không phải đang chữa cho con. Các thuốc chứa corticoid khi dùng sai hướng dẫn hoặc lạm dụng, bôi thuốc trong một thời gian dài và trên diện rộng sẽ có các tác dụng tại chỗ, tức thời, lâu dài và toàn thân. Đối với tác dụng tại chỗ, thuốc sẽ gây mỏng da, teo da, giãn mạch, làm da giảm miễn dịch tại chỗ bôi gây ra bùng phát nấm do tổn thương ở vùng da bôi thuốc. Da trẻ nếu bị bôi thuốc chứa corticoid lâu dài sẽ bị dị ứng, kích ứng, rạn da. Ngoài ra, đối với những trường hợp lạm dụng thuốc chứa corticoid bôi trên da diện rộng, dùng thuốc với liều lượng cao hoặc uống thuốc chứa corticoid không theo chỉ dẫn của bác sĩ thì sức khỏe sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tác dụng giữ nước và chất khoáng natri trong cơ thể mà corticoid mang lại có thể gây phù, rối loạn chuyển hóa lipid và làm đọng mỡ trên mặt, cổ và lưng. Người dùng thuốc lâu ngày có nguy cơ bị teo tuyến thượng thận do đã quen với tình trạng có thuốc trong cơ thể, làm giảm sự đề kháng của cơ thể dễ dẫn đến nhiễm trùng. Ngoài ra, trẻ có thể mắc hội chứng Cushing - hội chứng khá nguy hiểm, ảnh hưởng lớn sức khỏe của trẻ.

Bác sĩ Duy khuyến cáo, tốt nhất khi trẻ bị các vấn đề về da, nhất là chàm sữa trên mặt, phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Nếu được bác sĩ kê thuốc chứa corticoid, phụ huynh cần lưu ý quan trọng nhất là phải dùng corticoid đúng chỉ định và theo hướng dẫn của bác sĩ về liều bôi, số lần bôi trong ngày, số lượng bôi... Khi dùng lâu dài corticoid phải có bác sĩ chuyên khoa theo dõi thường xuyên để xử trí kịp thời nếu xảy ra tác dụng có hại. “Hiện nay, trên thị trường có hai nhóm thuốc dùng để điều trị chàm sữa trên mặt cho trẻ, gồm nhóm bảo vệ da, làm mềm da và nhóm bôi da trị chàm sữa không chứa corticoid. Do đó, nếu trường hợp bất khả kháng, khi phụ huynh quyết định sử dụng thuốc chứa corticoid cho con cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng từ thành phần, chỉ định, liều lượng. Tránh dùng thuốc kéo dài ở tất cả người bệnh, bất kể tuổi tác, nhất là phải hạn chế sử dụng cho trẻ sơ sinh và trẻ em và đặc biệt, cần kiên trì điều trị, tái khám theo đúng hẹn của bác sĩ chuyên khoa để được điều chỉnh liều lượng thuốc hợp lý”, bác sĩ Duy nhấn mạnh.

Phương Nhiên