Điều hành hoạt động ngân hàng 2011:Phối hợp chặt chẽ, linh hoạt các chính sách

Năm 2010, những diễn biến của tình hình kinh tế thế giới và trong nước đã có những ảnh hưởng đến kết quả điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và hoạt động của hệ thống ngân hàng (NH). Tuy nhiên, NHNN đã kịp thời triển khai nhiều giải pháp, góp phần quan trọng bảo đảm an toàn hoạt động NH, kiềm chế lạm phát, thực hiện đạt hiệu quả cao các nhiệm vụ đã đề ra.

Thị trường diễn biến phù hợp với yêu cầu phát triểnCó thể thấy rằng, trong năm 2010, NHNN đã kịp thời triển khai khá nhiều các giải pháp nhằm điều hành có hiệu quả hoạt động NH. Chẳng hạn, về điều hành lượng tiền cung ứng thông qua các công cụ Chính sách tiền tệ ( CSTT) để đáp ứng nhu cầu thanh khoản của các ngân hàng thương mại (NHTM),; tác động kịp thời nhằm giảm mặt bằng lãi suất thị trường. NHNN đã giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ từ 7% xuống 4% đối với kỳ hạn dưới 12 tháng, từ 3% xuống 2% đối với kỳ hạn trên 12 tháng. Qua đó tăng nguồn vốn để cho vay, giảm chi phí huy động vốn và tác động ổn định tỷ giá, phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô. Bên cạnh đó còn điều hành linh hoạt nghiệp vụ thị trường mở với khối lượng và lãi suất hợp lý; giảm lãi suất nghiệp vụ thị trường mở, hoán đổi ngoại tệ; cho vay tái cấp vốn trực tiếp cho  các NHTM có quy mô nhỏ. Đối với việc điều hành tỷ giá và thực hiện các biện pháp quản lý ngoại hối, NHNN đã triển khai hàng loạt biện pháp, như: 2 lần điều chỉnh tăng tỷ giá USD/đồng Việt Nam bình quân liên NH; quy định mức lãi suất tiền gửi bằng USD của tổ chức kinh tế tại tổ chức tín dụng (TCTD) tối đa 1%/năm; can thiệp mua, bán ngoại tệ ở mức hợp lý để điều tiết cung- cầu, tăng tính thanh khoản cho thị trường và hỗ trợ ngoại tệ cho nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất trong nước; chỉ đạo các TCTD triển khai mua ngoại tệ của một số tập đoàn, tổng công ty nhà nước; kiểm soát chặt chẽ việc mua, cho vay, thanh toán ngoại tệ phục vụ nhập khẩu. Về hỗ trợ khu vực nông nghiệp, nông thôn và gói kích thích kinh tế theo Nghị quyết của Chính phủ, đã tập trung chỉ đạo các TCTD đơn giản hóa thủ tục cho vay; tập trung vốn cho vay chi phí sản xuất, kinh doanh khu vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ngoài ra còn chỉ đạo tăng tái cấp vốn cho nông nghiệp nông thôn, hướng dẫn các NHTM thực hiện cho vay theo cơ chế lãi suất thỏa thuận bằng đồng nội tệ, điều hành linh hoạt các mức lãi suất, kết hợp với các biện pháp khác để điều tiết mặt bằng lãi suất thị trường phù hợp…

Khách hàng giao dịch tại Vietinbank Dak Lak

Theo đánh giá chung, thị trường tiền tệ, tín dụng trong năm 2010 tương đối ổn định và diễn biến phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội. Đến cuối tháng 12-2010, tín dụng ước tăng xấp xỉ 30% so với cuối năm 2009. Trong đó, tín dụng nội tệ tăng hơn 25%; tín dụng ngoại tệ tăng gần 50%. Nếu trừ hư số do tỷ giá và giá vàng tăng thì tổng dư nợ tăng gần 28%, trong đó, tín dụng nội tệ tăng hơn 25%, tín dụng ngoại tệ tăng gần 38%. Tổng phương tiện thanh toán tăng hơn 25% so với cuối năm 2009; huy động vốn tăng trên 27%. Nếu trừ hư số do tỷ giá và giá vàng tăng, thì tổng phương tiện thanh toán tăng 23%; huy động vốn tăng hơn 24%. Lãi suất huy động và cho vay nội tệ của các NHTM giảm dần (mức giảm khoảng 1%). Hiện lãi suất huy động nội tệ không quá 14%/năm, lãi suất cho vay bình quân 15,27%/năm. Riêng lãi suất huy động và cho vay USD tăng khoảng 0,5%/năm so với cuối năm 2009, hiện tại lãi suất huy động bình quân ở mức 4,08%/năm, lãi suất cho vay bình quân ở mức 6,26%/năm....

Sẽ phối hợp chặt chẽ các chính sách trong điều hành  Đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ năm 2010, NHNN cũng thừa nhận, thị trường tiền tệ, ngoại hối và cán cân thanh toán quốc tế còn có thời điểm diễn biến không thuận lợi, chưa giải quyết triệt để tình trạng mất cân đối cung cầu ngoại tệ và chênh lệch tỷ giá giữa thị trường tự do và thị trường chính thức. Giá vàng lên xuống thất thường, thị trường vàng trong nước xuất hiện yếu tố đầu cơ làm giá. Hoạt động của các TCTD còn tiềm ẩn rủi ro. Biến động lãi suất trong những ngày đầu tháng 12-2010 cho thấy hoạt động kinh doanh của các TCTD chưa ổn định, trách nhiệm đối với vấn đề an toàn hệ thống của một số TCTD chưa cao. Năng lực quản trị thanh khoản ở một số NHTM còn hạn chế. Nhận thức và chấp hành chỉ đạo của Chính phủ và của NHNN ở một số NHTM chưa tốt, chưa thể hiện tinh thần trách nhiệm đầy đủ đối với an toàn hệ thống, nhất là trong thực hiện cam kết đồng thuận của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam…

Hội thảo chi lương điện tử do Chi nhánh NH Đông Á Dak Lak tổ chức

Dựa trên triển vọng của kinh tế trong và ngoài nước, Quốc hội và Chính phủ đã xác định, năm 2011 cần phối hợp chặt chẽ điều hành chính sách tài khóa, điều hành CSTT chủ động, linh hoạt và thận trọng, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế, kiềm chế lạm phát và quản lý nhập siêu. Trên cơ sở này,  trong năm 2010, NHNN sẽ tập trung xây dựng, ban hành đồng bộ và kịp thời hệ thống văn bản hướng dẫn Luật NHNN và Luật các TCTD nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc cho hoạt động NH. Điều hành CSTT chủ động, linh hoạt và thận trọng theo nguyên tắc thị trường, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, tổng phương tiện thanh toán tăng 21-24%, tín dụng đối với nền kinh tế tăng khoảng 23%. Lãi suất và tỷ giá được điều hành ở mức phù hợp với các cân đối kinh tế vĩ mô, đảm bảo an toàn hệ thống, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước của NHNN. Điều hành tỷ giá và quản lý ngoại hối theo tín hiệu thị trường, phù hợp với diễn biến lãi suất, cân đối hài hòa cung – cầu ngoại tệ, tăng tính thanh khoản cho thị trường và thúc đẩy xuất khẩu, hạn chế nhập siêu, giảm dần tình trạng “Đô la hoá” trong nền kinh tế. Phối hợp với các bộ, ngành liên quan theo dõi, quản lý chặt chẽ thị trường vàng và thị trường ngoại tệ. Tiếp tục nâng cao chất lượng tín dụng, đánh giá thực trạng chất lượng tín dụng của các TCTD để áp dụng các biện pháp thích hợp nhằm kiểm soát chặt chẽ quy mô, chất lượng và cơ cấu tín dụng. Theo dõi, giám sát chặt chẽ và dự báo kịp thời diễn biến kinh tế vĩ mô, diễn biến thị trường tài chính trong nước và quốc tế để phục vụ có hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành hoạt động tiền tệ, NH. Tăng cường khả năng phát hiện, cảnh báo sớm rủi ro trong hoạt động NH. Kết hợp có hiệu quả giữa thanh tra, giám sát việc chấp hành chính sách pháp luật với thanh tra, giám sát rủi ro trong hoạt động của đối tượng thanh tra, giám sát NH. Tiếp tục củng cố, sắp xếp lại các TCTD phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế, tăng cường tính công khai minh bạch trong hoạt động NH. Triển khai đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2011-2015.

L.N