Điều trị thoái hóa khớp gối bằng Đông y

Thoái hóa khớp (còn gọi là hư khớp, viêm xương khớp) là bệnh lý cơ xương khớp thường gặp nhất trên lâm sàng. Vị trí bị thoái hóa khớp có tỷ lệ cao nhất là: cột sống thắt lưng 31%, cột sống cổ 14% và ở khớp gối 13%. Riêng thoái hóa khớp gối có tỷ lệ mắc bệnh đứng hàng thứ 3, nhưng đứng đầu thoái hóa khớp ở các chi và đang là nguyên nhân hàng đầu gây hạn chế vận động và tàn tật ở người có tuổi.

Biểu hiện lâm sàng chính của bệnh là đau, cứng khớp và hạn chế vận động. Người bệnh thường khởi đau sau vận động đi lại nhiều, mang xách nặng và thay đổi thời tiết… Đau sâu ở khớp gối kiểu cơ học (đau tăng khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi), khó khăn khi đi lại, lên xuống cầu thang. Cứng khớp buổi sáng kéo dài từ 5 – 30 phút và dấu lạo xạo ở khớp khi vận động. Đôi khi khớp gối có sưng, phù nề các tổ chức quang khớp, hoặc có thể teo cơ cạnh khớp gối do hạn chế vận động. Khi chụp X-quang (khớp gối) sẽ thấy các dấu hiệu: gai xương, hẹp khe khớp gối và xơ xương dưới sụn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thoái hóa khớp gối. Nguyên nhân khách quan chủ yếu là do thay đổi thời tiết dẫn đến gió, lạnh, ẩm thấp xâm nhập vào cơ thể làm cho sự vận hành của khí huyết tắc lại, gây sưng, đau, tê nặng ở khớp. Một nguyên nhân khác là do người già lớn tuổi hoặc mắc bệnh lâu ngày làm cho tạng can, tạng thận bị hư suy, khí huyết giảm sút dẫn đến thận hư không chủ được cốt tủy gây đau nhức trong xương - khớp, gối kêu lạo xạo, đi lại khó khăn. Trong trường hợp nặng khớp bị biến dạng, còn gân cơ bị teo. Ngoài ra, cũng còn một số nguyên nhân khác dẫn đến thoái hóa khớp gối như: điều kiện sống và làm việc trong môi trường ẩm thấp; ngâm tẩm thường xuyên dưới nước; ăn uống thiếu chất dinh dưỡng; làm việc mệt nhọc lại bị mưa rét thường xuyên; vận động quá mức… Trên thực tế khó có thể phân biệt được nguyên nhân cụ thể dẫn đến thoái hóa khớp gối. Thông thường các nguyên nhân gây bệnh thường kết hợp với nhau, tạo ra nhiều thể lâm sàng đa dạng.

Châm cứu là một trong các biện pháp điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc. Ảnh: D.K

Hiện tại, không có thuốc chữa quá trình thoái hóa của khớp mà chủ yếu là điều trị triệu chứng và phục hồi chức năng cho người bệnh. Mục đích của việc điều trị nhằm giảm đau cho người bệnh và duy trì chức năng vận động của khớp. Qua thực tiễn lâm sàng, để đạt kết quả điều trị tốt cần phối hợp toàn diện giữa phương pháp dùng thuốc và phương pháp không dùng thuốc như: châm cứu, tập vật lý trị liệu, chế độ chăm sóc và dinh dưỡng hợp lý.

Trong kho tàng YHCT còn lưu truyền và sử dụng rộng rãi nhiều bài thuốc trong điều trị bệnh thoái hóa khớp gối như: bài thuốc Độc hoạt tang ký sinh thang (độc hoạt 12g, tế tân 4, sinh địa 12g, đảng sâm 12g, quế chi 4g, phòng phong 10g, đương quy 12g, phục linh 10g, tang ký sinh 16g, ngưu tất (Bắc) 12g, bạch thược 10g, cam thảo (Bắc) 4g, tần giao 8g, đỗ trọng (Bắc) 12g, xuyên khung 8); bài thuốc PT5 (lá lốt 10g, thiên niên kiện 10g, hà thủ ô 12g, mắc cỡ (trinh nữ) 12g, cỏ xước 16g, sinh địa 12g, quế chi 8g, thổ phục linh 16g)… Ngoài ra, cũng có một số phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối không dùng thuốc, đó là: châm cứu, nghỉ ngơi và tập vật lý trị liệu. Tuy nhiên, với mỗi bệnh nhân, mỗi mức độ bệnh sẽ khác nhau, do đó, khi bị bệnh, người bệnh cần được bác sĩ khám và hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp.

D.K (nguồn SK&ĐS)