Nơi khởi nguồn đường Hồ Chí Minh trên biển huyền thoại

Đến Đồ Sơn, TP. Hải Phòng, địa danh đầu tiên mà ai cũng muốn thăm đó là Bến tàu không số K15, nơi khởi nguồn con đường huyền thoại - đường Hồ Chí Minh trên biển. Đây là địa danh lịch sử nổi tiếng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc Việt Nam.

Nằm dưới chân đồi Nghinh Phong - một trong những thắng cảnh đẹp nhất khu du lịch Đồ Sơn - di tích Bến tàu không số K15 là biểu tượng anh hùng ca ngợi lòng quả cảm của cán bộ, chiến sĩ trên những con tàu không số năm xưa. Ngược dòng lịch sử, cuối năm 1961, theo Chỉ thị của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam đã quyết định thành lập Đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân (với tên gọi “Đoàn tàu không số”) để vận chuyển vũ khí, trang bị cho chiến trường miền Nam bằng đường biển. Ngày 11-10-1962, chiếc tàu gỗ gắn máy không số đầu tiên mang tên Phương Đông 1 chở vũ khí dưới quyền chỉ huy của đồng chí Lê Văn Một và Bông Văn Dĩa rời bến Đồ Sơn (Hải Phòng), thẳng tiến về phương Nam, đến ngày 16-10 tàu cập bến Vàm Lũng (Cà Mau) an toàn, khai thông tuyến đường vận chuyển vũ khí trên biển nối liền hai miền Nam - Bắc. Từ đây, hàng trăm chuyến tàu đã xuất phát, chở vũ khí, phương tiện và người chi viện đắc lực cho nhiều hướng chiến trường, nhiều chiến dịch lớn, địa bàn trọng yếu mà đường bộ chưa với tới được. Khai thông con đường đã khó, việc giữ bí mật con đường càng khó khăn hơn, bởi phải trải qua những chặng hành trình trong khu vực biển địch kiểm soát, lùng sục gắt gao. Thế nhưng bằng tinh thần quả cảm, sẵn sàng hy sinh vì miền Nam ruột thịt, cán bộ, chiến sĩ của trên những con tàu không số đã vượt qua mọi kìm kẹp, truy quét, đánh phá ác liệt suốt đêm ngày của địch, góp phần vào thắng lợi của dân tộc, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Bia tưởng niệm di tích Bến tàu không số được xây dựng đúng vào dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng TP. Hải Phòng.

Dấu tích nơi đây còn lại là những chân cọc làm cầu tàu năm xưa neo vào lòng biển cả như khắc ghi sự hy sinh thầm lặng góp phần làm nên chiến thắng lịch sử của dân tộc. Để tưởng nhớ chiến công của những thủy thủ tàu không số, TP. Hải Phòng đã cho xây dựng tượng đài kỷ niệm đường Hồ Chí Minh trên biển ngay cạnh di tích Bến tàu K15.  Năm 2005, bến tàu này được công nhận là di tích cấp thành phố. Năm 2008, Bến tàu không số được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia.

Bến tàu Không số K15 nhìn từ Khu du lịch Hòn Dấu Resort.

 Đường Hồ Chí Minh trên biển đã đi vào lịch sử, những bến tàu trên tuyến đường này như Bến tàu không số K15 Đồ Sơn (Hải Phòng), Bến tàu không số Lộc An (Bà Rịa – Vũng Tàu), Bến tàu không số Vũng Rô (Phú Yên), Bến Vàm Lũng (Cà Mau) đã trở thành những khu di tích lịch sử thu hút nhiều du khách và là một trong những địa chỉ giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng cho các thế hệ trẻ hôm nay.          

 Lê Hương