Huyền thoại Hoa Thê Sơn

Núi Ba Thê còn có tên gọi là Vọng Thê, tên chữ là Hoa Thê Sơn, nằm giữa đồng tứ giác Long Xuyên, nay thuộc thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang.

 

Từ Long Xuyên, theo Tỉnh lộ 943, đi về hướng tây, qua thị trấn Núi Sập một đỗi, du khách sẽ đến chợ Ba Thê, nay có tên mới là thị trấn Óc Eo. Nơi đây đã từng là một thương cảng phồn thịnh thời trung cổ bị vùi lấp dưới lớp đất phù sa hơn 3 m. Người ta đã phát hiện di chỉ này vào năm 1942 và khám phá ra thành cổ Óc Eo vào năm 1944, lúc đào kinh xáng Ba Thê. Có nhiều cổ vật thu được như khuôn chế tác vật dụng và nữ trang bằng gốm, đá, vàng, đồng. Các tượng đá mang dấu ấn văn hóa Phật giáo và Hindu giáo rất đa dạng như tượng Phật, linh vật, Yoni và Linga có niên đại cách đây hàng nghìn năm; đặc biệt là nhóm tượng Ganesa với mình người đầu voi trông rất ấn tượng.

 

Từ chân núi Ba Thê, du khách theo một con đường nhỏ lát bê tông bề ngang chừng 3 m, ngoằn ngoèo, uốn lượn chạy quanh co lên đỉnh núi. Hai bên đường là rừng cây thâm u, vách đá với vực sâu thăm thẳm. Đường dài chừng 2 km, xe chạy độ 15  phút là tới đỉnh. Trên đỉnh Ba Thê có ngôi chùa cổ tên Sơn Tiên Tự được dựng vào năm 1933. Trước sân chùa có tượng Phật Quán Thế Âm Bồ tát cao chừng 8 m, đứng trên tòa sen, khoác áo choàng đỏ, uy nghi, tự tại trên đỉnh núi như nhìn bao quát khắp thế gian.

 

Trên đỉnh Ba Thê có một di tích huyền thoại, lạ lùng gợi trí tò mò, thích thú cho khách. Đó là hòn đá hoa cương cao chừng 3 m, to như gốc cổ thụ 4 - 5 người ôm ở bên hông chánh điện Sơn Tiên Tự. Trên mặt viên đá khổng lồ ấy có dấu bàn chân người, to hơn bình thường một chút, rất rõ mà theo truyền thuyết là “bàn chân tiên”. Các sư trên núi kể lại, xưa kia lúc mới tạo sơn, đá núi còn mềm như đất sét, có một vị tiên đã ấn bàn chân mình lên đá để làm dấu chơi…

 

Chùa Sơn Tiên Tự trên đỉnh núi Ba Thê . Ảnh: nongnghiep.vn

Cách chùa Sơn Tiên chừng 10 m là nhà trưng bày cổ vật, hiện vật có liên quan đến lịch sử văn hóa của Ba Thê - Óc Eo. Công trình này có kiến trúc rất giống những đền đài của các nước Nam Á. Dấu ấn của Hindu giáo thể hiện rất rõ qua kiến trúc mái vòm tròn đứng, cửa  hình chữ nhật cao, nhiều tầng, đầu vuốt chữ U ngược. Các mặt vách chung quanh đều có tượng thần Ganesa mình người, mặt đầu voi, ngồi với tư thế nghiêm trang, nửa như trầm mặc thiền định, nửa như răn đe canh giữ. Lan can bao bọc sân trang trí tượng nhỏ giống loài ngựa Ảrập, lùn, hơi nhỏ con. 

 

Nhìn tổng thể, công trình có bố cục kiến trúc mang dậm dấu ấn văn hóa phồn thực, mô phỏng hình tượng Yoni - Linga. Khu nhà trưng bày có chu vi hình vuông chừng 40 m, tam cấp cửa chính ở phía mặt trời mọc, là nơi ngự trị của các thần linh theo quan niệm Ấn Độ giáo. Đây là công trình có nét riêng độc đáo, bắt nguồn từ văn minh Nam Á.

 

Ngoài ra, ở phía bắc của đỉnh Ba Thê còn có một tảng đá có dáng hình như một cây đao vĩ đại. Dân gian gọi đó là Thạch Đại Đao, ấy là bửu bối của trời đất, dành để trừng trị bọn gian ác.

 

Đến thăm núi Ba Thê, du khách còn được nghe truyền thuyết về một  người lên núi tu hành, xa lánh thế gian, rũ sạch bụi đời. Nhưng lòng trần chưa rũ sạch, nên chiều chiều vị chân tu vẫn ngóng vọng về phương xa nhớ nhà, nhớ vợ. Sau đó, ông này chết đi… Ở ngọn núi Nhỏ cạnh bên, xuất hiện một hòn đá chơ vơ, trên đầu có một phiến đá tròn giống cái nón. Người ta cho rằng vị sư kia đã hóa đá, giống như chuyện Hòn Vọng Phu ở miền Bắc, nhưng đây lại là đá “Vọng Thê”.

 

Khi nắng đã xế về tây, đứng trên đỉnh Ba Thê nhìn xuống đồng bằng xa xa mờ ảo trong khói lam chiều, bạn sẽ thấy tâm hồn như lắng lại, lòng lâng lâng cảm giác thoát tục, giữa bốn bề sơn thủy hữu tình…

 

Đặng Hoàng Thám