Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV: Tạo động lực và không gian phát triển nguồn nhân lực công nghệ số

Sáng 30/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tại hội trường về dự án Luật Công nghiệp công nghệ số.

Đóng góp ý kiến hoàn thiện dự án Luật Công nghiệp công nghệ số (CNCNS), các đại biểu đánh giá cao các quy định tại dự thảo luật đã thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, định hướng của Đảng, Nhà nước để phát triển CNCNS, khắc phục những tồn tại, hạn chế về công nghiệp công nghệ thông tin và cơ chế, chính sách vượt trội, đột phá, huy động mọi nguồn lực để phát triển hiệu quả tiềm năng của ngành CNCNS trở thành ngành công nghiệp nền tảng, góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số cũng như phát triển kinh tế số, xã hội số tại Việt Nam.

Các đại biểu cho rằng, để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ CNCNS, cần có chính sách rõ ràng, khả thi, đủ mạnh, tập trung vào những yếu tố cốt lõi để phát triển một ngành công nghiệp như nghiên cứu triển khai, hạ tầng, tài chính, nhân lực, thị trường, tiêu chuẩn, quy chuẩn.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Ảnh: quochoi.vn

Vì vậy, đề nghị nghiên cứu, bổ sung, điều chỉnh, cụ thể hóa trong Luật một số chính sách như hỗ trợ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; ưu đãi về đất đai, thuế, tài chính, đầu tư; sử dụng sản phẩm, dịch vụ CNCNS nội địa; hỗ trợ doanh nghiệp chủ động triển khai kinh doanh ngành nghề mới, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp khởi nghiệp, liên kết phát triển hệ sinh thái.  

Nêu thực tế, các doanh nghiệp công nghệ số chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận các công nghệ mới. Tuy nhiên, đối với chính sách phát triển CNCNS, đại biểu cho rằng, bên cạnh các chính sách ưu đãi, cơ quan soạn thảo cần xác định rõ ràng hơn về đối tượng áp dụng; đặc biệt cần có những cơ chế khuyến khích, ưu đãi có tính vượt trội, có trọng tâm, trọng điểm - vừa phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, đảm bảo tính khả thi - vừa thực sự góp phần tạo sự đột phá so với công nghệ thông tin.

CNCNS là một ngành cần sử dụng nhiều tài nguyên, hóa chất và tác động lớn đến môi trường. Chính vì vậy, bên cạnh các chính sách ưu đãi, hỗ trợ mang tính đặc thù, vượt trội - cần đi kèm với các cam kết, nghĩa vụ - đặc biệt về bảo vệ môi trường.

Đại biểu tham dự phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Cần nghiên cứu bổ sung các quy định cụ thể về xử lý, thu hồi các sản phẩm bị đào thải trong CNCNS - buộc các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghệ số phải chấp hành nghiêm các quy định về môi trường; sử dụng năng lượng xanh, sạch, bảo đảm an toàn, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước, tài nguyên thiên nhiên - góp phần phát triển bền vững CNCNS.

Nhấn mạnh tầm quan trọng phát triển nguồn nhân lực công nghệ số đối với sự phát triển của ngành CNCNS tại Việt Nam, đại biểu đồng tình với các nhóm chính sách của nhà nước nhằm hỗ trợ phát triển CNCNS quy định tại Điều 25 của dự thảo luật.

Đại biểu cũng đề nghị ban soạn thảo cân nhắc bổ sung vào khoản 2 về các chính sách nhằm khuyến khích sáng tạo và khởi nghiệp trong công nghiệp số. Trong đó, Nhà nước có chính sách, cơ chế hỗ trợ mạnh mẽ các dự án hỗ trợ khởi nghiệp trong các lĩnh vực công nghệ số, như thúc đẩy các quỹ đầu tư, hỗ trợ tài chính, đào tạo và cung cấp không gian sáng tạo cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, tạo môi trường thuận lợi để những ý tưởng công nghệ mới được triển khai và phát triển; đồng thời, tạo động lực quan trọng phát triển nguồn nhân lực công nghệ số ở Việt Nam.

Quang cảnh phiên làm việc. Ảnh: quochoi.vn

Ngoài ra, để nhân lực đáp ứng yêu cầu của CNCNS trong tương lai, một số đại biểu đề nghị bổ sung một số nội dung quan trọng liên quan đến công tác giáo dục, đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển kỹ năng cho sinh viên trong thời gian tới.

Về thu hút nguồn nhân lực công nghệ số chất lượng cao, đại biểu cho rằng việc thực hiện chế độ ưu đãi đối với nhân lực công nghệ số chất lượng cao là người Việt Nam, chuyên gia người nước ngoài có trình độ và kỹ năng đáp ứng các tiêu chuẩn theo quy định mà chỉ ưu đãi về thuế thu nhập cá nhân là chưa thỏa đáng và cũng chưa tạo được một động lực để thu hút nhân lực trong lĩnh vực này.

Do vậy, đại biểu đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung những chính sách ưu đãi khác về điều kiện sinh hoạt, điều kiện làm việc, nghiên cứu, điều kiện học tập để nâng cao bắt kịp với xu thế phát triển của lĩnh vực công nghiệp công nghệ số…

Về trách nhiệm quản lý nhà nước về CNCNS, đại biểu đề nghị nghiên cứu quy định cụ thể, đầy đủ trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông, các Bộ, cơ quan ngang Bộ và UBND cấp tỉnh trong quản lý nhà nước về CNCNS…

Trong phiên làm việc buổi sáng, Quốc hội đã thông qua: Luật Tư pháp người chưa thành niên; Nghị quyết thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương; Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hải Phòng. Sau đó, Quốc hội họp riêng biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại TP. Hồ Chí Minh, TP. Đà Nẵng.

Lan Anh (tổng hợp)