Góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng: Chung sức hiện thực hóa khát vọng vươn tầm

Tại phiên trù bị Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 vào chiều 29/9, đại biểu tham dự Đại hội đã trình bày tham luận đóng góp ý kiến vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Qua đó đã thể hiện tinh thần, trách nhiệm, trí tuệ của các đại biểu Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk đối với sự kiện trọng đại của đất nước, góp phần nâng cao chất lượng Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và hiện thực hóa khát vọng vươn tầm trong kỷ nguyên mới.

* Đồng chí Lê Thị Thanh Xuân, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo:

Xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới, nâng cao dân trí, chất lượng đào tạo nhân lực

Quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta xác định giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị tiếp tục khẳng định và bổ sung quan điểm chỉ đạo “giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, quyết định tương lai của dân tộc. Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo phải bắt đầu từ đổi mới tư duy, nhận thức và thể chế. Giáo dục công lập là trụ cột, giáo dục ngoài công lập là thành phần quan trọng cấu thành hệ thống giáo dục quốc dân; xây dựng nền giáo dục mở, liên thông, bảo đảm cơ hội học tập công bằng, bình đẳng cho mọi người, đáp ứng nhu cầu xã hội, thúc đẩy học tập suốt đời”.

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Lê Thị Thanh Xuân trình bày tham luận đóng góp ý kiến vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng tại Đại hội. Ảnh: Thế Hùng

Hiện thực hóa mục tiêu để xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới, trước hết tập trung cải cách mạnh mẽ mô hình quản trị, tổ chức bộ máy, cơ chế tự chủ tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo phù hợp với từng cấp học, từng địa bàn; quan tâm xây dựng hệ thống cơ sở giáo dục ở địa bàn khó khăn, miền núi, vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo. Phấn đấu đến 2045, Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, đứng vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới.

Bên cạnh đó, tăng cường, ưu tiên nguồn lực để hiện đại hóa giáo dục và đào tạo, sử dụng hiệu quả ngân sách nhà nước đầu tư cho giáo dục; sớm ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa giáo dục, ban hành cơ chế đặc thù để đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; tăng cường xã hội hóa giáo dục. Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách hành chính, ưu tiên chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo; tập trung phát triển đội ngũ đủ về số lượng, nâng cao về chất lượng, nhất là đội ngũ khoa học kỹ thuật, chuyên gia có tay nghề cao. Khẩn trương triển khai Chiến lược quốc gia về thu hút và trọng dụng nhân tài, nhất là các lĩnh vực mũi nhọn, phục vụ cho phát triển nhanh, bền vững. Cùng với đó, bảo đảm quyền tiếp cận công bằng trong giáo dục; đẩy mạnh hợp tác quốc tế và hội nhập sâu rộng trong giáo dục đào tạo; tổ chức thực hiện hiệu quả việc tăng cường dạy và học ngoại ngữ.

* Đồng chí Bùi Thanh Toàn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ:

Khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nền tảng cốt lõi nâng cao sức cạnh tranh quốc gia

Việc nhấn mạnh “đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng là một điểm sáng nổi bật, thể hiện sự chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy phát triển - từ khai thác tài nguyên sang khai thác chất xám, từ tăng trưởng theo chiều rộng sang chiều sâu.

Nhận diện xu thế ấy, dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng khẳng định: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt để phát triển nhanh, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”.

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Bùi Thanh Toàn. Ảnh: Ngọc Thắng

Để khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thực sự là đột phá, cần xác định rõ khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là công cụ hỗ trợ, mà là nền tảng cốt lõi để nâng cao năng suất, hiệu quả, sức cạnh tranh quốc gia. Hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia cần được thiết kế đồng bộ, theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm, viện - trường làm nền tảng tri thức, Nhà nước kiến tạo và dẫn dắt, thị trường làm động lực thúc đẩy. Muốn vậy, Văn kiện nên bổ sung chỉ tiêu định hướng: Đến năm 2030, ít nhất 70% doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo; chi cho nghiên cứu phát triển (R&D) đạt 2% GDP (bao gồm cả đầu tư công và tư); tỷ lệ TFP đóng góp vào tăng trưởng kinh tế đạt trên 55%.

Bên cạnh đó, cần xác định chuyển đổi số là một quá trình chuyển đổi toàn diện, không chỉ ở lĩnh vực công nghệ thông tin, mà ở cả thể chế, phương thức lãnh đạo, tổ chức sản xuất - kinh doanh, dịch vụ công và quản trị xã hội. Do đó, Văn kiện cần làm rõ hơn các mục tiêu chuyển đổi số quốc gia như: Kinh tế số chiếm 30% GDP vào năm 2035; 100% dịch vụ công trực tuyến toàn trình; phổ cập kỹ năng số cơ bản cho toàn dân trước năm 2030; phát triển hạ tầng số quốc gia, dữ liệu số, bảo đảm an toàn thông tin và chủ quyền số, trong đó Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt.

Đồng thời, định hướng phát triển các ngành, lĩnh vực dựa trên công nghệ mới như: trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, vật liệu mới, robot, tự động hóa, năng lượng sạch, công nghệ môi trường... từng bước hình thành lực lượng sản xuất mới hiện đại, gắn với công nghiệp hóa thông minh, nông nghiệp số, đô thị thông minh và dịch vụ số; tạo cơ chế ưu đãi, hỗ trợ và bảo vệ tài sản trí tuệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu, thúc đẩy liên kết chặt chẽ giữa nhà nước - nhà khoa học - doanh nghiệp - nhà đầu tư.

Toàn cảnh Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đắk Lắk lần thứ I nhiệm kỳ 2025 - 2030. Ảnh: Ngọc Thắng

Cùng với đó, Văn kiện cần nhấn mạnh yêu cầu cải cách thể chế mạnh mẽ trong quản lý khoa học - công nghệ, đổi mới cơ chế tài chính, đặt hàng, đánh giá, sử dụng kết quả nghiên cứu; thể chế hóa cơ chế "sandbox" để thử nghiệm chính sách, mô hình công nghệ mới, tạo không gian cho sáng tạo và đổi mới; đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút đầu tư tư nhân và quốc tế vào lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đổi mới sáng tạo.

Đối với nguồn nhân lực cho khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, Văn kiện cần đề cập đến việc xây dựng Chiến lược quốc gia về phát triển nhân lực số và nhân lực khoa học - công nghệ trình độ cao; ưu tiên đổi mới mạnh mẽ giáo dục STEM; có chính sách đặc biệt để thu hút, trọng dụng và giữ chân chuyên gia, nhà khoa học, trí thức trẻ, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn; quan tâm đặc biệt đến việc nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hình thành “công dân số”.

* Đồng chí Nguyễn Minh Huấn, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường:

Quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu

Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng đã nêu: Bảo vệ môi trường, tăng cường quản lý tài nguyên, chủ động phòng, chống thiên tai thích ứng với biến đổi khí hậu được xác định là một trong ba trụ cột trong tiến trình phát triển hướng đến phát triển bền vững. Chuyển từ tư duy ứng phó, khắc phục môi trường, hệ sinh thái, từ khai thác “tận diệt” tài nguyên thiên nhiên, từ tăng trưởng “nóng” sang tăng trưởng bao trùm và phát triển nhanh, bền vững - không đánh đổi môi trường lấy tăng tưởng kinh tế; đặt vấn đề bảo vệ môi trường lên hàng đầu, lấy bảo vệ môi trường sống và sức khỏe của Nhân dân làm mục tiêu trong chiến lược phát triển đất nước.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu trên, cần tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai, đẩy mạnh số hóa, công khai minh bạch thông tin để phục vụ người dân và doanh nghiệp. Kiên quyết thu hồi, xử lý diện tích đất lấn chiếm, sử dụng kém hiệu quả; tăng cường công tác quy hoạch và kiểm soát sử dụng đất gắn với phát triển hạ tầng và đô thị. Quản lý chặt chẽ rừng tự nhiên, phát triển rừng gỗ lớn, nâng cao chất lượng rừng; thúc đẩy mô hình kinh tế rừng bền vững, gắn với tín chỉ carbon. Đồng thời, siết chặt quản lý khoáng sản, mở rộng giám sát thông minh, khai thác hợp lý đi đôi với phục hồi môi trường sau khai thác.

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Minh Huấn trình bày tham luận tại Đại hội. Ảnh: Ngọc Thắng.

Bên cạnh đó, đầu tư đồng bộ hạ tầng xử lý rác thải và nước thải; triển khai phân loại rác tại nguồn; áp dụng rộng rãi mô hình kinh tế tuần hoàn trong các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và đô thị. Mở rộng hệ thống quan trắc môi trường hiện đại, công khai dữ liệu để cộng đồng giám sát; đồng thời ràng buộc trách nhiệm môi trường với doanh nghiệp; khuyến khích xã hội hóa các dịch vụ môi trường và phát triển công nghiệp tái chế.

Hoàn thiện bản đồ rủi ro thiên tai và kịch bản biến đổi khí hậu của tỉnh; nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo sớm. Sắp xếp lại dân cư ở vùng có nguy cơ sạt lở, ngập úng; đẩy mạnh các mô hình nông nghiệp thích ứng khí hậu, chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, áp dụng tưới tiết kiệm. Đầu tư hạ tầng phòng chống thiên tai, hồ chứa đa mục tiêu, kết hợp phát triển năng lượng tái tạo và giảm phát thải khí nhà kính. Từng bước tham gia và mở rộng thị trường carbon, gắn phát triển xanh với cơ chế tài chính khí hậu.

Đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư thông qua xã hội hóa, hợp tác công - tư, huy động doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia vào các dự án môi trường và năng lượng xanh. Tăng cường hợp tác quốc tế, tranh thủ nguồn vốn ODA, quỹ khí hậu toàn cầu. Đồng thời, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể trong phong trào bảo vệ môi trường; nâng cao ý thức, trách nhiệm cộng đồng, tạo sự đồng thuận xã hội để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ.

Nguyễn Xuân (thực hiện)