Khai phá giá trị AI trong ngành giáo dục

Bước qua định kiến ban đầu, ngành giáo dục đang nỗ lực thích ứng, đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào trường học qua các hoạt động cụ thể, từng bước khơi dậy và phát triển năng lực của học sinh theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Đưa AI vào trường học

Những năm qua, hoạt động quản lý, giảng dạy của giáo viên Trường THCS Hùng Vương (huyện Krông Bông) dần khởi sắc nhờ ứng dụng công nghệ thông tin, AI vào trường học.

Thầy Trần Ngọc Thịnh, Hiệu trưởng Trường THCS Hùng Vương cho biết, nhà trường có điểm xuất phát thấp với nhiều khó khăn hiện hữu (cơ sở vật chất, trường lớp, học sinh thuộc xã vùng III) nên tập thể giáo viên đã lựa chọn việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đưa AI vào các hoạt động giáo dục tại trường để có nhiều thời gian hỗ trợ học sinh học tập.

Những tiết học, bài giảng tại trường đã sinh động, dễ nhớ hơn nhờ các thí nghiệm ảo (môn Khoa học tự nhiên), phim tư liệu (môn Lịch sử và Địa lí, Ngữ văn)…

Giờ thực hành môn Tin học của học sinh Trường THCS Hùng Vương (huyện Krông Bông).

Với định hướng xây dựng trường học thông minh, tập thể giáo viên và nhiều thế hệ học sinh Trường THCS Phan Chu Trinh (TP. Buôn Ma Thuột) cũng nỗ lực xây dựng mô hình trường học số. Theo đó, nhà trường tập trung số hóa tài liệu, giáo trình để có thể giảng dạy đa nền tảng; chia sẻ tài nguyên học tập theo hình thức trực tiếp và trực tuyến; chủ động ứng dụng AI trong soạn giáo án…

Cô Nguyễn Ngọc Thúy, Tổ trưởng Tổ Ngữ văn, Trường THCS Phan Chu Trinh cho hay, nhà trường đã xây dựng đề án trường học thông minh từ trước nên tâm thế giáo viên rất hứng khởi, thích ứng nhanh đối với việc ứng dụng công nghệ thông tin và mới đây là đưa AI vào các hoạt động giảng dạy, quản lý lớp học…

Giáo viên có thể ứng dụng AI tạo dựng video minh họa dựa trên nội dung bài học trong sách giáo khoa; học sinh được dạy cách sử dụng AI trong quá trình thực hiện bài tập nhóm (xây dựng báo cáo, thuyết trình)… Quá trình khai phá AI đã thúc đẩy sự sáng tạo, đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên trong các hoạt động giáo dục, giúp học sinh hình thành những năng lực cần có theo yêu cầu của Chương trình GDPT 2018.

AI là công cụ trong giáo dục

Theo đánh giá của ngành giáo dục, ứng dụng AI trên phương diện là công cụ trong các hoạt động giáo dục đã mang lại nhiều lợi ích rõ rệt khi giáo viên tiết kiệm được thời gian (quản lý, soạn giảng), học sinh tự tin và hứng khởi thể hiện khả năng sáng tạo trong không gian mở mới mẻ.

Qua sự dẫn dắt, hỗ trợ của giáo viên bộ môn Tin học, em Nguyễn Trần Quỳnh Như (lớp 7A, Trường THCS Hùng Vương, huyện Krông Bông) đã biết sử dụng những kỹ năng cơ bản của môn Tin học. Quỳnh Như đã sử dụng thành thạo các ứng dụng công nghệ thông tin (Canva, PowerPoint…) và tự tin thể hiện ý tưởng sáng tạo của mình qua những bài tập cụ thể của môn Tin học.

Thực tế cho thấy, bên cạnh những mặt tích cực thì AI cũng có những tiêu cực nhất định. Do đó người dùng cũng phải có sự thận trọng để lường trước sự “được”, “mất” mà AI có thể mang lại. Đặc biệt là việc lệ thuộc vào AI nên lười tư duy, gian lận trong học tập hay đạo văn…

Buổi trao đổi về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong trường học của cô Nguyễn Ngọc Thúy, Tổ trưởng Tổ Ngữ văn, Trường THCS Phan Chu Trinh (TP. Buôn Ma Thuột).

Cô Nguyễn Thị Yến, giáo viên Trường Tiểu học, THCS và THPT Hoàng Việt (TP. Buôn Ma Thuột) cho rằng, con người là chủ thể của mọi hoạt động giáo dục. Hãy xem AI như một công cụ hỗ trợ giải quyết vấn đề; giáo viên cần có sự định hướng, điều chỉnh kịp thời để giúp học sinh nhận diện và tránh những hệ lụy tiêu cực từ AI (lệ thuộc, sao chép nguyên bản, thiếu sự kiểm chứng thông tin). Cùng với đó là xây dựng văn hóa học đường tích cực; khai phá hiệu quả giá trị của AI trong tìm kiếm thông tin, lên ý tưởng sáng tạo bằng các sản phẩm học tập cụ thể.

Ở góc độ quản lý ngành, Tiến sĩ Đỗ Tường Hiệp, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo khẳng định, ứng dụng AI trong hoạt động của ngành giáo dục là xu hướng tất yếu trong thời đại kỷ nguyên số. Ngành giáo dục đã triển khai một số hoạt động cụ thể như: tọa đàm về ứng dụng AI trong trường học, bồi dưỡng giáo viên sử dụng AI trong dạy học và quản lý; tổ chức thực nghiệm ở các đơn vị đủ điều kiện và sẽ nhân rộng mô hình trong tương lai…

Trong quá trình bồi dưỡng đó, ngành cũng hướng dẫn và yêu cầu các cơ sở giáo dục chú trọng giáo dục đạo đức nghề nghiệp và kiểm soát việc sử dụng AI một cách hợp lý. Đồng thời, tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, công nghệ thông tin để sử dụng công cụ AI trong các hoạt động giáo dục cụ thể; dạy học sinh cách tiếp cận, sử dụng, khai thác AI.

Thanh Hường