Thu ngân sách đạt thấp, vì sao?

Từ đầu năm, UBND tỉnh đã có Chỉ thị số 01/CT-UBND ngày 4/1/2023 về tăng cường các biện pháp thu ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2023. Cùng với đó, các cấp, ngành, địa phương đã cố gắng, nỗ lực thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách. Tuy nhiên, kết quả thu NSNN trên địa bàn tỉnh vẫn đạt thấp so với kế hoạch.

Số thu đạt thấp

Năm 2023, dự toán thu NSNN của tỉnh Đắk Lắk được Trung ương giao 7.427 tỷ đồng, HĐND tỉnh giao 10.100 tỷ đồng.

Theo số liệu của UBND tỉnh, trong 6 tháng đầu năm, tổng thu cân đối NSNN trên địa bàn ước đạt 4.052 tỷ đồng, tương đương 40,12% kế hoạch HĐND tỉnh giao và 54,56% dự toán Trung ương giao, giảm 16,64% so với cùng kỳ năm 2022.

Cụ thể, thu biện pháp tài chính ước đạt 1.057,2 tỷ đồng, tương đương 25,8% kế hoạch.

Riêng tiền sử dụng đất (đến ngày 31/5/2023) đã thực hiện 752 tỷ đồng, bằng 18,36% kế hoạch; trong đó, cấp tỉnh 112,46 tỷ đồng (bằng 6,23%), cấp huyện 639,56 tỷ đồng (bằng 30,46%). Thu thuế và phí ước đạt 2.865,4 tỷ đồng (bằng 53,76% kế hoạch), giảm 10,76% so với cùng kỳ năm 2022.

Xây dựng cơ bản là lĩnh vực còn dư địa tăng thu ngân sách. (Trong ảnh: Thi công một công trình giao thông trên địa bàn phường Tân Thành, TP. Buôn Ma Thuột).

Theo đánh giá của UBND tỉnh, thu NSNN trên địa bàn còn khó khăn do tình hình dịch bệnh COVID-19 trong thời gian trước đã tác động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tất cả các ngành kinh tế, gây gián đoạn chuỗi cung ứng và lưu chuyển hàng hóa, làm trì trệ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; thu từ hoạt động xuất nhập khẩu giảm do có nhiều doanh nghiệp mở tờ khai tại Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh để giảm chi phí. Bên cạnh đó, một số dự án lớn có thu tiền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh vẫn chưa tìm được nhà đầu tư, cùng với hệ thống ngân hàng kiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản...

Số liệu của ngành thuế cho thấy, số thu thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản và lệ phí trước bạ nhà đất 6 tháng đầu năm chỉ đạt 136 tỷ đồng, bằng 26% cùng kỳ, giảm 376 tỷ đồng. Lệ phí trước bạ ô tô, xe máy 162 tỷ đồng, bằng 77,5% cùng kỳ; thuế bảo vệ môi trường 202,7 tỷ đồng, bằng 64,4% cùng kỳ. Ngoài ra, một số chính sách tiếp tục ban hành nhằm hỗ trợ người nộp thuế bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, với tổng số tiền thuế và tiền thuê đất được gia hạn 6 tháng đầu năm 2023 là 132,5 tỷ đồng; giảm tiền thuê đất năm 2022 là 43 tỷ đồng.

Theo Giám đốc Sở Tài Chính Bùi Văn Yên, đây là lần đầu tiên sau nhiều năm, thu NSNN đạt thấp so với kế hoạch. Bên cạnh nguyên nhân do hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn, một số chính sách thuế thay đổi thì nguồn thu thuế từ bất động sản giảm mạnh. Thị trường bất động sản trầm lắng, nên từ đầu năm đến nay không đấu giá được đất. Đối với các dự án lớn kêu gọi thu hút đầu tư vào khu đất đắc địa, doanh nghiệp cũng không mặn mà. Với tình hình này thì thu NSNN trên địa bàn tỉnh tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, khả năng cao không thể hoàn thành mục tiêu kế hoạch đề ra.

Linh hoạt các giải pháp thu ngân sách

Nhằm đẩy mạnh công tác thu NSNN, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành tài chính và thuế tiếp tục triển khai tốt nhiệm vụ thu từ năm 2023 - 2025; tham mưu họp Ban Chỉ đạo về triển khai các dự án thu tiền sử dụng đất giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh để triển khai thực hiện kế hoạch tạo vốn từ quỹ đất, giải quyết các vướng mắc của dự án đầu tư phát triển quỹ đất; đẩy mạnh thu biện pháp tài chính, nhất là thực hiện việc bán đấu giá quyền sử dụng đất, thu tiền chuyển mục đích sử dụng đất, thu nợ tiền đất, tiền bán nhà thuộc sở hữu Nhà nước; tập trung cho công tác đổi mới, sắp xếp lại, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước; tăng cường quản lý thu, chống thất thu, trốn thuế, xử lý nợ đọng thuế, bảo đảm thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các loại thuế, phí theo quy định, nộp vào ngân sách nhà nước.

Doanh nghiệp gặp khó khăn là một trong những nguyên nhân khiến thu ngân sách nhà nước đạt thấp. (Trong ảnh: Một doanh nghiệp dệt may hoạt động trong Khu công nghiệp Hòa Phú).

Đại diện Cục Thuế Đắk Lắk cho biết, từ nay đến cuối năm, ngành thuế sẽ chủ động, linh hoạt triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp thu NSNN, chống thất thu; rà soát, quản lý chặt chẽ các nguồn thu mới phát sinh, doanh nghiệp mới thành lập; đồng thời, theo dõi chặt chẽ tiến độ thu ngân sách, đánh giá, phân tích các yếu tố tác động đến số thu, tiến độ thu ngân sách cụ thể từng địa bàn, từng khu vực, từng sắc thuế. Đặc biệt, ngành thuế tập trung khai thác nguồn thu đối với các lĩnh vực còn dư địa tăng thu như: kinh doanh thương mại ô tô, xe máy, nông sản, xăng dầu, xây dựng cơ bản, thương mại điện tử, xây dựng nhà ở tư nhân và thuế vãng lai từ dự án đường cao tốc Buôn Ma Thuột – Khánh Hòa.

Minh Chi