Nỗ lực “xóa” lò gạch thủ công

Khi khoa học công nghệ ngày một phát triển, lò gạch nung thủ công đã không còn phù hợp với xu thế tất yếu của ngành vật liệu xây dựng, nhất là trong điều kiện hiện nay có nhiều loại vật liệu ưu việt hơn để lựa chọn. Đó cũng chính là lý do mà cả nước nói chung và Đắk Lắk nói riêng đang nỗ lực để xóa bỏ các lò gạch lạc hậu này.

Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo hướng đến xóa bỏ lò gạch thủ công và phát triển vật liệu không nung. Không chỉ chú trọng công tác tuyên truyền, vận động các chủ cơ sở tuân thủ quy định của nhà nước, tỉnh còn đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực.

Trong đó, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 21/NQ-HĐND về chính sách hỗ trợ tháo dỡ lò thủ công, thủ công cải tiến, lò đứng liên tục, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch; lò vòng, lò vòng cải tiến không sử dụng nhiên liệu hóa thạch mà sử dụng phế liệu ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

Tỷ lệ gạch đất sét nung trên địa bàn tỉnh đến năm 2030 chiếm 40 – 60 % trong tổng sản lượng vật liệu xây.

Thực hiện nghị quyết này, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương hướng dẫn, rà soát và bố trí kinh phí từ nguồn ngân sách tỉnh để thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ tháo dỡ lò gạch thủ công. Đến nay, hầu hết các địa phương đã hoàn thành phê duyệt phương án hỗ trợ cho các cơ sở tháo dỡ lò thủ công.

Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng Lê Hùng, song song với việc triển khai các giải pháp nhằm xóa bỏ lò gạch thủ công, tỉnh còn xây dựng lộ trình nhằm tăng “độ phủ” cho vật liệu xây không nung. Đơn cử như ngày 30/9/2022, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị về việc tăng cường sản xuất, sử dụng vật liệu xây  không nung nhằm thay thế vật liệu nung trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

Sự quyết tâm đổi mới ngành VLXD của tỉnh còn thể hiện bằng việc ban hành Chiến lược phát triển VLXD tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050. Chiến lược đề ra lộ trình xóa bỏ các cơ sở sản xuất VLXD lạc hậu hiện có trên địa bàn, cũng như xác định những giải pháp và tổ chức thực hiện. Cụ thể: đến năm 2025, 100% cơ sở sản xuất gạch đất sét nung bằng công nghệ lạc hậu thực hiện chuyển đổi công nghệ hoặc chuyển đổi mục đích đầu tư; đẩy mạnh sản xuất vật liệu xây không nung thay thế một phần gạch đất sét nung đạt tỷ lệ 35 – 40% trong tổng số vật liệu xây.

UBND tỉnh yêu cầu đến ngày 31/12/2025 các cơ sở sản xuất gạch đất sét nung phải chuyển đổi công nghệ.

Mới đây nhất, ngày 16/1/2025, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch về chấm dứt hoạt động đối với các cơ sở sản xuất gạch đất sét nung có công nghệ lạc hậu, không hiệu quả kinh tế, gây ô nhiễm môi trường. Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu đến ngày 31/12/2025, 100% cơ sở sản xuất gạch đất sét nung trên địa bàn Đắk Lắk phải thực hiện xong việc chuyển đổi công nghệ hoặc chuyển đổi mục đích đầu tư thành các cơ sở có công nghệ tiên tiến, có mức độ cơ giới hóa, tự động hóa cao nhằm tiết kiệm nguyên liệu, nhiên liệu, năng lượng, đáp ứng các chỉ tiêu về công nghệ và môi trường hoặc buộc phải chấm dứt hoạt động theo quy định.

UBND tỉnh cũng đưa ra nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị. Trong đó, công tác thông tin tuyên truyền các nội dung chủ trương và quy định của pháp luật về chấm dứt hoạt động sản xuất gạch, ngói đất sét nung bằng lò thủ công với nhiều hình thức cần tiếp tục đẩy mạnh. UBND các huyện tập trung rà soát, thông báo đến các cơ sở sản xuất gạch đất sét nung đang hoạt động trên địa bàn nhưng không đáp ứng các quy định, yêu cầu chấm dứt hoạt động; thực hiện chính sách hỗ trợ cho cơ sở, người lao động từ các cơ sở sản xuất gạch bằng đất sét nung với công nghệ lạc hậu, không hiệu quả kinh tế, gây ô nhiễm môi trường; xác lập hồ sơ, xử lý và cưỡng chế chấm dứt hoạt động đối với các cơ sở sản xuất gạch bằng đất sét nung với công nghệ lạc hậu, không hiệu quả kinh tế, gây ô nhiễm môi trường, không đáp ứng các quy định.

Khả Lê