Không có ngoại lệ trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Từ những vụ án tham ô tài sản, rửa tiền, đến đường dây làm giả hồ sơ môi trường với quy mô liên tỉnh… bị “bóc gỡ”, Công an tỉnh Đắk Lắk khẳng định quyết tâm không có “vùng cấm”, không có ngoại lệ trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Những “giao dịch ngầm” bị phanh phui

Theo thống kê của Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường (PC03) Công an tỉnh, từ năm 2022 đến hết tháng 6/2025, toàn tỉnh đã phát hiện, xử lý 70 vụ việc với 154 đối tượng, khởi tố 64 vụ án, 150 bị can. Tổng giá trị thiệt hại hơn 29,4 tỷ đồng, đến nay đã thu hồi khoảng 25,2 tỷ đồng.

Đáng lo ngại, tình trạng tham nhũng, tiêu cực gia tăng cả về số vụ lẫn tính chất, mức độ tinh vi của hành vi phạm tội. Nếu như năm 2022, toàn tỉnh chỉ phát hiện 7 vụ với 25 đối tượng vi phạm, khởi tố 5 vụ án; năm 2023, là 24 vụ, 58 đối tượng, khởi tố đến 22 vụ án; năm 2024, phát hiện 27 vụ, liên quan 51 đối tượng, khởi tố 24 vụ án. Chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2025, 12 vụ việc đã bị phát hiện, với 20 đối tượng, 9 vụ đã được khởi tố theo quy định pháp luật.

Cán bộ Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an tỉnh) đọc lệnh bắt các đối tượng nhận hối lộ ở Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 47-06D (xã Ea Knuếc).

Đơn cử, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh vừa triệt phá đường dây làm giả hồ sơ môi trường do Doãn Bá Nhựt (phường Thành Nhất), Giám đốc Trung tâm Môi trường PNE cầm đầu. Theo hồ sơ điều tra, từ tháng 10/2019 đến năm 2024, dù giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường của Trung tâm Môi trường PNE đã hết hiệu lực và không đủ điều kiện về nhân sự, phòng thí nghiệm, song Nhựt vẫn ký hợp đồng với 81 tổ chức, 6 cá nhân tại nhiều tỉnh, thành phố: Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, TP. Hồ Chí Minh…, rồi chỉ đạo nhân viên làm giả hơn 1.058 phiếu kết quả quan trắc môi trường, thu lợi bất chính hàng tỷ đồng. Qua đó hợp thức hóa hàng loạt công trình, dự án trái pháp luật.

Kết quả, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã khởi tố vụ án, khởi tố 5 bị can; trong đó 3 bị can về tội đưa hối lộ, nhận hối lộ; 2 bị can về tội làm giả hồ sơ, tài liệu của cơ quan, tổ chức theo quy định của pháp luật. Vụ án đang được điều tra mở rộng nhằm làm rõ toàn diện hành vi vi phạm của những người có liên quan, đảm bảo xử lý nghiêm minh, đúng người, đúng tội, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội.

Trước đó, một vụ án mà dư luận bức xúc, quan tâm là: Tham ô tài sản; rửa tiền; vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại Công ty TNHH MTV Cao su Đắk Lắk giai đoạn 2008 - 2011. Tháng 7/2023, sau quá trình điều tra kéo dài, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã khởi tố vụ án, khởi tố 5 bị can, trong đó có nguyên tổng giám đốc, nguyên phó tổng giám đốc và đương kim tổng giám đốc công ty. Toàn bộ số tiền thiệt hại 12,4 tỷ đồng đã được lực lượng chức năng thu hồi.

Theo Thượng tá Nguyễn Văn Chuyên, Trưởng Phòng PC03, từ thực tiễn điều tra các vụ án cho thấy, những lĩnh vực như: thuế, giáo dục, bảo hiểm, ngân sách, môi trường, đất đai, quản lý và bảo vệ rừng… đang trở thành những “điểm nóng” dễ phát sinh tiêu cực, bởi đây là lĩnh vực liên quan trực tiếp đến lợi ích kinh tế. Trong số 64 vụ án đã được khởi tố từ năm 2022 đến nay, tội tham ô tài sản chiếm tỷ lệ cao nhất với 26 vụ, 54 bị can; tiếp đến là tội nhận hối lộ với 17 vụ, 58 bị can… Những con số này không chỉ phản ánh thực trạng đáng báo động, mà còn cho thấy tính chất phạm tội ngày càng tinh vi, có tổ chức, có hệ thống với dấu hiệu lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi cá nhân.

Không khoan nhượng với “giặc nội xâm”

Thượng tá Nguyễn Văn Chuyên cho biết: Tội phạm tham nhũng, tiêu cực luôn ẩn mình dưới lớp vỏ ngụy trang hợp pháp: từ hồ sơ nghiệm thu, giấy tờ thanh toán, cho đến những “tấm bình phong” trung gian kiểm duyệt… Nhiều sai phạm chỉ bị phát hiện sau thời gian dài, khi thiệt hại đã xảy ra, tài sản nhà nước bị thất thoát.

Một trong những thách thức lớn nhất là xác định chính xác hậu quả và thu hồi tài sản tham nhũng. Trong các vụ việc liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, việc phân định giữa rủi ro khách quan (như biến động thị trường, thua lỗ kinh doanh…) và thiệt hại do hành vi cố ý vi phạm để trục lợi là rất khó. Ở lĩnh vực đầu tư xây dựng, chỉ đến khi công trình hoàn thành, hồ sơ quyết toán được phê duyệt mới có thể kiểm tra, xác minh thiệt hại. Khi đó, tài sản đã bị thất thoát, quá trình điều tra cũng gặp khó vì thiếu giám định độc lập hoặc sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn.

Công tác giám định tư pháp cũng còn nhiều bất cập. Một số loại tài sản đặc thù: hàng hóa nhập khẩu, tác phẩm nghệ thuật… chưa có quy chuẩn giám định rõ ràng. Năng lực giám định còn hạn chế, chi phí cao, thời gian kéo dài, thậm chí phải giám định lại nhiều lần, dẫn đến tình trạng “án chờ, việc treo”, làm giảm hiệu quả răn đe của pháp luật.

Cán bộ Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh lấy lời khai đối tượng Lê Phạm Bình (Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Ea Súp cũ) bị bắt về hành vi nhận hối lộ.

Xác định rõ điều đó, lực lượng PC03 Công an tỉnh kiên trì bám cơ sở, chủ động rà soát các lĩnh vực “nhạy cảm”, lập danh sách giám sát đối tượng nghi vấn từ sớm, từ xa. Nhiều vụ án lớn được bóc tách từ những dấu hiệu bất thường trong đấu thầu, giải ngân, giao dịch tài chính, không chờ đến khi hậu quả xảy ra. “Chúng tôi không chỉ tập trung phá án, mà còn phối hợp liên ngành, tổ chức sơ kết các vụ việc phức tạp để rút ra bài học, kiến nghị điều chỉnh cơ chế, bịt kín những “lỗ hổng thể chế” vốn là mảnh đất màu mỡ cho tham nhũng”, Thượng tá Chuyên nhấn mạnh.

Những nỗ lực của Công an tỉnh Đắk Lắk trong thời gian qua là minh chứng không có “vùng cấm”, không có ngoại lệ; mỗi vụ án bị phát hiện, xử lý nghiêm minh là lời khẳng định rõ ràng: cuộc chiến chống tham nhũng tiêu cực là lâu dài, nhưng không khoan nhượng.

Hà Anh