10 sự kiện thế giới nổi bật năm 2012

Năm 2012 là một năm đầy biến động với hàng loạt sự kiện đáng chú ý. Dưới đây là 10 sự kiện thế giới nổi bật nhất trong năm 2012.

1. Tranh chấp chủ quyền biển đảo tại châu Á - Thái Bình Dương.

Tranh chấp giữa Nhật Bản và Trung Quốc xung quanh chủ quyền đảo Senkaku/Điếu Ngư, giữa Hàn Quốc và Nhật Bản đối với đảo Dokdo/Takashema, đặc biệt tranh cãi về chủ quyền tại Biển Đông giữa Trung Quốc và một số nước khu vực Đông Nam Á đã trở thành chủ đề nóng trên các diễn đàn quốc tế trong năm 2012.  

Tranh chấp chủ quyền biển đảo tại châu Á - Thái Bình Dương đã trở thành chủ đề nóng trên các diễn đàn quốc tế trong năm 2012

Bộ trưởng Ngoại giao Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã đạt được Tuyên bố về Nguyên tắc 6 điểm về Biển Đông, trong đó khẳng định các quốc gia thành viên thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông ( DOC), sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên  hiệp quốc về Luật biển 1982.

2. Nội chiến tại Syria đe dọa nghiêm trọng an ninh khu vực và tiếp tục gây bất đồng giữa các cường quốc.

Syria chìm sâu vào cuộc nội chiến giữa các lực lượng chống đối và lực lượng của Tổng thống Bashar al-Assad. Tính đến cuối năm 2012, đã có hơn 37.000 người thiệt mạng. Xung đột không chỉ trong nội bộ Syria mà còn dẫn tới sự đối đầu giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ và lan sang cả Lebanon.

Quang cảnh đổ nát do các cuộc giao tranh giữa quân đội Syria và phe nổi dậy tại Aleppo

Một lần nữa, cuộc khủng hoảng tại Syria cho thấy sự bất đồng giữa các cường quốc trên thế giới. Nga và Trung Quốc  với tư cách Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc trong năm 2012 đã 2 lần dùng quyền phủ quyết để phản đối các dự thảo nghị quyết trừng phạt Damascus.

3. Liên minh châu Âu (EU) bất đồng nội bộ, suy giảm ảnh hưởng, khu vực đồng tiền chung Euro rơi vào suy thoái lần hai.

EU bất đồng liên quan đến ngân sách chung và các điều kiện cứu trợ đối với các nước rơi vào khủng hoảng nợ công trầm trọng. Hơn nữa, nền kinh tế khu vực đồng tiền chung Euro không những chưa tìm ra được lối thoát, mà còn rơi vào suy thoái lần hai với việc tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của 17 nước thành viên sụt giảm liên tiếp vào những tháng cuối năm và dự báo còn trầm trọng hơn trong thời gian tới.

Khu vực đồng tiền chung châu Âu đang rơi vào suy thoái lần thứ 2

Cuộc khủng hoảng nợ công đang bắt đầu tác động đến những trụ cột chính của khu vực đồng Euro là Đức và Pháp. Chính sách giảm bội chi ngân sách bằng cách “thắt lưng buộc bụng” với hệ quả là trợ cấp xã hội giảm, thuế tăng và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, khiến người dân bất bình. Tại nhiều nước, người dân không chỉ xuống đường phản đối các chính sách khắc khổ, mà còn bày tỏ chính kiến qua những lá phiếu “trừng phạt” như tại các cuộc bầu cử tổng thống ở Pháp, tổng tuyển cử ở Hy Lạp, các cuộc bầu cử địa phương tại Đức và Italy.

4. Palestine trở thành Nhà nước quan sát viên của Liên hiệp quốc

Với 138 phiếu thuận, 41 phiếu trắng và 9 phiếu chống, ngày 30-11-2012, Đại Hội đồng Liên hiệp quốc thông qua nghị quyết nâng cấp quy chế cho Palestine từ Thực thể quan sát viên lên Nhà nước quan sát viên. Đây được xem là một thắng lợi ngoại giao quan trọng của Palestine.

Người dân Palestine tại thành phố Ramallah đổ ra đường ăn mừng quyết định mang tính lịch sử

Mặc dù còn phải đối mặt nhiều thách thức nhất là từ phía Israel, song từ đây, Palestine có thể tham gia các thể chế quốc tế có ảnh hưởng lớn như Tổ chức Thương mại Thế giới, Tổ chức Y tế Thế giới,  Ngân hàng Thế giới và Tòa án Hình sự Quốc tế..., tạo nền tảng cho Palestine bảo vệ và thực hiện lợi ích chính đáng của mình.

5. Trung Quốc chuyển giao thế hệ lãnh đạo

Ngày 15-11, Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18 đã bầu ra thế hệ lãnh đạo thứ 5, trong đó Phó Chủ tịch nước Tập Cận Bình được bầu làm Tổng Bí thư.

Tổng Bí thư Trung Quốc Tập Cận Bình và ban lãnh đạo mới

Ngay sau khi ra mắt ban lãnh đạo mới, Tổng Bí thư Tập Cận Bình đã tuyên bố chống tham nhũng một cách quyết liệt. Thông điệp mạnh mẽ của nhà lãnh đạo Trung Quốc được đưa ra sau vụ bê bối gây chấn động dư luận khiến Bí thư Thành ủy Trùng Khánh Bạc Hy Lai mất chức, còn vợ ông - bà Cốc Khai Lai vào tù vì tội giết người.

6. Tổng thống Putin trở lại Điện Kremlin

Buổi lễ nhậm chức của ông Putin

Ông Putin giành thắng lợi trong cuộc bầu cử tổng thống hôm 4.3 với số phiếu 64% và trở lại cương vị lãnh đạo cao nhất Liên bang Nga, trong khi tổng thống tiền nhiệm Dmitry Medvedev trở thành Thủ tướng.

7. Tổng thống Mỹ Obama tái đắc cử

Trái với mọi dự đoán về một cuộc bầu cử sít sao, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã thắng cử dễ dàng khi giành 303 phiếu đại cử tri so với 203 phiếu của đối thủ Mitt Romney.

Tổng thống Mỹ Barack Obama cùng gia đình

Trong nhiệm kỳ mới, ông Obama cam kết sẽ tiếp tục thực hiện chính sách đối ngoại với trọng tâm điều chỉnh chiến lược “tái cân bằng” tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tổng thống Mỹ đã được Tạp chí Time bình chọn làm “Nhân vật năm 2012” như một biểu tượng và động lực cho sự thay đổi tại Mỹ.

8. Ông Kim Jong-un kế nhiệm cha

Sau khi nhà lãnh đạo Kim Jong-il qua đời, người con út của ông là Kim Jong-un được đưa lên kế nhiệm cha hồi tháng 2-2012. Sau khi lên cầm quyền, ông Kim Jong-un đã xây dựng hình ảnh như một nhà lãnh đạo cởi mở như tổ chức hòa nhạc theo phong cách phương Tây, mở cửa hàng pizza, cho phép người dân dùng di động, thường xuyên đưa người vợ trẻ tháp tùng. Song ông Kim Jong-un cũng tiến hành một loạt quyết sách để khẳng định quyền lực như thay thế 1/3 lãnh đạo quân đội; 2 lần phóng tên lửa vệ tinh khiến phương Tây náo loạn.

9. Myanmar thúc đẩy cải tổ chính trị

Myanmar bắt đầu bước ra vũ đài chính trị thế giới

Năm 2012 đánh dấu bước nhảy vọt trong tiến trình cải cách chính trị và kinh tế ở Myanmar, gồm tổ chức bầu cử bổ sung với chiến thắng của đảng đối lập của bà Aung San Suu Kyi; tổng ân xá cho hơn 200 tù chính trị; nới lỏng kiểm duyệt báo chí và chính sách tiền tệ... Liên minh châu Âu, Australia và Mỹ đã tuyên bố dỡ bỏ lệnh cấm vận với Myanmar. Ông Obama cũng đã trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên đến thăm Myanmar hồi tháng 11, dấu hiệu cho thấy Mỹ sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với quốc gia này.

10. Biến đổi khí hậu gây nên các hiện tượng thời tiết cực đoan

Siêu bão Bopha đổ bộ vào miền Nam Philippine, sáng 4-12, đem theo mưa lớn và gió mạnh, làm hơn 1.000 người chết, hơn 800 người mất tích, trên 6 triệu người dân ở 30 tỉnh lâm vào tỉnh cảnh mất điện, nước. Đây là cơn bão lớn nhất đổ bộ vào Philíppines trong năm nay.

Siêu bão Bopha đã gây thiệt hại nặng nề về người và của khi quét qua Philippines

Trước đó, siêu bão Sandy quét qua các quốc đảo Caribbean và Mỹ gây thiệt hại nặng nề về người và của. Bão Sandy được coi là cơn bão lớn nhất đổ bộ vào bờ biển miền Đông nước Mỹ trong vòng 100 năm qua và là cơn bão gây thiệt hại kinh tế lớn nhất trong lịch sử nước này. Hàng nghìn ngôi nhà bị phá hủy, 95 người chết, hàng triệu người phải sống trong tình trạng mất điện kéo dài, hàng chục nghìn chuyến bay phải hủy bỏ. Thiệt hại do siêu bão Sandy lên tới 80 tỷ USD, cao hơn mức tàn phá do bão Katrina gây ra vào năm 2005. Trước khi đổ bộ vào Mỹ, bão Sandy đã quét qua các quốc đảo Caribbean làm ít nhất 69 người chết.

G.N
(Tổng hợp)