Nỗ lực lấy lại vị thế cho cây bông

Theo Công ty Cổ phần Bông Tây Nguyên, đến cuối tháng 8 năm nay, kết thúc thời vụ xuống giống vụ bông 2010, bà con nông dân ở hai tỉnh Dak Lak và Dak Nông đã ký hợp đồng với Công ty gieo, trồng được khoảng 3.500 ha bông vải, tăng gần 800 ha so với năm ngoái. Hiện nay, với điều kiện thời tiết diễn ra tương đối thuận lợi nên cây bông ở các địa phương đang sinh trưởng, phát triển tốt. Công ty đang tập trung tập huấn, hướng dẫn nông dân chăm sóc ruộng bông đúng quy trình kỹ thuật để đạt năng suất cao, giúp người dân có thu nhập khá hơn các loại cây trồng khác.

Ưu tiên, khuyến khích người trồng bông
 Ngay từ đầu vụ, tất cả các hộ nông dân ký hợp đồng trồng bông đã được Công ty cổ phần Bông Tây Nguyên hỗ trợ 100% chi phí hạt giống (8kg/ha) và cho ứng trước một phần phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, vật tư chuyên dùng để đầu tư cho cây bông. Bên cạnh đó, Công ty còn tăng giá thu mua  bông hạt cả loại 1 và loại 2 từ 9.000 đồng lên 11.500 đồng/kg. Công ty cũng cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm bông hạt của nông dân sản xuất theo đúng tinh thần Quyết định số 80/2002/QĐ-TTg ngày 24-6-2002 của Thủ tướng Chính phủ. Nhờ có chính sách ưu tiên này mà người trồng bông đã tỏ ra mặn mà hơn trước và không ngần ngại đầu tư tăng diện tích cây bông lên nhiều hơn so với mọi năm. Anh Trần Xuân Vận (thôn 3, xã Ea Wen, huyện Buôn Đôn) cho rằng, việc hỗ trợ giống và giá thu mua ổn định với giá khá cao của ngành Bông như hiện nay đã thật sự giúp nông dân yên tâm sản xuất, cạnh tranh với các loại cây trồng khác. Còn anh Nguyễn Văn Tam, cũng ở địa phương này  trình bày, làm 1 sào bông đầu tư nhiều công sức hơn so với làm sắn, bắp hay đậu (khoảng 22-30 công/vụ) và cũng chỉ cho thu nhập ngang ngửa nhau. Song, gia đình anh vẫn chọn lựa cây bông cũng vì chính sách ưu tiên, khuyến khích của Chính phủ. Hơn thế, theo anh Tam tâm sự, gia đình anh đã từng gắn bó với loại cây này từ vài ba năm trước, được cán bộ kỹ thuật thường xuyên tập huấn, hướng dẫn… nên kiến thức thâm canh cây bông anh nắm khá vững. Khi áp dụng vào đời sống sản xuất, ruộng bông nhà anh luôn cho năng suất cao hơn, bình quân 45 tạ/sào nên thu nhập cũng khá hơn so với các loại cây trồng khác. Với giá thu mua ưu tiên như hiện tại (11.500 đồng/kg) thì tin chắc người nông dân sẽ quay lại với cây bông. Và cây bông cũng sẽ tìm được ngôi vị “hoàng kim” của mình như những năm 2000-2002.

Theo ông Hồ Đăng Phú, Giám đốc Công ty Cổ phần Bông Tây Nguyên, so với thời “hoàng kim” của cây bông vải, với diện tích lên đến trên 12.000 ha vào đầu những năm 2000 thì diện tích bông vụ 2010 này chỉ là con số “khiêm tốn”. Thế nhưng, nếu so với vụ bông của 2-3 năm trước thì kết quả đạt được về mặt diện tích thật sự là một tín hiệu đáng mừng. Mặt khác, đây cũng là cơ sở bước đầu để Công ty nỗ lực triển khai thực hiện tốt chủ trương của Chính phủ về việc tiếp tục đẩy mạnh Chương trình phát triển cây bông vải, đáp ứng nguyên liệu bông xơ cho ngành Dệt may Việt Nam. Bởi vì, theo Quyết định 36/QĐ-TTg ngày 10-3-2008 của Thủ tướng Chính phủ về chiến lược phát triển ngành Công nghiệp Dệt may Việt Nam đến năm 2015, định hướng đến năm 2020, thì riêng về phần nguyên liệu, mục tiêu đặt ra là phải đáp ứng từ 40.000-60.000 tấn bông xơ nhằm nâng cao tỷ lệ nội địa từ 60-70%. Quyết định trên cũng nêu rõ: Cần phải xây dựng chương trình phát triển cây bông vải bằng việc hình thành các vùng chuyên canh bông có tưới tại các địa bàn hội đủ điều kiện về đất đai, thổ nhưỡng và khí hậu nhằm nâng cao năng suất, sản lượng, chất lượng bông xơ, từng bước đáp ứng nhu cầu bông cho ngành dệt, sợi. Theo ông Phú nhận xét: Quả thật, đây là một bài toán không dễ dàng gì đối với ngành Bông, khi mà những năm gần đây, do nhiều nguyên nhân khác nhau, cây bông đang lâm vào tình thế khó khăn, diện tích giảm dần trên khắp các vùng bông truyền thống của cả nước. Vì thế các công ty bông phải tìm mọi cách để lấy lại “ngôi vị” cho loại cây công nghiệp quan trọng này.

Từ năm 2009 đến nay, nhờ được hưởng các chính sách hỗ trợ nên người nông dân ở Dak Lak đã quay lại với cây bông. Trong ảnh: Các hộ trồng bông ở xã Ea Wen (huyện Buôn Đôn) thu hoạch bông niên vụ 2009.

Tạo nguồn lực mới cho cây bông
Công ty Cổ phần Bông Tây Nguyên cũng đã xây dựng kế hoạch phát triển cây bông vải trên địa bàn hai tỉnh Dak Lak và Dak Nông đến năm 2020 là khoảng 19.000-20.000 ha (Dak Nông: 8.000 ha và Dak Lak: 12.000 ha), năng suất bông hạt bình quân đạt 18 tạ/ha, với sản lượng 15000 tấn bông xơ/ năm, chiếm khoảng 25% sản lượng của toàn ngành Bông cả nước. Để thực hiện được kế hoạch này, Công ty  đã đề ra bốn nhóm giải pháp chính: Tập trung đầu tư vào lĩnh vực khoa học-công nghệ, tổ chức sản xuất, cơ chế chính sách, quy hoạch. Theo đó, Công ty sẽ ưu tiên đưa giống bông mới vào gieo trồng đại trà để ngày càng nâng cao năng suất, chất lượng bông. Quy trình, kỹ thuật canh tác cũng sẽ được tiếp tục cải tiến theo hướng khắc phục những nhược điểm trước đây, để vừa đáp ứng yêu cầu sản xuất, vừa nâng cao chất lượng sản phẩm bông xơ. Ông Hồ Đăng Phú cho biết, Công ty đang củng cố lại lực lượng cộng tác viên khuyến nông là nông dân tại chỗ, đồng thời hình thành các tổ, hội nông dân liên kết, hợp tác trồng bông để trao đổi, học tập lẫn nhau về kinh nghiệm sản xuất nhằm hướng đến một nền sản xuất, kinh doanh ổn định và bền vững. Hằng năm, Công ty sẽ tiếp tục hỗ trợ về chi phí hạt giống, cải thiện giá thu mua theo hướng tăng dần để góp phần tăng lợi thế của cây bông so với các loại cây trồng ngắn ngày khác, giúp nông dân trồng bông có thu nhập cao hơn.

Ngành Bông cũng đang xúc tiến hình thành Quỹ bình ổn giá bông để chủ động ứng phó với biến động của thị trường, giúp nông dân yên tâm sản xuất. Trong số 20.000 ha bông vải dự kiến nói trên, công ty cũng có kế hoạch phát triển khoảng 2.600 ha theo quy mô trang trại tại các địa bàn Dak Mil, Cư Jút, Krông Nô (Dak Nông) và Buôn Đôn, Cư M’gar, Ea Súp (Dak Lak) để có điều kiện đầu tư một cách tập trung và đồng bộ hơn theo hướng cơ giới hóa, hiện đại hóa tất cả các khâu, từ sản xuất đến chế biến nguyên liệu bông. Kế hoạch, giải pháp đặt ra là vậy, nhưng để thực hiện được và đạt kết quả cao, giúp cây bông tìm lại vị thế của mình, Công ty Cổ phần Bông Tây Nguyên rất cần có sự hợp tác, hỗ trợ đắc lực về mọi mặt của chính quyền, các ngành, các cấp và nhất là bà con nông dân ở hai tỉnh Dak Lak, Dak Nông.

Phương Đình