Thêm cơ hội tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên - thanh niên

Với việc tiếp nhận và triển khai hiệu quả Dự án Choices - “Đẩy mạnh giáo dục tình dục toàn diện và cung cấp thông tin, dịch vụ thân thiện cho vị thành niên, thanh niên Việt Nam”, những năm qua, hàng ngàn vị thành niên, thanh niên (VTN-TN) trên địa bàn tỉnh đã được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS), từ đó góp phần nâng cao chất lượng dân số của tỉnh.

Từ giữa năm 2011, Đắk Lắk là một trong 12 tỉnh, thành của cả nước được chọn tham gia Dự án Choices - “Đẩy mạnh giáo dục tình dục toàn diện và cung cấp thông tin, dịch vụ thân thiện cho vị thành niên, thanh niên Việt Nam” với mục tiêu làm tăng số trẻ VTN-TN tiếp cận với gói dịch vụ thân thiện; tăng cường tiếp cận giáo trình tình dục toàn diện dựa trên quyền và vấn đề nhạy cảm giới; vận động, tác động thay đổi chính sách dành ưu tiên cho việc đáp ứng những nhu cầu SKSS/SKTD của thanh niên trong hệ thống y tế quốc gia. Theo bác sĩ Nguyễn Phi Tiến, Chủ tịch Hội Kế hoạch hóa gia đình tỉnh: “Với một tỉnh còn nhiều khó khăn như Đắk Lắk thì Dự án Choices là một dự án rất có ý nghĩa, bởi thông qua Dự án này, chúng ta có thể đáp ứng tốt hơn các nhu cầu cần tư vấn và thực hiện dịch vụ CSSKSS, sức khỏe tình dục, kế hoạch hóa gia đình của từng nhóm đối tượng, nhất là đối tượng VTN-TN ở vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc thiểu số. Dự án Choices có các hoạt động khá cụ thể như: mua sắm trang thiết bị y tế cho các phòng khám, tổ chức các chuyến cung cấp dịch vụ lưu động, đào tạo đội ngũ giáo dục viên đồng đẳng, thành lập mô hình câu lạc bộ VTN với giáo dục tình dục toàn diện, đào tạo cho giáo viên, hội thảo vận động chính sách để đưa giáo dục tình dục toàn diện vào nhà trường... Do đó, để Dự án đạt được hiệu quả,  Hội đã phối hợp với các đơn vị liên quan xúc tiến triển khai các hoạt động này tại tỉnh”. Trên thực tế, ngay sau khi tiếp nhận Dự án, Hội Kế hoạch hóa gia đình tỉnh (đơn vị trực tiếp triển khai các hoạt động của Dự án) đã phối hợp với Trường THPT Dân tộc nội trú Nơ Trang Lơng xây dựng Câu lạc bộ VTN-TN với giáo dục tình dục toàn diện. Câu lạc bộ này được duy trì sinh hoạt đều đặn mỗi tháng một lần, thông qua các buổi sinh hoạt, thành viên câu lạc bộ được cung cấp kiến thức về giới, kỹ năng giao tiếp, sức khỏe sinh sản tuổi vị thành niên, các vấn đề về sức khỏe tình dục an toàn, tình dục có trách nhiệm... Và chính mỗi thành viên câu lạc bộ lại trở thành những tuyên truyền viên đắc lực, đưa kiến thức mình lĩnh hội được chia sẻ lại cho các bạn cùng lớp, cùng trang lứa, từ đó giúp nhau biết cách bảo vệ sức khỏe cho chính mình, làm chủ bản thân trước các tình huống, nhất là có thái độ và hành vi đúng về giới và giới tính, tình bạn khác giới, tình yêu tuổi học trò. Cùng với đó, Hội Kế hoạch hóa gia đình tỉnh còn thành lập Đội giáo dục viên đồng đẳng với 15 thành viên được cung cấp đầy đủ kiến thức về CSSKSS, sức khỏe tình dục, kế hoạch hóa gia đình và kỹ năng truyền thông, vận động. Đội giáo dục viên đồng đẳng trực tiếp tham gia các buổi lưu động xuống cộng đồng để giải đáp những băn khoăn, thắc mắc về giới tính, SKSS cho VTN-TN và vận động họ tiếp cận với dịch vụ thân thiện của Dự án.

Thành viên Đội giáo dục viên đồng đẳng của Dự án Choices tư vấn, giải đáp thắc mắc về chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở các xã vùng sâu vùng xa.

Có thể nói, sau hơn 3 năm triển khai trên địa bàn, Dự án Choices đã mang lại hiệu quả thiết thực. Ngoài việc thực hiện được 18 chuyến cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS lưu động đến các xã vùng sâu, vùng xa của tỉnh giúp gần 7.000 VTN-TN trên địa bàn được tiếp cận với dịch vụ CSSKSS, sức khỏe tình dục, kế hoạch hóa gia đình, các buổi hội thảo, sinh hoạt ngoại khóa của Dự án đối với các đối tượng là lãnh đạo chính quyền, đoàn thể, lãnh đạo nhà trường và học sinh còn góp phần làm thay đổi nhận thức của nhiều tầng lớp nhân dân trên địa bàn về CSSKSS, kế hoạch hóa gia đình. Chia sẻ về hiệu quả Dự án mang lại cho VTN-TN ở vùng khó khăn, anh Y Kneck Niê, xã Ea Bar, huyện Buôn Đôn cho biết: “Tôi là một thanh niên dân tộc thiểu số, lại sinh sống ở một xã vùng III nên ít có điều kiện tìm hiểu về SKSS. Thông qua những buổi tư vấn cung cấp dịch vụ CSSKSS trực tiếp tại cộng đồng do Hội Kế hoạch hóa gia đình tỉnh thực hiện tại xã, chúng tôi đã được nghe các tư vấn viên cung cấp kiến thức về SKSS, sức khỏe tình dục, được giải đáp những thắc mắc về tâm sinh lý… đó là những điều rất bổ ích, giúp tôi có kiến thức để xây dựng tình yêu, hôn nhân lành mạnh”. Hay chia sẻ của em Hoàng Thị Thùy Trang, học sinh trường THPT Dân tộc nội trú Nơ Trang Lơng càng làm rõ hơn hiệu quả của Dự án: “Trong 2 năm qua, em được chọn là thành viên Câu lạc bộ VTN-TN với giáo dục tình dục toàn diện của trường. Em thấy việc tham gia vào câu lạc bộ rất hữu ích vì qua đó em hiểu được thế nào là CSSKSS, CSSK tình dục. Và em cũng dùng những hiểu biết của mình chia sẻ với nhiều bạn gái cùng lớp để tất cả chúng em cùng có  kiến thức, kỹ năng và làm chủ được các tình huống trong tình bạn, tình yêu”.

Kim Oanh