Chủ động phòng ngừa viêm gan B

Viêm gan B được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng” bởi virus gây viêm gan B có thể tồn tại rất lâu trong cơ thể con người mà không bị phát hiện. Các biểu hiện khi mắc bệnh rất mờ nhạt, khó nhận biết, như: chán ăn, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa… dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Vì vậy, đa số những người nhiễm virus viêm gan B đều không biết mình mắc bệnh, điều đó cũng đồng nghĩa với việc khả năng lây nhiễm sang cho người khác là rất cao, như: khi quan hệ tình dục không an toàn, mang thai, tiếp xúc máu hoặc chất dịch cơ thể người mắc. Theo thống kê, Việt Nam hiện là nước có số người nhiễm viêm gan B nhiều nhất trên thế giới với 10-15% dân số mắc bệnh; trong số đó có khoảng 5 triệu người bị biến chứng viêm gan mạn tính, xơ gan hoặc ung thư gan.

Một bệnh nhân đang điều trị bệnh viêm gan B tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Mặc dù đây là căn bệnh hết sức nguy hiểm nhưng hiện nay nhiều người dân chủ quan, không chú trọng đến việc khám sức khỏe định kỳ; nhiều trường hợp phát hiện bệnh chủ yếu là tình cờ đi khám bệnh hoặc tham gia hiến máu tình nguyện…,  thậm chí có những trường hợp đã phát hiện bệnh nhưng lại không quan tâm đến việc điều trị bệnh. Trường hợp của chị P.T.T.H (26 tuổi, ở thị trấn Ea Knốp, huyện Ea Kar) là một ví dụ. Năm 2013, chị H. đăng ký hiến máu tình nguyện. Sau khi làm xét nghiệm máu, chị H. được thông báo bị nhiễm viêm gan B và không thể hiến máu. Chị H. kể lại: “Cầm kết quả trên tay, tôi quá bất ngờ và không tin mình mắc bệnh bởi sức khỏe của tôi trước đó vẫn bình thường, không có biểu hiện mệt mỏi, hơn nữa gia đình cũng không có ai mắc căn bệnh này. Ngay sau đó, tôi đi làm xét nghiệm máu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh và cũng nhận kết quả tương tự”. Cũng như chị H., anh H.V.T (31 tuổi, ở xã Ea Pô, huyện Cư Jut, tỉnh Đắk Nông) cũng phát hiện bản thân mắc bệnh viêm gan B trong một lần tình cờ đi khám sức khỏe. Anh T. cho biết: “Phát hiện nhiễm viêm gan siêu vi B đã 6 năm nay nhưng vì thấy sức khỏe bình thường nên tôi không đến bệnh viện điều trị, thậm chí có lúc còn không nhớ bản thân mình đang mắc bệnh viêm gan B. Vừa qua, khi bị sốt cao mà uống thuốc vẫn không hạ sốt, mắt vàng, da vàng, nước tiểu sậm màu thì tôi mới đi khám. Sau khi làm xét nghiệm máu, bác sĩ yêu cầu tôi nhập viện vì men gan tăng cao”.

Năm 2017 và quý I năm 2018, khoa Nhiễm (Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk) đã điều trị cho 350 bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B mạn tính. Trong số đó, có khoảng 60% bệnh nhân đến bệnh viện điều trị khi bệnh có những dấu hiệu: vàng mắt, vàng da, men gan tăng cao, sức khỏe suy giảm. Theo bác sĩ Phạm Hồng Lâm, Trưởng Khoa Nhiễm (Bệnh viện Đa khoa tỉnh), bệnh viêm gan B diễn tiến thầm lặng, biểu hiện qua hai giai đoạn: cấp tính và mạn tính. Viêm gan B cấp tính thường có biểu hiện giống như cảm cúm, thỉnh thoảng có cảm giác buồn nôn, sụt cân, ăn kém ngon, ngứa khắp người, nặng hơn có thể gặp các triệu chứng, như: sốt, vàng da, vàng mắt, đau bụng, đau khớp, đau cơ, nước tiểu có màu vàng sậm. Khi chuyển sang viêm gan B mạn tính, người bệnh hầu như không có triệu chứng và luôn cảm thấy sức khỏe bình thường, đôi khi hay mệt mỏi, chán ăn. Hiện y học vẫn chưa có biện pháp loại bỏ hoàn toàn virus viêm gan B ra khỏi cơ thể mà việc điều trị chủ yếu hạn chế sự nhân lên của virus, tăng cường miễn dịch, giảm nồng độ virus trong máu, giảm bớt các tổn thương tế bào gan và hạ men gan. Mục tiêu là ngăn chặn các biến chứng xơ gan, suy gan, ung thư gan. Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện nay là người dân không có ý thức trong việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, đến khi điều trị lại không kiên trì, không tuân thủ phác đồ điều trị, khiến viêm gan B dễ biến chứng thành xơ gan, ung thư gan.

Các bác sĩ khuyến cáo, bệnh viêm gan B cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh những tổn thương nặng nề cho gan. Khi thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám, làm các xét nghiệm cần thiết. Đặc biệt, để phòng bệnh viêm gan B, mọi người nên tiêm ngừa vắc xin viêm gan B khi chưa mắc bệnh. Đối với trẻ sơ sinh: trẻ cần được tiêm chủng viêm gan B trong vòng 24 giờ sau khi sinh và tiêm các mũi tiếp theo theo sự hướng dẫn của cán bộ y tế. Với trẻ sinh ra từ người mẹ nhiễm viêm gan B, ngay khi trẻ vừa chào đời, cần ngay lập tức tiêm huyết thanh chống viêm gan B, sau đó mới kết hợp tiêm vắc xin viêm gan B theo lộ trình, biện pháp này có thể nâng tỷ lệ ngăn ngừa thành công mắc viêm gan B cho trẻ lên đến 97%.

Mỹ Hạnh