Phòng suy dinh dưỡng ở người cao tuổi
Cuộc sống ngày càng đầy đủ nhưng người cao tuổi vẫn phải đối diện với tình trạng suy dinh dưỡng do chức năng sinh lý bị suy giảm, đặc biệt là các giác quan, nhất là vị giác và khứu giác nên không kích thích sự thèm ăn ở người cao tuổi.
Hơn nữa, các chân răng bắt đầu yếu, cơ xương hàm teo, nhẽo làm cho sức nhai bị giảm đi khá rõ. Các tuyến tiêu hóa, dạ dày, ruột gan đều giảm chức năng, dẫn đến việc tiêu hóa và hấp thụ thức ăn bị ảnh hưởng, quá trình đào thải chất độc kém, táo bón xảy ra thường xuyên hơn.
Bên cạnh đó, do dễ bị dị ứng với thức ăn nên người cao tuổi kiêng ăn vì sợ sau khi ăn sẽ bị rối loạn tiêu hóa như: buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy, đau bụng. Một số bệnh về đường tiêu hóa (nhất là bệnh về dạ dày) cũng khiến người cao tuổi dễ bị suy dinh dưỡng. Nghiện rượu cũng là nguyên nhân đáng kể gây nên suy dinh dưỡng bởi người nghiện rượu rất chán ăn, thậm chí không muốn ăn bất kỳ loại thực phẩm nào ngoài rượu. Một số trường hợp người cao tuổi sống một mình thường cảm thấy ăn uống không ngon miệng, sự việc cứ kéo dài dẫn đến suy dinh dưỡng.
Ăn uống một mình khiến nhiều người già cảm thấy ăn không ngon miệng, chán ăn. |
Bà Đặng Thị T. (phường Tự An, TP. Buôn Ma Thuột) rất gầy gò, nhìn bề ngoài chỉ có da bọc xương, lại thường xuyên bị đau đầu, chóng mặt, vã mồ hôi về đêm, chân tay bủn rủn. Đi khám, bà T. được bác sĩ chẩn đoán bị suy nhược cơ thể nặng. Các con đều đã có gia đình riêng không ai ở cùng vợ chồng bà, ông ốm đau nằm một chỗ, hằng ngày lo cho chồng ăn uống xong xuôi rồi bà T. lại lủi thủi bưng một tô ngồi ăn một mình. Tất cả các món trong một bữa ăn bà T. thường cho chung vào cái tô, ăn chẳng thấy ngon miệng. Ăn uống như vậy ngày này qua ngày khác rồi cơ thể cứ teo tóp dần lúc nào không hay.
Trường hợp của ông Trần Văn Kh. (đường Phan Huy Chú, TP. Buôn Ma Thuột) cũng tương tự. Ông kể: “Răng cái thì đang lung lay, cái thì đã rụng, ăn uống đau nên không có cảm giác ngon miệng. Không hiểu sao mỗi lần ăn xong tôi thường có cảm giác đau bụng. Vậy là không thiết tha gì đến việc ăn uống dẫn đến cơ thể bị suy dinh dưỡng”.
Khi bị suy dinh dưỡng, người bệnh có thể tự thấy mình bị gầy đi như: sụt cân, quần áo rộng ra, các bắp thịt mềm, nhũn không được rắn chắc như trước đây. Tuy vậy, một số người cao tuổi do bị suy dinh dưỡng lâu ngày nên đã có ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, không thể hoặc không biết mình đang mắc bệnh gì; chỉ những thành viên trong gia đình mới nhận thấy những dấu hiệu từ người cao tuổi như: kém dần sự minh mẫn, hay quên, hay kêu mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon miệng hay cáu gắt vô cớ. Người cao tuổi thường ăn khó tiêu, dễ táo bón, phân lúc lỏng lúc rắn, hay đau bụng lặt vặt. Nếu người cao tuổi mà đang mắc bệnh mạn tính khác như: hen suyễn, bệnh tim, viêm gan, bệnh về xương khớp thì các bệnh này tăng lên nhanh chóng hơn và toàn thể trạng trở nên dễ bị suy sụp, đặc biệt khi có tác nhân nhiễm trùng xâm nhập thì rất khó tránh khỏi mắc bệnh.
Theo các bác sĩ khoa Lão (Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên), để không bị suy dinh dưỡng người cao tuổi cần bảo đảm ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và đủ số lượng. Ngoài ra, cần có sự động viên, nhắc nhở của con cháu để người cao tuổi chịu khó ăn, hạn chế việc chán ăn, bỏ bữa. Sự quan tâm, động viên của các người thân trong gia đình là hết sức quan trọng, đặc biệt cần tìm hiểu các lý do khiến người cao tuổi bị suy dinh dưỡng, trên cơ sở đó tìm cách khắc phục dần. Thức ăn nên nấu nhừ giúp dễ nhai, dễ nuốt nhưng không nên xay nhuyễn vì sẽ làm giảm mùi vị thức ăn. Uống đủ nước giúp tiêu hóa thức ăn dễ hơn và chống táo bón. Ngoài các vấn đề vừa nêu trên thì người cao tuổi nên vận động cơ thể hằng ngày để máu lưu thông, các cơ quan trong cơ thể hoạt động nhịp nhàng từ đó sẽ ăn uống ngon miệng, hấp thu thức ăn tốt hơn.
Suy dinh dưỡng là tình trạng gây ra do sự mất cân bằng giữa thực phẩm tiêu thụ và nhu cầu năng lượng của cơ thể. Một cơ thể được gọi là suy dinh dưỡng khi trọng lượng của cơ thể sụt cân từ 5 - 10% trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 1 năm, không bao hàm các bệnh làm cho cơ thể bị sụt cân nhanh như: đái tháo đường, dùng thuốc giảm béo, dùng thuốc lợi tiểu… |
Hồng Vân
Ý kiến bạn đọc