Phong trào Bình dân học vụ số:

"Xóa mù" công nghệ, khai phóng tiềm năng

Gần 80 năm trước, phong trào “Bình dân học vụ” đi vào lịch sử như một cuộc cách mạng vĩ đại “diệt giặc dốt”, xóa nạn mù chữ. Ngày nay, giữa kỷ nguyên số, phong trào “Bình dân học vụ số” đang tiếp nối tinh thần ấy, nhưng với một sứ mệnh mới: "xóa mù" công nghệ, "xóa mù" kỹ năng số, "xóa mù" thông tin.

Phong trào này đang từng ngày đưa tri thức số đến gần hơn với người dân, đặc biệt là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn.

“Đòn bẩy” cho cuộc sống tiện ích

Công cuộc chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ nhưng không phải ai cũng có cơ hội tiếp cận. Xã Cuôr Đăng có đến hơn 77% là đồng bào dân tộc thiểu số, những thách thức và hạn chế về hạ tầng, trình độ, điều kiện sống… đã tạo nên một “khoảng cách số” đáng kể.

Để khắc phục điều này, phong trào “Bình dân học vụ số” được triển khai với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người”. Ông Trần Đình Nhuận, Bí thư Đảng ủy xã cho biết, địa phương đã thành lập 19 Tổ công nghệ số cộng đồng tại 19 thôn, buôn để bảo đảm người dân được nắm rõ kỹ năng số cơ bản, hướng dẫn người dân thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến. Xã cũng huy động mạng lưới thanh niên tình nguyện, cán bộ cơ sở và học sinh, sinh viên có kiến thức công nghệ để trở thành những “đại sứ số” ngay tại địa phương.

Ông Y Kuynh Ayun ở buôn Tah, xã Cuôr Đăng được nhân viên viễn thông hướng dẫn sử dụng các tiện ích số trên điện thoại thông minh.

Nhờ được truyền đạt kiến thức một cách gần gũi, dễ hiểu, nhiều người dân đã xóa bỏ được sự e ngại khi tiếp xúc với công nghệ. Ông Y Kuynh Ayun ở buôn Tah, chia sẻ: "Trước đây, tôi sử dụng điện thoại chỉ để nghe, gọi và rất ngại thực hiện các dịch vụ khác trên điện thoại thông minh. Nhưng khi được Tổ công nghệ số cộng đồng đến tận nhà, cầm tay chỉ từng thao tác, tôi mới thấy công nghệ không khó như mình từng nghĩ. Giờ đây, tôi có thể tra cứu thông tin, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến, rất tiện ích”.

Thực hiện phong trào “Bình dân học vụ số”, đến nay, tỉnh Đắk Lắk đã thành lập 2.014 Tổ công nghệ số cộng đồng với 11.700 thành viên, 332 đội hình “Bình dân học vụ số” với 5.000 tình nguyện viên, đã tổ chức 351 buổi tuyên truyền, tập huấn kỹ năng số cho trên 13.000 người dân. 100% xã, phường có đội hình thanh niên công nghệ thông tin được tập huấn, ứng dụng AI trong hỗ trợ người dân... Qua đó góp phần nâng cao năng lực, kỹ năng số trong nhân dân, thúc đẩy hình thành xã hội số trên địa bàn tỉnh.

Tại xã Quảng Phú, phong trào "Bình dân học vụ số" được triển khai một cách quyết liệt. Các thành viên Tổ công nghệ số cộng đồng đã kiên trì mang tri thức số đến tận các thôn, buôn. Kết quả là có nhiều bà con được hướng dẫn cách sử dụng điện thoại thông minh, truy cập internet, khai thác các tiện ích số, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, bán hàng online… giúp thu hẹp khoảng cách số với từng hộ dân.

Ông Nguyễn Công Văn, Chủ tịch UBND xã nêu quyết tâm: Đến năm 2030, xã phấn đấu xây dựng chính quyền điện tử và nền hành chính số hướng tới 100% thủ tục hành chính được cung cấp trực tuyến mức độ 3, 4; tạo lập và khai thác hiệu quả cơ sở dữ liệu điện tử dùng chung. Đồng thời, xã sẽ triển khai hạ tầng số cho các thôn, buôn, tổ dân phố hướng tới mục tiêu 100% cán bộ, công chức và đại đa số nhân dân thành thạo kỹ năng sử dụng thiết bị số và dịch vụ công trực tuyến.

Mục tiêu cao nhất là xây dựng xã Quảng Phú trở thành xã nông thôn mới thông minh, nơi hộ dân đều có thể tiếp cận và ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất, kinh doanh và các hoạt động đời sống hằng ngày.

Từ phong trào đến văn hóa học tập suốt đời

Bên cạnh những kết quả đạt được, thì việc triển khai công tác phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số hạn chế. Nhận thức, trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp và người dân về vai trò của khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chưa cao; hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, chất lượng kết nối internet và thiết bị thông minh chưa đáp ứng đủ nhu cầu thực tế; năng lực và kỹ năng sử dụng công nghệ số của người dân, đặc biệt tại vùng nông thôn và vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn hạn chế…

Người dân xã Cuôr Đăng được nhân viên viễn thông hướng dẫn sử dụng các ứng dụng số.

Để khắc phục những hạn chế này, tỉnh Đắk Lắk đề ra các nhiệm vụ như: Xây dựng hạ tầng số đồng bộ, ưu tiên bố trí, huy động nguồn lực để đầu tư, nâng cấp hạ tầng viễn thông, mạng internet tốc độ cao, hệ thống máy tính, thiết bị thông minh, đặc biệt cho vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Song song với đó, tỉnh cũng quan tâm đào tạo "thế hệ lãnh đạo số", đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý, điều hành; gia tăng nhận thức của cộng đồng về chuyển đổi số, triển khai sâu rộng phong trào “Bình dân học vụ số” gắn với nâng cao dân trí số, phổ cập kỹ năng số, xây dựng văn hóa số trong toàn xã hội, tạo cơ hội cho cộng đồng tham gia vào quá trình chuyển đổi số, qua đó nâng cao chất lượng cuộc sống và hiệu quả công việc…

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo tỉnh Đỗ Hữu Huy nhấn mạnh: Công nghệ và kỹ năng số đã trở thành điều kiện sống còn để phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, thậm chí là để hội nhập và tồn tại. Vì vậy, “Bình dân học vụ số” không chỉ là một phong trào, mà là một cuộc cách mạng về nhận thức, về hành động, về tư duy phát triển.

“Nếu không quyết liệt hành động hôm nay, chúng ta sẽ bỏ lỡ cơ hội bước vào nền kinh tế số, xã hội số. "Bình dân học vụ số" không chỉ là một hành trình học tập, mà còn là hành trình khai phá tiềm năng, mở rộng cơ hội và vun bồi nội lực cho mỗi người dân Đắk Lắk”, Phó Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Hữu Huy khẳng định.

Đỗ Lan