Đừng thay đổi chính sách đột ngột đến mức người học “trở tay không kịp”!

Không thể phủ nhận giáo dục cần phải đổi mới để phát triển, cần cập nhật xu thế của thời đại. Nhưng, những thay đổi trong chính sách giáo dục cần phải có kế hoạch, lộ trình dài hơi chứ không thể diễn ra… đột ngột khiến người học không kịp trở tay!

Cuối tháng 5/2025, một trường THPT công lập có tiếng ở TP. Buôn Ma Thuột khi công bố kế hoạch tuyển sinh năm học 2025 – 2026 đã đưa thông tin “gây sốc” cho phụ huynh là học phí dự kiến sẽ tăng gần 40 lần, lên mức 1.990.000 đồng/tháng thay vì 50.000 đồng/tháng như hiện tại!

Cán bộ, giảng viên Trường Đại học Văn Lang tư vấn, hướng nghiệp cho học sinh THPT tỉnh Đắk Lắk. (Ảnh minh họa: Gia Nguyên)

Trường vẫn là trường công lập nhưng là công lập tự chủ. Chỉ khác biệt ở chữ “tự chủ” nhưng học phí chênh nhau một trời một vực! Điều đáng chú ý nữa là nhà trường chưa trả lời được câu hỏi của hàng trăm phụ huynh rằng mức thu học phí này áp dụng cho toàn trường hay chỉ cho khóa mới tuyển sinh năm học 2025 - 2026?

Lứa học sinh hiện đang học lớp 11 và lớp 10 tại trường khi thi tuyển vào không hề được báo trước về chuyện thay đổi mô hình từ công lập sang công lập tự chủ và tăng học phí đột biến như hiện tại.

Những phụ huynh có điều kiện kinh tế khó khăn có thể phải tính đến phương án chuyển trường cho con nhưng vấn đề mới nảy sinh là: tổ hợp môn học mà con đang học hiện tại thì ở trường muốn chuyển đến liệu có hay không? Nếu không có thì phương án chuyển trường là bất khả thi! Học sinh và phụ huynh bỗng nhiên “mắc kẹt” do một sự thay đổi chẳng ngờ…

Đầu tháng 6/2025, nhiều trường đại học bất ngờ thông báo không xét tuyển tổ hợp Văn - Sử - Địa (tổ hợp C00) trong kỳ tuyển sinh năm 2025. Bất ngờ nhất là ngôi trường có truyền thống “khối C” là Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) thông báo bỏ tổ hợp Văn - Sử - Địa và thay bằng các tổ hợp Văn - Sử - tiếng Anh; Văn - Địa - tiếng Anh; Văn - Giáo dục Kinh tế và Pháp luật - Tiếng Anh.

Văn - Sử - Địa được xem là tổ hợp môn xét tuyển truyền thống của các trường đại học từ nhiều năm qua nên nhiều thí sinh đã lựa chọn ôn tập theo tổ hợp này để thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học năm nay. Điều đáng nói là, sự thay đổi đột ngột được đưa ra khi thí sinh đã hoàn tất việc đăng ký môn thi tốt nghiệp THPT và không thể thay thế môn thi.

Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ thi bắt buộc hai môn gồm Ngữ văn, Toán và hai môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 (gồm Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục Kinh tế và Pháp luật, Tin học, Công nghệ). Nếu thí sinh dự định xét tuyển đại học bằng tổ hợp Văn - Sử - Địa thì hai môn tự chọn là Sử và Địa, lấy điểm tiếng Anh ở đâu để kết hợp thành các tổ hợp xét tuyển mới của trường?

Các trường đại học đưa ra nhiều lý do để giải thích cho sự thay đổi đột ngột này: Nào là năm nay thí sinh thi tốt nghiệp theo chương trình mới, có thể kết hợp nhiều tổ hợp xét tuyển khác; trường công bố thông tin tuyển sinh trước 30 ngày thí sinh đăng ký xét tuyển là đúng quy định...

Điều này đúng quy chế tuyển sinh nhưng sai trên thực tế vì hiện thí sinh không đổi được môn thi, lấy điểm đâu để đăng ký xét tuyển?

Vì lẽ đó, ngày 6/6, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có công văn gửi các trường đại học/học viện yêu cầu thực hiện đúng quy chế và hướng dẫn tuyển sinh của Bộ; rà soát các phương thức, tổ hợp xét tuyển phù hợp với chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo xét tuyển của từng phương thức bảo đảm công bằng; không ảnh hưởng đến quyền lợi của thí sinh. Sau công văn này, một số trường đại học đã “quay xe” vào phút chót, lại sử dụng khối C00. Sĩ tử được một phen đau tim!

Thiết nghĩ, những chính sách liên quan đến giáo dục là liên quan trực tiếp con người, đến tương lai của cả một thế hệ. Bất kỳ một sự thay đổi nào cần được xem xét kỹ lưỡng, phù hợp cả về quy định và trên thực tế; cùng với đó cần có kế hoạch, lộ trình, không nên “đột ngột” đến mức khiến người học “bàng hoàng”!

Ngọc Hạnh