Cấp bách đổi mới khuyến nông để tái cơ cấu nông nghiệp

Hoạt động khuyến nông luôn đồng hành cùng sản xuất nông nghiệp. Năm 2015, ngành nông nghiệp tỉnh nhà sẽ thực hiện đề án tái cơ cấu ngành, để đề án thành công như mục tiêu đề ra thì đổi mới khuyến nông là lĩnh vực cần phải đi đầu.

Những kết quả bước đầu

Khuyến nông hiểu nôm na là đào tạo, rèn luyện tay nghề cho nông dân, giúp họ hiểu được những chủ trương, chính sách của Nhà nước về phát triển nông nghiệp, những kiến thức kỹ thuật, kinh nghiệm quản lý kinh tế, thông tin thị trường để họ có đủ khả năng tự giải quyết các vấn đề của gia đình và cộng đồng nhằm đẩy mạnh sản xuất, cải thiện đời sống, nâng cao thu nhập cho gia đình, xã hội. Theo số liệu thống kê của Trung tâm khuyến nông tỉnh, sau 22 năm (1993-2015) đi vào hoạt động, bình quân mỗi năm Trung tâm triển khai và hoàn thành 12 - 17 chương trình, dự án khuyến nông, góp phần nâng cao hiệu quả về năng lực sản xuất cho các chương trình phát triển nông – lâm – ngư nghiệp. Cụ thể, chương trình khuyến nông phát triển sản xuất đưa lúa lai, ngô lai vào sản xuất tại những vùng khó khăn về lương thực, đã góp phần đưa sản lượng lương thực của tỉnh đạt 1 triệu tấn/năm (năm 2011) và giữ vững đến nay; chương trình chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp từ sản xuất lúa thường năng suất thấp sang lúa thuần năng suất cao, lúa lai; ngô thường sang ngô lai; bò địa phương sang bò lai; cá truyền thống sang cá đặc sản có giá trị kinh tế cao, cùng các giống cây ăn quả mới năng suất cao: sầu riêng, bơ, mít, dưa hấu, xoài… Song song đó, công tác sản xuất gắn với bảo vệ môi trường sinh thái cũng được đẩy mạnh thông qua việc xây dựng các mô hình trình diễn theo các chương trình IPM, ICI, 3 giảm 3 tăng, sản xuất rau an toàn, cà phê có chứng nhận, sử dụng phân bón hữu cơ sinh học, chăn nuôi an toàn sinh học… Đặc biệt, các chương trình, dự án đa dạng hóa nông nghiệp (2002 – 2006) đã hỗ trợ cho 829 hộ nông dân trực tiếp tham gia mô hình trình diễn các cây, con mới; dự án phát triển ca cao bền vững tại nông hộ xây dựng được 99 câu lạc bộ nông dân trồng ca cao bền vững tại nông hộ, trong đó 67/99 câu lạc bộ hiện vẫn còn hoạt động, với 2.033 hộ dân tham gia tại các huyện Ea H’leo, Buôn Đôn, Lak, Ea Kar; dự án chương trình khí sinh học cho ngành chăn nuôi Việt Nam (2004-2014) với 6.000 công trình Biogas được xây dựng góp phần cải thiện môi trường chăn nuôi, tạo thêm nguồn chất đốt cho nông hộ…

Cán bộ khuyến nông phường Ea Tam đang kiểm tra vườn hoa của gia đình bà Nguyễn Thị Liên, tổ 5, khối 6, phường Ea Tam, TP. Buôn Ma Thuột.

Đẩy mạnh xã hội hóa khuyến nông

Ông Ngô Nhân, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh cho biết, Trung tâm đã và đang phối hợp với các cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp trong tỉnh thành lập các câu lạc bộ khuyến nông; phối hợp với Công ty Cổ phần phân bón Bình Điền, Công ty Cổ phần giống cây trồng miền Nam, Tập đoàn Netstle, Công ty TNHH Nông Việt Phát… xây dựng các mô hình khuyến nông, khuyến ngư góp phần nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi. Tuy nhiên, mục tiêu của tái cơ cấu nông nghiệp trong tương lai là đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao, các chi phí đầu tư rất đắt đỏ, do vậy, xã hội hóa khuyến nông cần phải đẩy mạnh hơn nữa. Theo đó, Trung tâm sẽ ưu tiên phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu triển khai khảo nghiệm, thử nghiệm các giống cây, con phù hợp với điều kiện sinh thái và sản xuất của từng địa phương để chuyển giao các loại cây, con mới vào sản xuất, tạo sự năng động, đột phá thực sự trong nông nghiệp. Tiếp tục huy động nguồn lực từ các tổ chức, cá nhân trong, ngoài tỉnh và quốc tế tham gia vào hoạt động khuyến nông, không chỉ là những mô hình như trước mà cần chú trọng hơn đến việc đào tạo nguồn nhân lực thông qua các điểm trình diễn, để khi hoàn thành mô hình, các cá nhân tham gia sẽ trở thành những cán bộ, cộng tác viên khuyến nông thực thụ trực tiếp hướng dẫn người dân địa phương phát triển loại cây, con mà mình đã được sản xuất thử nghiệm; tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo nguồn nhân lực khuyến nông từ tỉnh đến cơ sở (thôn, buôn) theo Nghị quyết 41/2011/NQ-HĐND ngày 22-12-2011 của HĐND tỉnh…

Các học viên tham gia lớp tập huấn ghép cây ca cao tại Trung tâm Khuyến nông tỉnh.

Hiện tại, toàn tỉnh có 31 cán bộ khuyến nông cấp tỉnh, 78 cán bộ khuyến nông cấp huyện, 210 cán bộ khuyến nông cấp xã, 1.682 cộng tác viên khuyến nông cơ sở. Tuy nhiên hoạt động khuyến nông vẫn còn nhiều khó khăn như: trình độ khuyến nông các cấp vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu khuyến nông cho lâu dài, đặc biệt là khuyến nông thôn buôn; địa bàn rộng, trình độ dân trí còn thấp... Bên cạnh đó, nhu cầu hoạt động khuyến nông rất lớn, trong khi nguồn kinh phí hằng năm dành cho hoạt động này vẫn eo hẹp, rất cần sự quan tâm hơn nữa của các cấp, các ngành đặc biệt trong công tác đào tạo nhân lực, tạo hạt nhân cho phát triển khuyến nông, nông nghiệp trong tương lai.

Thanh Hường