HTX Dịch vụ nông nghiệp công bằng Ea Kmat - Hòa Đông: Trợ lực từ Dự án VnSAT

Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp công bằng Ea Kmat - Hòa Đông (xã Hòa Đông, huyện Krông Pắc) được thành lập năm 2014 với 99 thành viên, trong đó thành viên là người dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm hơn 90%. Tổng diện tích cà phê của HTX là 140 ha với năng suất bình quân đạt từ 2,5 - 3 tấn/ha.

Khi mới thành lập, HTX không có trụ sở làm việc nên phải mượn tạm nhà dân để giao dịch. Diện tích cà phê của các thành viên chủ yếu nằm trên nương rẫy xa nơi ở, khu dân cư nên việc đi lại vào mùa mưa rất khó khăn, nhất là việc vận chuyển phân bón và sản phẩm thu hoạch. HTX cũng không có nhà kho, sân phơi để phục vụ nhu cầu của các thành viên sau khi thu hoạch. Bà H’Oanh Niê, Giám đốc HTX chia sẻ: “Bước đầu khó khăn là vậy nhưng vì mục đích phát triển cộng đồng, nâng cao đời sống cho đồng bào DTTS tại địa phương nên HTX vẫn duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh, trong đó tập trung vào phát triển cà phê theo hướng hữu cơ để nâng cao giá trị sản phẩm, góp phần tăng thu nhập cho bà con”.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh thăm vườn cà phê của thành viên Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp công bằng Ea Kmat - Hòa Đông.

Đến năm 2016, khi được tiếp cận Dự án Chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT) do Ngân hàng Thế giới tài trợ thì HTX Dịch vụ nông nghiệp công bằng Ea Kmat - Hòa Đông mới có cơ hội “thay da đổi thịt”. Theo đó, Dự án VnSAT Đắk Lắk đã hỗ trợ đầu tư nâng cấp 2 km đường giao thông kết nối vùng sản xuất với diện tích 302 ha từ buôn Ea Kmat đi các buôn Puôr và buôn Tara để vận chuyển phân bón, vật tư và sản phẩm cà phê cho 359 hộ thành viên HTX và người dân địa phương. Ông A Diệu Kbuôr, thành viên HTX phấn khởi: "Đường được nâng cấp, thời gian vận chuyển cà phê sau thu hoạch của các hộ từ vườn rẫy về nhà được rút ngắn đáng kể, từ 1 - 2 giờ xuống còn 15 - 30 phút. Đây vốn là mong ước của các hộ thành viên HTX và cộng đồng dân cư ở địa phương từ lâu nay".

Cùng với đó, Dự án VnSAT đã xây dựng 1.000 m² sân phơi tập trung và 6.000 m² sân phơi cho 30 hộ thành viên. Nhờ vậy, cà phê sau khi thu hoạch đã được phơi trên nền sân xi măng đảm bảo chất lượng, góp phần tăng giá trị sản phẩm khi bán ra thị trường. Hiện nay, các thành viên HTX đã có thể yên tâm sản xuất cà phê đáp ứng các tiêu chuẩn như Rainforest Alliance (RA), 4C, UTZ Certified… mang lại thu nhập cao hơn so với phương thức sản xuất trước đây.

Theo ông Phạm Văn Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Đông, do nguồn ngân sách địa phương còn khó khăn nên không có nguồn để đầu tư cho HTX. Vì thế mà các công trình Dự án VnSAT hỗ trợ đầu tư như đường giao thông, sân phơi, nhà kho… cho HTX đã mang ý nghĩa rất lớn đối với địa phương. Cũng theo ông Hà, nhờ sự hỗ trợ này, địa phương cũng rút ra bài học kinh nghiệm về đầu tư hỗ trợ cộng đồng là xác định đúng nhu cầu thực sự của người dân địa phương; việc vận động người dân đóng góp vốn đối ứng phải đảm bảo công khai, dân chủ, minh bạch, qua đó tạo sự đồng thuận cao trong quá trình triển khai thực hiện.

Đào Đình Phượng