Phần lớn các HTX ở Dak Lak có quy mô tài sản và tài chính yếu

Ngày 13-6-2012, Đoàn công tác của Văn phòng Trung ương Đảng do ông Bùi Văn Thạch-Phó chánh Văn phòng Trung ương Đảng dẫn đầu đã có buổi làm làm việc với Thường trực Tỉnh ủy Dak Lak cùng các sở, ban, ngành liên quan về tình hình và kết quả 10 năm thực hiện kinh tế tập thể theo Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX).

Quang cảnh buổi làm việc

Tại buổi làm việc, Liên minh HTX Dak Lak cho biết: đến nay Dak Lak có 5.046 tổ hợp tác, 319 hợp tác xã (HTX) và 1 Liên hiệp HTX,  thu hút 65.252 xã viên tham gia và gián tiếp giải quyết công ăn, việc làm cho gần 75.000 lao động ở địa phương.Tiền lương của người lao động tại các HTX phi nông nghiệp bình quân từ 1,7 đến 2,2 triệu đồng/người/tháng; HTX nông nghiệp khoảng 870.000 đồng/người/tháng và Qũy tín dụng nhân dân khoảng 4 triệu đồng/người/tháng. Hàng năm, khối kinh tế này đã đóng góp khoảng 12% vào GDP của tỉnh; góp phần thúc đẩy việc phát triển các ngành nghề và chuyển dịch cơ cấu lao động ở khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Liên minh HTX Dak Lak: phần lớn các HTX đang hoạt động trên địa bàn tỉnh có quy mô tài sản, tài chính yếu kém vì khả năng góp vốn của các thành viên rất thấp. Đặc biệt là trong khu vực nông nghiệp, có nhiều HTX thành viên chỉ đóng góp vốn từ 50.000-200.000 đồng/người và vốn điều lệ hoạt động của các HTX này không quá 1 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các HTX nông nghiệp không có trụ sở giao dịch, tài sản… dùng để thế chấp vay vốn ngân hàng   nên dẫn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thật sự gặp khó khăn: hoặc là quy mô, năng lực bị thu hẹp; hoặc là không ổn định, phải đóng cửa và phá sản.

Tại buổi làm việc, một số cơ chế, chính sách của Đảng và Nhà nước dành cho khu vực kinh tế tập thể được đưa ra bàn thảo, mổ xẻ dưới nhiều góc độ khác nhau. Ông Nguyễn Thiên Văn-Phó chủ tịch Liên minh HTX Dak Lak trình bày: Về chính sách tài chính, tín dụng trong 10 năm qua (2002-2012), các HTX đều được tiếp sức từ các nguồn quỹ, chương trình quốc gia như: Qũy hỗ trợ phát triển HTX Dak Lak, quỹ quốc gia về việc làm, qũy đầu tư phát triển của tỉnh, quỹ hỗ trợ xuất khẩu, chương trình kích cầu kinh tế của Chính phủ… với tổng số tiền 27,3 tỷ đồng. Tuy nhiên, số tiền này là quá ít ỏi so với nhu cầu vay vốn để tổ chức sản xuất, kinh doanh của các HTX. Ngoài nguồn tín dụng trên, hầu hết các hợp tác xã, nhất là các HTX trong khu vực nông nghiệp gặp rất nhiều khó khăn, hoặc không tiếp cận được vốn vay từ các ngân hàng thương mại (kể cả Ngân hàng Nông nghiệp) nên đã hạn chế khả năng phát huy được hiệu quả kinh tế, xã hội từ khối kinh tế này. Về chính sách hỗ trợ hoa học-công nghệ: trong thời gian qua tỉnh cũng đã bố trí một phần kinh phí từ Chương trình khuyến công để hỗ trợ đào tạo, nâng cao tay nghề cho hơn 500 lao động, đổi mới công nghệ sản xuất cho 6 HTX với tổng kinh phí khoảng 1,3 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo đánh giá của Liên minh HTX Dak Lak: việc hỗ trợ và chuyển giao khoa học-công nghệ, đào tạo và nâng cao tay nghề cho người lao động trong các HTX chưa thường xuyên, thậm chí rất ít, do không có kinh phí.

Sau khi lắng nghe những phản ánh trên, ông Trần Xuân Châu-đại diện Ngân hàng Nhà nước đánh giá: Việc tiếp cận vốn vay từ các ngân hàng thương mại đối với các HTX hiện nay thật sự khó khăn, nhưng không phải là không vay được, một khi chủ sở hữu đáp ứng đầy đủ các yêu cầu. Ông Châu cho rằng, con số 60 tỷ đồng mà các HTX ở Dak Lak vay được từ các nhân hàng thương mại là quá ít, nếu không nói là không bình thường trong việc thực hiện các chính sách ưu đãi (trong đó có tài chính, tín dụng) của Chính phủ dành cho khối kinh tế này. Vì theo ông Châu, thời gian qua, mỗi năm số dư nợ của các ngân hàng thương mại dành cho khối kinh tế tập thể là không nhỏ- khoảng 100 triệu USD. Vậy tại sao ở Dak Lak, các HTX lại gặp khó khăn khi tiếp cận với nguồn vốn vay này? Ông Châu kiến nghị: nếu ngân hàng nào gây khó dễ thì các cấp thẩm quyền ở địa phương nên có ý kiến với Ngân hàng Nhà nước để được can thiệp và điều chỉnh kịp thời. Còn ông Nguyễn Minh Tuấn-đại diện Liên minh HTX Trung ương có ý kiến thêm: Nhà nước nên có biện pháp hậu kiểm đối với các ngân hàng thương mại về chính sách tín dụng dành cho khối kinh tế tập thể nhằm giúp họ giải quyết khó khăn về tài chính trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Ông Tuấn cũng lưu ý: các HTX có phương án sản xuất, kinh doanh phù hợp, năng động và bền vững. Hạn chế tình trạng thành lập mới được một thời gian ngắn rồi ngưng hoạt động, giải thể… khiến công tác quản lý Nhà nước gặp khó khăn.

Dịch bệnh luôn là nỗi lo đối với các hộ nuôi cá ở Ea Kao-Buôn Ma Thuột. Bà con đang rất cần sự hướng dẫn, giúp đỡ của cơ quan chức năng để thành lập HTX  nghề cá nhằm khắc phục mối lo này

Ông Bùi Văn Thạch cũng góp ý cho Thường trực Tỉnh ủy Dak Lak về một số cơ chế, chính sách nhằm phát triển kinh tế tập thể trong thời gian tới. Trong đó đặc biệt chú trọng đến chính sách thu hút người có trình độ cao đẳng, đại học và trên đại học, người lao động có tay nghề cao về làm việc trong các HTX. Các ban, ngành có chức năng của tỉnh phải xây dựng chương trình cụ thể về hỗ trợ khoa học-công nghệ và xúc tiến thương mại để giúp cho các HTX phát triển với trọng tâm đặt ra là dần xây dựng các thương hiệu sản phẩm đặc thù, mở rộng thị trường… nhằm tạo ra sự thay đổi sâu sắc và toàn diện cho nền sản xuất nông nghiệp, nông thôn ở Dak Lak.

Thay mặt Thường trực Tỉnh ủy, ông Cao Đức Khiêm-Phó bí thư Tỉnh ủy đã ghi nhận các ý kiến đóng góp trên, đồng thời đề nghị Trung ương thực hiện và đẩy mạnh chính sách khuyến khích phát triển kinh tế tập thể trên địa bàn Dak Lak nói riêng và cả nước nói chung trong bối cảnh hội nhập, cạnh tranh kinh tế gay gắt như hiện nay. Ông Khiêm nhấn mạnh: Chính phủ cần xem xét, điều chỉnh và bổ sung Quyết định 80/2002/QĐ của Thủ tướng Chính phủ về chính sách khuyến khích tiêu thụ nông sản, hàng hóa thông qua hợp đồng và sự liên kết bốn nhà (Nhà nước-nhà  khoa học-nhà nông và doanh nghiệp) một cách phù hợp, có trách nhiệm hơn với tình hình thực tế đặt ra. Đặc biệt là về chính sách tín dụng, đề nghị Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo hệ thống ngân hàng thương mại ở Dak Lak cần tăng cường, bổ sung thêm số dư nợ (nhất là nguồn dư nợ trung và dài hạn) cho các HTX vay để phát triển quy mô sản xuất-kinh doanh của mình. Mặt khác Nhà nước cần có chính sách chia sẻ phần rủi ro cho các chủ sở hữu kinh tế tập thể khi có sự cố xảy ra như dịch bệnh, hạn hán, lũ lụt và sự biến động quá lớn về giá cả của thị trường…

Được biết, thông qua buổi làm việc trên, Đoàn công tác của Văn phòng Trung ương Đảng sẽ nghiên cứu, tập hợp đầy đủ về tình hình phát triển kinh tế tập thể của Dak Lak nói riêng và cả nước nói chung để báo cáo Ban bí thư Trung ương Đảng, phục vụ cho Hội nghị tổng kết, đánh giá 10 năm (2002-2012) thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) về kinh tế tập thể trên địa bàn cả nước.

                                                                                                                                Đ.Đ