Nhân Ngày Quyền của người tiêu dùng thế giới (15-3)

Đầu tư nguồn lực để nâng cao hiệu quả hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Qua hơn 5 năm thành lập và đi vào hoạt động, đến nay, Hội Bảo vệ Quyền lợi người tiêu dùng (NTD) Dak Lak đã đạt được những kết quả đáng kể trong công tác bảo vệ NTD. Một trong những hoạt động trọng tâm của Hội là tư vấn giải quyết khiếu nại của NTD.

Bảo vệ quyền lợi chính đáng của NTD
Trong năm qua, Văn phòng tư vấn giải quyết khiếu nại của Hội đã tiếp nhận và tư vấn giải quyết 20 vụ khiếu nại của NTD, tập trung vào các nội dung: hàng kém chất lượng, hàng giả; doanh nghiệp, cơ sở bán hàng không thực hiện theo cam kết bảo hành; hàng bán bị cân đong thiếu ... Hội đã tiến hành giải quyết thành công nhiều vụ theo hướng hòa giải. Tiêu biểu như các vụ: khách hàng mua điện thoại ở cửa hàng Toàn Phát (Lê Thánh Tông -TP.Buôn Ma Thuột) bị hư không sử dụng được; mua xe máy HONDA Weve S 110 của Cơ sở Lâm Hồng huyện Krông Buk, nhưng cơ sở đưa xe honda CKD cho khách hàng, mới dùng 4 tháng đã có sự cố; mua nước cốt gà tại nhà thuốc Thái Bình - TP. BMT sản phẩm còn hạn sử dụng nhưng khi bóc ra có mùi hôi thối; mua tủ lạnh LG tại cửa hàng Phúc Thành (Y Jut - TP .BMT), đang trong thời gian bảo hành mà tủ không làm lạnh được; mua máy tính của Công ty tin học An Trung không bảo đảm chất lượng …Sau khi Hội tiến hành hòa giải, các bên sản xuất, phân phối hàng hóa đều đã đổi lại sản phẩm mới bảo đảm chất lượng cho khách hàng. Với vụ cửa hàng xăng dầu Vương Thương 2 đong thiếu xăng cho khách hàng quá nhiều, cửa hàng đã trả lại tiền cho khách; vụ mua dép Biti’s tại cửa hàng Biti’s Tây Nguyên không bảo đảm chất lượng, cửa hàng không chỉ xin lỗi và đổi lại dép mới cho khách hàng mà còn kiểm tra, thu hồi lô hàng bị lỗi.

Bên cạnh đó, Hội đã tư vấn cho NTD và cơ sở cung cấp hàng hóa, dịch vụ  tự giải quyết thành công các vụ như: hàng hết hạn vẫn được bày bán tại của hàng; nước uống Number, Sữa Cô gái Hà Lan không bảo đảm chất lượng; bình nước nóng năng lượng mặt trời hiệu Thái Dương Năng không được bảo hành đúng cam kết; phân bón không tan sau khi bón cho cây trồng; điện thoại  di động bị tráo đổi linh kiện khi mang ra tiệm sửa chữa; cước điện thoại không đúng với thực tế các cuộc gọi; cước truyền hình cáp liện tục tăng giá…
Cùng với tư vấn giải quyết các vụ việc, Hội đã phản ánh kịp thời đến cơ quan chức năng, quản lý thị trường để các cơ quan này tăng cường các biện pháp quản lý Nhà nước, kiểm tra chấn chỉnh những sai phạm. Ngoài ra Hội cũng quản lý, duy trì hoạt động có hiệu quả 4 điểm cân đối chứng tại các chợ và trung tâm thương mại lớn của tỉnh; phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan để triển khai các nội dung hoạt động của Hội, đồng thời tham mưu, góp ý kiến để các cơ quan chức năng có biện pháp tăng cường hiệu quả quản lý trong lĩnh vực mình phụ trách. Hội phối hợp cùng Công ty Điện lực Dak Lak và Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng giải quyết các vụ khiếu nại của người tiêu dùng về công tơ điện. Qua thực hiện  đề tài “Khảo sát đánh giá chất lượng sữa các loại trên thị trường Dak Lak”, Hội đưa ra những cảnh báo và định hướng cho người tiêu dùng về thị trường sữa, đồng thời cũng đề xuất Sở Y tế, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm có giải pháp quản lý tốt hơn.

Mua bán có hóa đơn là một cách NTD tự bảo vệ mình.

Khó khăn từ nhiều phía
Với những kết quả đã đạt được, Hội đã bước đầu khẳng định vai trò bảo vệ quyền lợi NTD. Tuy nhiên, trong thực tế, công tác này còn gặp không ít khó khăn, nhất là việc giải quyết khiếu nại, khiếu kiện của NTD. Theo đánh giá của Hội, khi bị vi phạm quyền lợi, NTD vẫn ngại khiếu nại trực tiếp với người sản xuất, kinh doanh hàng hóa và dịch vụ; mà có khiếu nại thì việc giải quyết không hề đơn giản do nhiều nguyên nhân, trong đó có thể kể đến thái độ thiếu tôn trọng NTD, vô tình hoặc cố ý vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi NTD…từ phía doanh nghiệp, cũng như những khó khăn từ phía NTD trong quá trình theo đuổi một vụ khiếu nại, khiếu kiện hoặc vấn đề cung cấp chứng cứ. Một số ví dụ hết sức đơn giản như khiếu nại về bảo hành mà không có giấy bảo hành, thói quen không yêu cầu hóa đơn/biên nhận khi mua bán, sử dụng hàng hóa và dịch vụ …Trong thực tế, khi nhận được khiếu nại của NTD liên quan đến hàng hóa, dịch vụ do mình cung cấp, một số doanh nghiệp chưa có biện pháp xử lý kịp thời, thậm chí tìm nhiều cách để thoái thác trách nhiệm. Đơn cử như vụ Công ty TNHH TM&DV Tân Nguyên (TP. Buôn Ma Thuột) khiếu nại về việc chất lượng sản phẩm sơn Eurotex kém chất lượng. Sau khi xem xét, lập hồ sơ đúng theo thẩm quyền, Hội đã 3 lần gửi công văn mời đơn vị sản xuất sản phẩm sơn Eurotex là Công ty TNHH TM&CN Toàn Cầu (TP. HCM) đến để giải quyết nhưng Công ty này vẫn làm ngơ.

Trong tình hình mới, việc bảo vệ NTD cũng phát sinh thêm nhiều vấn đề. Thị trường hàng hóa có nhiều biến động phức tạp, giá cả nhiều mặt hàng tăng liên tục, tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng vẫn diễn biến phức tạp khiến NTD phải chịu nhiều thiệt thòi. Với lộ trình mở cửa thị trường theo cam kết WTO, NTD có thêm cơ hội trong tiếp cận, sử dụng các sản phẩm và dịch vụ mới, nhưng quá trình này cũng tiềm ẩn nhiều yếu tố khiến việc kiểm soát an toàn, chất lượng của hàng hóa, dịch vụ nhập khẩu trở nên khó khăn hơn, việc xử lý sai phạm của doanh nghiệp ở nước ngoài cũng trở nên phức tạp. Điều đó đòi hỏi Hội càng phải nâng cao vai trò, trách nhiệm và tính hiệu quả trong hoạt động cả về chiều rộng lẫn chiều sâu.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động bảo vệ quyền lợi NTD, cần có sự đầu tư nguồn lực thích đáng cho công tác này. Hội đã kiến nghị với cấp có thẩm quyền đưa Hội Bảo vệ NTD vào danh sách các hội đặc thù theo Quyết định 68/2010 của Chính phủ “Về việc quy định các hội có tính chất đặc thù” để được ngân sách Nhà nước cấp kinh phí hoạt động ổn định; giao hoạt động gắn với nhiệm vụ Nhà nước cho Hội, từ đó Hội mới có cơ sở tham gia thực hiện các chương trình, nhiệm vụ liên quan đến NTD và bảo vệ quyền lợi NTD.

Công tác bảo vệ NTD đòi hỏi sự phối hợp liên ngành do liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau, đồng thời phải chú trọng việc cung cấp thông tin và nâng cao nhận thức của NTD về các quyền và trách nhiệm nên cần có sự phối hợp của các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan, sự tham gia của các cơ quan thông tin đại chúng cũng như chính bản thân NTD mới đạt hiệu quả cao. Vào ngày 1-7 tới đây, Luật Bảo vệ quyền lợi NTD chính thức có hiệu lực sẽ tạo hành lang pháp lý vững chắc, tạo thuận lợi lớn cho hoạt động bảo vệ quyền lợi NTD.

 Hoa Hồng