Thu thuế và phí 2013: Nguy cơ không hoàn thành dự toán và thực tế đáng lo ngại

Kết quả thu thuế và phí 8 tháng đầu năm 2013 phản ánh một thực tế đáng lo ngại, nhất là sự “tụt hạng” của nhiều địa phương có số thu lớn và luôn dẫn đầu kết quả thu nhiều năm qua. Với tình hình này, khả năng năm nay Dak Lak không hoàn thành dự toán được giao là khó tránh khỏi.

Nhiều địa phương mới thu được 1/3 dự toán

Số liệu tổng hợp từ Cục Thuế cho thấy, kết thúc 8 tháng đầu năm 2013, tổng thu thuế, phí toàn tỉnh mới đạt hơn 1.824 tỷ đồng,  tương đương gần 50% dự toán HĐND tỉnh giao và gần 90% so với cùng kỳ năm trước. Điểm đáng quan tâm nhất là rất nhiều đơn vị lâu nay luôn dẫn đầu về thu ngân sách lại bị tụt hạng và rơi vào danh sách đơn vị có kết quả thu thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể như thị xã Buôn Hồ được giao dự toán hơn 167 tỷ đồng nhưng mới thu được gần 38 tỷ, đạt trên 22% dự toán; huyện Cư M’gar, được giao gần 191 tỷ đồng, mới thu gần 27%; huyện Krông Buk, 105 tỷ đồng, mới thu được khoảng 29%; huyện Krông Năng, gần 133 tỷ đồng, mới thu gần 32%; huyện Ea H’leo gần 225 tỷ đồng, mới thu gần 33% và huyện Krông Pak được giao hơn 139 tỷ đồng, mới thu được chừng 34%....

Lĩnh vực kinh doanh nông sản nói chung, cà phê nói riêng đang thất thu khá lớn (ảnh minh họa).

Tìm hiểu tại những đơn vị trên cho thấy, 8 tháng qua đã tích cực triển khai nhiều biện pháp quản lý thu, như: phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường công tác chống thất thu trên khâu lưu thông; tổ chức cho cán bộ xuống tại DN, hộ kinh doanh nắm số lượng hàng hóa trong kho, kiểm soát chặt chẽ việc mua vào, bán ra; tham mưu cho UBND cùng cấp thành lập ban chỉ đạo chống thất thu ngân sách; tổ chức mời các DN có số nợ thuế lớn đến cơ quan thuế làm việc để nắm bắt tình hình, tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn cho DN; giao chỉ tiêu thu nợ thuế cho từng xã, đội thuế, cán bộ phụ trách… Đặc biệt, hầu hết các đơn vị đã tập trung phần lớn nguồn lực cho công tác kiểm tra thuế như Chi cục Thuế huyện Cư M’gar đã tiến hành 28 cuộc kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế, đạt gần 76% kế hoạch được giao; số thuế truy thu, truy hoàn, không được hoàn và phạt sau kiểm tra khoảng 280 triệu đồng; giảm khấu trừ, giảm lỗ gần 140 triệu đồng. Tương tự, Chi cục Thuế huyện Krông Pak đã kiểm tra tổng cộng 17 cuộc, đạt 68% kế hoạch; số thuế truy thu, truy hoàn, không được hoàn và phạt sau kiểm tra khoảng 355 triệu đồng; giảm khấu trừ, giảm lỗ gần 880 triệu đồng. Theo ý kiến của nhiều chi cục thuế, nguyên nhân ảnh hưởng xấu đến kết quả thu thuế, phí năm nay chủ yếu do kinh tế khó khăn, hoạt động sản xuất kinh doanh của các thành phần kinh tế đều ngưng trệ nên không phát sinh doanh thu hoặc có phát sinh nhưng rất thấp; tình trạng DN “ma” tung hoành, “mua cao, bán thấp” xảy ra trên diện rộng khiến nhiều DN làm ăn chân chính mất bạn hàng, thị trường. Điều này thể hiện khá rõ ở thị xã Buôn Hồ - địa phương có nhiều DN “ma” đã được phát hiện trong thời gian qua dẫn đến hệ lụy, số liệu lập bộ riêng lĩnh vực nông sản 8 tháng đầu năm 2013 của thị xã chỉ vỏn vẹn 9 tỷ đồng, giảm đến 92 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2012. Thực tế cho thấy, thị xã Buôn Hồ không phải là ngoại lệ mà nhiều địa phương khác cũng rơi vào tình trạng tương tự.

Cần quan tâm công tác cán bộ

Trước kết quả thu đạt thấp như trên, đầu tháng 9 vừa qua, UBND tỉnh đã tổ chức một buổi làm việc riêng với 6 địa phương có kết quả thu đạt thấp, gồm: thị xã Buôn Hồ và các huyện Cư M’gar, Krông Buk, Krông Năng, Ea H’leo, Krông Pak, do Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Trọng Hải chủ trì. Qua đó, đại diện các chi cục thuế những địa phương trên chỉ nêu được những khó khăn tác động xấu đến công tác thu thuế, phí, riêng phần biện pháp ứng phó, khai thác tăng thu gần như bị bỏ ngỏ hoặc có xây dựng nhưng chung chung, chưa sát với tình hình thực tế. Trước thực trạng đó, đồng chí  Hoàng Trọng Hải đã yêu cầu trong thời gian tới, ngành thuế cần phát động phong trào thi đua tập trung thu nước rút trong toàn ngành nhằm tạo ra khí thế, quyết tâm mới; tăng cường rà soát, kịp thời đưa vào quản lý thu đối với các trường hợp chưa thu đúng, thu đủ hoặc mới phát sinh; tích cực thu hồi nợ đọng; đối với những trường hợp chây ỳ phải cương quyết cưỡng chế theo đúng quy định… Đặc biệt, công tác tổ chức, bố trí, luân chuyển cán bộ công tác trên lĩnh vực thuế cũng phải được quan tâm hơn nữa nhằm ngăn ngừa, hạn chế tình trạng “quen mặt”, dễ dãi trong thực thi pháp luật.

Về phía ngành Thuế cũng đã xây dựng nhiều giải pháp cho những tháng cuối năm, trong đó chú trọng tham mưu thành lập ban chỉ đạo chống thất thu ngân sách và thu hồi nợ đọng thuế từ tỉnh đến các huyện, thị xã, thành phố để chỉ đạo triển khai đồng bộ các biện pháp, giải pháp tăng thu, rà soát, nắm bắt kịp thời các nguồn thu mới phát sinh và triển khai các biện pháp chống thất thu. Đồng thời tổ chức các đoàn công tác trực tiếp làm việc với các địa bàn trọng điểm thu;  các DN có số thu lớn để đôn đốc thu; tăng thêm cán bộ có năng lực và trách nhiệm cho lực lượng thanh, kiểm tra thuế. Tăng cường kiểm tra, giám sát đối với hoạt động kinh doanh cà phê, nông sản; triển khai biện pháp giám sát chặt chẽ đối với các cơ sở kinh doanh mà giám đốc là người có hộ khẩu thường trú ở các tỉnh khác. Phối hợp tốt với các cơ quan chức năng trong công tác phòng chống tội phạm trên lĩnh vực thuế, nâng cao hiệu quả công tác giám sát hoạt động kinh doanh của DN… Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng vấn đề quan trọng hàng đầu hiện nay vẫn là công tác cán bộ. Một đội ngũ cán bộ có đạo đức, trách nhiệm với công việc được giao thì mới hoàn thành được nhiệm vụ, đặc biệt là trong giai đoạn khó khăn. Ý kiến này không phải là không có cơ sở, vì trong thực tế đã có dư luận một số cán bộ thuế lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ, áp mức thuế phải nộp không công bằng, thậm chí có trường hợp mượn tiền của DN phục vụ cho mục đích cá nhân… Do vậy, muốn hoàn thành tốt dự toán thu thuế và phí năm 2013 cũng như những năm tiếp theo, thiết nghĩ, ngành Thuế cần đặc biệt quan tâm những vấn đề này.

Năm 2013, HĐND tỉnh giao dự toán thu ngân sách là 4.062 tỷ đồng, trong đó riêng thu thuế và phí 3.668,5 tỷ đồng. Tính đến hết tháng 8-2013, tổng thu ngân sách toàn tỉnh được hơn 2.164 tỷ đồng, trong đó thuế và phí mới hơn 1.824 tỷ đồng. Thu từ khu vực công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu thu thuế và phí (dự toán giao 1.980 tỷ đồng) nhưng 8 tháng qua mới thu được khoảng 735 tỷ đồng, tức hơn 37% dự toán và chỉ bằng khoảng 69% so với cùng kỳ năm trước.

 Trần Sáu