Gắn kết phát triển giữa Tây Nguyên với các tỉnh Đông Bắc Campuchia

Tây Nguyên có 4 tỉnh (Dak Lak, Dak Nông, Gia Lai, Kon Tum) có đường biên giới tiếp giáp các tỉnh Đông Bắc Vương quốc Campuchia, với chiều dài 420 km đường biên. Tây Nguyên được xác định là địa bàn chiến lược về quốc phòng, an ninh, có điều kiện về tự nhiên và kinh tế - xã hội khá tương đồng với các tỉnh Đông Bắc Campuchia.

Trong những năm qua, kinh tế vùng Tây Nguyên có sự chuyển biến tích cực, tăng trưởng GDP hằng năm hơn 11%, cao hơn mức bình quân chung cả nước; thu nhập đầu người đạt 27 triệu đồng/năm; kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 2 tỷ USD/năm. Trong đó, riêng cà phê với diện tích 560 nghìn ha, sản lượng 1,25 triệu tấn cà phê nhân, chiếm 90% sản  lượng cà phê cả nước, mỗi năm đóng góp gần 30% GDP toàn vùng. Ngoài ra, Tây Nguyên còn có 250 nghìn ha cao su, 25 nghìn ha hồ tiêu, hình thành nhiều vùng chuyên canh chè, điều, ca cao, rau quả và cây ăn trái. Đây cũng chính là những thế mạnh để Tây Nguyên mở rộng đầu tư hợp tác phát triển trong khu vực Tam giác phát triển Việt Nam – Lào – Campuchia (CLV) và Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng (GMS) nói chung và với các tỉnh Đông Bắc Campuchia nói riêng.

Thực tiễn cho thấy, với vị trí địa lý, cùng những điều kiện tự nhiên, xã hội khá tương đồng, nên trước đây cũng như giai đoạn hiện nay giữa Tây Nguyên với các tỉnh Đông Bắc Campuchia luôn có sự gắn kết, kề vai sát cánh, hỗ trợ nhau cùng phát triển. Kết quả, đến cuối năm 2013, vùng Tây Nguyên với các tỉnh Đông Bắc Campuchia gồm: Mondulkiri, Rattanakiri, Krachie và Stung Treng đã hình thành và duy trì mối quan hệ đoàn kết hữu nghị trên nhiều phương diện, từ hợp tác thương mại, đầu tư đến ổn định chính trị, xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh. Các địa phương thường xuyên cử đoàn lãnh đạo cấp tỉnh đi thăm, làm việc, dự các hội nghị, hội thảo, trao đổi học tập kinh nghiệm lẫn nhau; ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác về phát triển kinh tế, quản lý và bảo vệ biên giới. Bình quân mỗi năm, các tỉnh Tây Nguyên cử khoảng 20 đoàn sang ngoại giao với các tỉnh Đông Bắc Campuchia, và ngược lại các tỉnh Đông Bắc Campuchia cũng có khoảng 20 đoàn đến thăm và làm việc tại Tây Nguyên. Hằng năm, hai bên cũng phối hợp tổ chức các hội nghị luân phiên để đánh giá kết quả hợp tác, thống nhất phương hướng, nhiệm vụ cho những năm tới, theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ hai nước.

Vườn cao su các tỉnh Tây Nguyên đầu tư tại Đông Bắc Campuchia.

Cụ thể, trên lĩnh vực phát triển kinh tế, điểm nổi bật là Tây Nguyên và các tỉnh Đông Bắc Campuchia đã đầu tư hạ tầng và khai thông các cặp cửa khẩu: Bu Prăng (Dak Nông) – Dak Đam (Mondulkiri), Dak Peur (Dak Nông) – Busara (Mondulkiri); chuẩn bị đầu tư, nâng cấp cặp cửa khẩu Dak Ruê (Dak Lak) – Chi Miết (Mondulkiri) thành cửa khẩu chính. Từ năm 2008, các tỉnh Tây Nguyên đã đầu tư xây dựng hệ thống đường giao thông nông thôn, đường dân sinh đấu nối với tuyến đường bộ từ Gia Lai, Kon Tum đi tỉnh Rattanakiri, bảo đảm thông thương thuận lợi, phục vụ nhu cầu đi lại và trao đổi hàng hóa của nhân dân hai bên. Từ năm 2010 đến nay,  tiếp tục đầu tư các tuyến đường từ cửa khẩu Dak Peur (Dak Nông) đi huyện Petchănđa (Mondulkiri), xây dựng đường dây tải điện 220KV Dak Peur – Petchănđa, xây dựng chợ biên giới Ôgiađao, cùng một số trường dạy nghề, trường dân tộc nội trú, nhà làm việc cho lực lượng vũ trang và cơ quan hành chính các địa phương thuộc các tỉnh Đông Bắc Campuchia.

Trên lĩnh vực thương mại và đầu tư, ngoài các doanh nghiệp lớn như Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam đã và đang triển khai hàng chục dự án trồng cao su tại các tỉnh Đông Bắc Campuchia, doanh nghiệp của các tỉnh Tây Nguyên cũng đã hợp tác ký kết đầu tư trồng mới khoảng 45 nghìn ha cao su tại vùng này, đến nay đã trồng được 27 nghìn ha cao su, đồng thời đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng Văn phòng và Trung tâm Thương mại, Nhà máy chế biến gỗ, sơ chế ván dăm tại vùng Đông Bắc Campuchia. Đặc biệt, trên tinh thần đoàn kết, gắn bó, quân và dân các tỉnh Tây Nguyên đã tích cực hỗ trợ nhân dân Campuchia trong phòng chống thiên tai, bão lũ, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn; thường xuyên tổ chức các đợt hỗ trợ lương thực, thực phẩm, khám chữa bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho nhân dân các tỉnh biên giới Đông Bắc Campuchia.

Với vị trí chiến lược và là địa bàn có chung 420km đường biên, nên quốc phòng, an ninh được xác định là lĩnh vực hợp tác quan trọng hàng đầu. Trên cơ sở quán triệt quan điểm chỉ đạo xây dựng đường biên giới của hai nước hòa bình hữu nghị, các địa phương, lực lượng bảo vệ biên giới các tỉnh Tây Nguyên và các tỉnh Đông Bắc Campuchia đã không ngừng tăng cường phối hợp, giữ vững an ninh biên giới. Quân khu 5 của Việt Nam và Quân khu 1 của Campuchia đều có chương trình hợp tác bảo đảm quốc phòng, an ninh biên giới. Các tỉnh Dak Lak, Dak Nông, Gia Lai, Kon Tum và các tỉnh Mondulkiri, Rattanakiri tổ chức định kỳ hội nghị giao ban, trao đổi các đoàn công tác cấp tỉnh và các đơn vị lực lượng vũ trang nhằm đẩy mạnh tăng cường phối hợp quản lý chặt địa bàn biên giới, chống xâm nhập vượt biên; duy trì tuần tra kiểm soát, cung cấp thông tin, trao đổi tình hình cho nhau một cách thường xuyên ở nhiều cấp; tăng cường phối hợp đấu tranh, không để các thế lực thù địch và các phần tử phản động lợi dụng địa bàn biên giới để thực hiện âm mưu và hành động chống phá. Về công tác phân giới cắm mốc, đến nay trên tuyến biên giới 420km đường biên, hai bên đã khảo sát và xác định xong 42/60 vị trí mốc, tương ứng với 63/84 mốc (đạt 75%) và đã cắm xong 62/84 mốc (đạt 73,8%), đã tiến hành phân giới đường biên tại thực địa đạt 73%.

Về tiềm năng trong hợp tác và phát triển giữa Tây Nguyên với các tỉnh Đông Bắc Campuchia, Trung tướng Triệu Xuân Hòa, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Nguyên cho biết: Những năm tới đây, bên cạnh việc đẩy mạnh hợp tác trên các lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh, các tỉnh Tây Nguyên còn ưu tiên hỗ trợ các tỉnh Đông Bắc Campuchia trên lĩnh vực giáo dục và đào tạo, giúp các địa phương nước bạn đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế, tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo bền vững. Các tỉnh Đông Bắc Campuchia tiếp tục tạo điều kiện cho các đội chuyên trách của Bộ Chỉ huy Quân sự các tỉnh Tây Nguyên tổ chức thực hiện có kết quả công tác khảo sát, tìm kiếm cất bốc và hồi hương liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Campuchia qua các thời kỳ về nước. Trong chuyến thăm và làm việc tại các tỉnh Tây Nguyên vào trung tuần tháng 12-2013 vừa qua, ông Hang Thol, Phó Trưởng Ban Liên lạc Đối ngoại Trung ương Đảng Nhân dân Campuchia đã đánh giá cao kết quả hợp tác phát triển giữa Tây Nguyên với các tỉnh Đông Bắc Campuchia, và nhấn mạnh thành quả đó tiếp tục góp phần vun đắp tình đoàn kết hữu nghị giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước. Ông Hang Thol cũng bày tỏ mong muốn các tỉnh Tây Nguyên tiếp tục hỗ trợ, hợp tác giúp đỡ các tỉnh Đông Bắc Campuchia phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng vùng biên giới hòa bình, hữu nghị hợp tác cùng phát triển.

 Kiều Bình Định