Cần mạnh tay với doanh nghiệp nợ thuế

Tình trạng doanh nghiệp (DN) nợ đọng thuế, chây ỳ từ năm này sang năm khác diễn ra nhiều năm nay thực sự là vấn đề đau đầu của ngành Thuế, dù ngành này đã thực hiện hàng loạt biện pháp khác nhau. Để giải quyết tình trạng DN nợ thuế vẫn còn hết sức nan giải.

“Điểm danh”  những DN nợ thuế

Cục Thuế tỉnh đã quyết định công khai DN nợ thuế lớn, chây ỳ nhiều năm liền. Qua danh sách này có thể thấy DN nợ thuế ở nhiều quy mô, lĩnh vực khác nhau. Đứng đầu danh sách này là Công ty Cổ phần Tập đoàn Ngọc Hùng (huyện Ea H'leo) kinh doanh đa ngành nghề, với số nợ thuế lên đến trên 22,7 tỷ đồng (thuế thu nhập DN (TNDN) gần 1,2 tỷ đồng, thuế GTGT trên 10 tỷ đồng, thuế môn bài 6 triệu đồng, phạt vi phạm hành chính (VPHC) về lĩnh vực thuế gần 16 triệu đồng, tiền chậm nộp của VPHC 1,3 triệu đồng và tiền chậm nộp thuế trên 11,4 tỷ đồng). Kế đến là Công ty TNHH MTV Lâm trường Chư M’Lanh (Ea Súp) nợ trên 18,8 tỷ đồng (thuế tài nguyên 800 triệu đồng, tiền thuê đất trên 9,5 tỷ đồng, tiền phạt chậm nộp trên 8,5 tỷ đồng). DN tư nhân thương mại Chung Đào (thị xã Buôn Hồ) nợ trên 18,7 tỷ đồng (thuế TNDN 42 triệu đồng, thuế GTGT gần 16,8 tỷ đồng, phạt chậm nộp trên 1,8 tỷ đồng). Công ty TNHH thương mại Nam Nguyệt (Cư Kuin) kinh doanh nông sản nợ trên 16,7 tỷ đồng, trong đó thuế GTGT gần 16,6 tỷ đồng; còn lại là các khoản thu khác. Công ty TNHH Lâm nghiệp Ea H'mơ (Ea Súp), kinh doanh rừng, đất rừng, nợ trên 15 tỷ đồng (đây là số nợ từ tiền thuê đất của DN này). Công ty Cổ phần đầu tư thép Phương Tạo, kinh doanh sắt thép nợ trên 3,3 tỷ đồng (thuế GTGT trên 2,4 tỷ đồng, thuế môn bài 6 triệu đồng, thu tiền phạt 4 triệu đồng, các khoản thu khác 885 triệu đồng). Công ty TNHH Thu Sương (Krông Búk) nợ thuế gần 7 tỷ đồng (thuế môn bài 2 triệu đồng, phạt nộp chậm gần 2,1 tỷ đồng, thuế TNDN 1 triệu đồng, thuế GTGT trên 4,8 tỷ đồng)... Bên cạnh các DN, nhiều hộ kinh doanh có số nợ thuế lớn cũng bị liệt vào danh sách này như hộ bà Đào Thị Mỹ Châu, nợ trên 3,6 tỷ đồng (phạt nộp chậm trên 1,5 tỷ đồng, thuế môn bài 1 triệu đồng, thuế GTGT trên 2,1 tỷ đồng); hộ bà Nguyễn Thị Lài nợ trên 8 tỷ đồng (thuế GTGT trên 6,2 tỷ đồng, tiền phạt nộp chậm trên 1,7 tỷ đồng); hộ bà Võ Thị Kim Ngọc nợ trên 8,1 tỷ đồng (thuế GTGT trên 8 tỷ đồng, thuế môn bài 3 triệu đồng, thu tiền phạt 109 triệu đồng)…

Cán bộ Chi cục Thuế huyện Cư Kuin kiểm tra chứng từ một hộ kinh doanh trên địa bàn

Cần quyết liệt  hơn nữa

Theo danh sách do Cục Thuế tỉnh thống kê, hiện toàn tỉnh có 47 DN, hộ kinh doanh có số nợ thuế lớn với tổng số tiền lên đến trên 291,6 tỷ đồng, đã làm ảnh hưởng đến chỉ tiêu thu nợ, giảm nợ đọng của ngành Thuế. Do vậy, đối với những DN và hộ kinh doanh được liệt kê trong danh sách này, ngành Thuế đã và đang áp dụng tất cả những biện pháp có thể để thu hồi. Ngành đã chủ động phân loại để có biện pháp xử lý thích hợp, với những DN có số nợ thuế lớn khó có khả năng thu hồi như Công ty Cổ phần Tập đoàn Ngọc Hùng, Công ty Cổ phần Hoa Cương Đất Việt (nợ trên 5,9 tỷ đồng), ngành đang tiến hành cưỡng chế và đình chỉ sử dụng hóa đơn. Đối với DN đã áp dụng nhiều biện pháp nhưng vẫn chây ỳ như Công ty Cổ phần đầu tư thép Phương Tạo, ngành đã làm thủ tục đề nghị thu hồi Giấy phép kinh doanh. Cùng với đó, ngành cũng áp dụng biện pháp kỹ thuật để xác định nguyên nhân nợ thuế như thu qua hoàn thuế đối với Công ty Cổ phần chế biến gỗ Trường Thành (Ea H’leo) được trên 4,7 tỷ đồng; xác định nợ thuế của hộ bà Nguyễn Thị Lài là do chưa được bên thứ 3 chi trả… Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Bùi Văn Chuẩn cho rằng, nợ thuế khó xử lý nhất là đối với các công ty lâm nghiệp (có tổng nợ thuế gần 53 tỷ đồng, chủ yếu là tiền thuê đất) nếu không có sự thống nhất giữa Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên - Môi trường về phương án xử lý thì chắc chắn số nợ thuế này vẫn cứ kéo dài. Bên cạnh đó là nợ thuế của các dự án đã chấm dứt (như dự án Trường Đại học Đông Á, nợ trên 6,2 tỷ đồng tiền thuê đất và mặt nước), các DN xây dựng cơ bản đã hoàn tất công trình mà ngân sách chưa chi trả, các công ty “ma” chưa có kết luận của cơ quan Công an… cũng là thách thức lớn đối với ngành Thuế.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng DN nợ đọng thuế lớn và kéo dài, nhưng có thể thấy rằng chế tài chưa nghiêm là một trong những nguyên nhân chính. Bởi theo quy định hiện nay, DN nợ thuế lên đến chục tỷ đồng nhưng có kê khai đầy đủ thì ngoài việc xử phạt từ ngành Thuế và cùng lắm là bị rút Giấy phép kinh doanh thì DN không bị xử lý bằng hình thức khác. Rõ ràng đây là kẽ hở để nhiều DN cố tình nợ thuế, dây dưa trong nhiều năm mà pháp luật vẫn không “sờ” tới được. Trong khi đó, biện pháp khả dĩ nhất để thu được tiền nợ về cho ngân sách là cưỡng chế tài sản đối với các DN nợ thuế cũng khó thực hiện khi mà hầu hết tài sản của DN đều đã thế chấp ngân hàng. Vì vậy, nên chăng bên cạnh nỗ lực của ngành Thuế, cần có chế tài pháp luật đối với các DN nợ thuế khi số nợ thuế lên đến một mức độ nào đó.

 Giang Nam