Chậm cấp bù thủy lợi phí, nhiều hợp tác xã nông nghiệp gặp khó

Những năm qua, việc miễn giảm thủy lợi phí đang mang lại hiệu quả lớn cho sản xuất nông nghiệp, giúp các HTX tham gia khai thác công trình thủy lợi có nguồn vốn để quản lý, sửa chữa các công trình. Tuy nhiên, trong 2 năm trở lại đây, việc cấp bù thủy lợi phí trên địa bàn huyện Krông Ana diễn ra quá chậm khiến hoạt động của các HTX dịch vụ nông nghiệp nơi đây gặp nhiều khó khăn.

Thực hiện Nghị định số 115/2008/NĐ-CP, nay được thay thế bằng Nghị định 67/2012/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh Khai thác và Bảo vệ công trình thủy lợi, kèm theo một số Thông tư của Bộ Tài chính, hoạt động của các HTX chủ yếu dựa vào nguồn kinh phí cấp bù của Nhà nước. Tuy nhiên, từ năm 2014 đến nay, việc cấp bù thủy lợi phí cho các HTX dịch vụ nông nghiệp trên địa bàn huyện Krông Ana khá chậm, gây không ít khó khăn trong hoạt động của các đơn vị. Đơn cử, HTX Dịch vụ nông nghiệp Quyết Tiến ở thị trấn Buôn Trấp hiện đang quản lý, khai thác 4 trạm bơm với công suất mỗi trạm từ 900 - 3.200 m³ nước/giờ, phục vụ tưới cho khoảng 600 ha lúa nước 2 vụ của 1.300 hộ xã viên thuộc địa bàn thị trấn Buôn Trấp và một phần cánh đồng xã Bình Hòa. Ông Trần Hữu Tiến, Giám đốc HTX cho biết, nguồn thu chính của HTX chủ yếu dựa vào việc khai thác, bảo vệ các công trình thủy lợi. Tuy nhiên từ năm 2014 đến nay, Nhà nước chậm cấp bù thủy lợi phí khiến nhiều hoạt động của đơn vị lâm vào cảnh khó khăn. Riêng từ đầu năm 2015 đến nay, chi phí tiền điện chạy máy bơm đã lên đến 800 triệu đồng. Vừa qua ông phải cầm cố sổ đỏ nhà mình được 250 triệu đồng để đóng tiền điện, hiện vẫn còn nợ lại khoảng 300 triệu đồng.

Do chưa được cấp bù thủy lợi phí, nhiều tuyến giao thông nội đồng trên địa bàn thị trấn Buôn Trấp hư hỏng chưa được tu sửa. Ảnh: Lê Thành

Theo kế hoạch, năm 2014 HTX Quyết Tiến được cấp bù thủy lợi phí gần 2 tỷ đồng, nhưng đơn vị mới chỉ nhận được gần 900 triệu đồng. Nguồn bố trí vốn bù thủy lợi phí của năm 2015 cũng tương đương năm 2014 nhưng đến nay gần hết năm mà HTX vẫn chưa nhận được đồng nào. Thời điểm này, bà con xã viên đã thu hoạch xong vụ hè thu, việc vận chuyển nông sản đã làm hư hỏng hầu hết các tuyến kênh mương nội đồng và bờ vùng bờ thửa, đòi hỏi phải sớm tu bổ, chuẩn bị cho sản xuất vụ đông xuân sắp tới. Do thiếu vốn nên mọi hoạt động của đơn vị gần như bị tê liệt.

Tương tự, HTX Dịch vụ nông nghiệp Thanh Bình ở Buôn Triết, xã Dur Kmăl, quản lý hệ thống công trình thủy nông cung cấp nước tưới cho 2.200 ha lúa ở 2 huyện Krông Ana và huyện Lắk. Năm 2014, HTX được phê duyệt cấp bù thủy lợi phí hơn 3,6 tỷ đồng, nhưng đến nay mới nhận được 1,7 tỷ đồng. HTX hiện đang nợ hơn 605 triệu đồng tiền điện. Để duy trì hoạt động, các thành viên ban quản trị HTX đã phải cầm cố tài sản cá nhân vay ngân hàng lẫn vay nóng ở ngoài mới có thể thanh toán một phần tiền điện, trả lương công nhân, sửa chữa, bảo dưỡng máy móc… Ông Nguyễn Viết Tốt, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Quỳnh Tân than thở: Đơn vị đang quản lý khai thác hồ chứa nước Hồ sen thuộc địa bàn thị trấn Buôn Trấp để tưới tiêu nước cho 232 ha lúa nước 2 vụ của 113 hộ xã viên. Theo kế hoạch thì mỗi năm HTX được cấp bù thủy lợi phí 264 triệu đồng, song từ năm 2014 đến nay mới chỉ được cấp 130 triệu đồng. Như vậy, tổng số nợ cấp bù thủy lợi phí của đơn vị trong 2 năm qua là 398 triệu đồng. Đây là số tiền không nhỏ đối với một HTX nông nghiệp, bởi các khoản lương, bảo hiểm xã hội, kinh phí tu sửa hệ thống thủy lợi nội đồng… chỉ trông chờ vào khoản tiền cấp bù này.

Các HTX Quyết Tiến, Thanh Bình, Quỳnh Tân chỉ là 3 trong 7 HTX dịch vụ nông nghiệp của huyện Krông Ana đang bị nợ tiền cấp bù thủy lợi phí. Theo các HTX này, nếu thời gian tới việc cấp bù thủy lợi phí không được giải quyết thì nguy cơ ngừng hoạt động của các HTX là rất cao. Điều này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của người dân, nhất là khi vụ đông xuân 2015-2016 đang đến gần và tình trạng khô hạn được dự báo sẽ diễn ra gay gắt hơn.

Ông Võ Văn Nam, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Krông Ana cho hay, huyện đã nhiều lần gửi văn bản trình Sở Tài chính đề nghị cấp vốn thủy lợi phí cho các HTX trên địa bàn nhưng đến nay vẫn chưa được đáp ứng. Chỉ tính riêng năm 2014, nguồn vốn cấp bù thủy lợi phí còn thiếu đối với các HTX trên địa bàn huyện là trên 6,8 tỷ đồng, và năm 2015 chưa được cấp. Để giải quyết khó khăn trước mắt, Phòng NN-PTNT đã tham mưu cho UBND huyện trích 950 triệu đồng từ ngân sách huyện cho các HTX tạm ứng, phần nào giúp các đơn vị có vốn hoạt động để việc sản xuất nông nghiệp của bà không bị ngưng trệ.

Trước khó khăn của các HTX như hiện nay, rất mong các cơ quan chức năng của tỉnh có giải pháp nhằm tạo nguồn kinh phí cho các HTX, đặc biệt là trong thời gian này, khi địa phương đang tập trung đưa nước đổ ải cho sản xuất vụ đông xuân sắp tới.

Lê Thành - Minh Thuận