Vụ đông xuân 2015-2016: "Thuận" đầu vụ, nhưng lo cuối vụ!

Trái với những năm trước, vụ đông xuân 2015-2016 thời tiết đầu vụ diễn biến khá thuận lợi đã giúp bà con nông dân xuống giống đúng lịch thời vụ, cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt. Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước khởi đầu, bởi khó khăn vẫn còn ở phía trước.

Đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất

Là một trong những vựa lúa lớn của tỉnh, vụ đông xuân 2015-2016, huyện Krông Ana có kế hoạch gieo trồng 6.150 ha cây trồng hằng năm, tổng sản lượng lương thực cây có hạt 40.288 tấn, trong đó lúa 35.178 tấn, ngô 5.110 tấn. Để bảo đảm thực hiện kế hoạch đề ra, ngay từ đầu vụ huyện khuyến cáo bà con nông dân tổ chức gieo sạ ở những thửa đất bảo đảm nguồn nước tưới, tăng tỷ lệ sử dụng giống xác nhận, giống lúa lai trong sản xuất, ưu tiên sử dụng giống ngắn ngày cho vùng dịch chuyển thời vụ gieo cấy sớm như xã Đray Sáp, Ea Na. Đẩy mạnh thâm canh tăng năng suất lúa trên địa bàn toàn huyện lên 6,7 tấn/ha, riêng vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ, vùng khó khăn ưu tiên đưa lúa lai và xây dựng mô hình thâm canh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất. Tăng cơ cấu sử dụng giống ngô lai trên 95% diện tích gieo trồng trở lên với các giống có năng suất cao và phù hợp với địa phương như BioSeed 9698, DK 888, DK 999, C 919, G 49, LVN 10…

Nông dân huyện Ea Súp chăm sóc lúa vụ đông xuân 2015-2016.

Tương tự, huyện Lắk vẫn còn là huyện nghèo, đời sống của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 65% dân số nên việc chuyển giao khoa học kỹ thuật vào sản xuất là vấn đề mấu chốt quan trọng đang được địa phương chú trọng thực hiện. Ông Bùi Quang Tuyển, Trạm trưởng Trạm khuyến nông huyện Lắk cho biết, tập quán canh tác của một số nông dân hiện tại vẫn còn rất lạc hậu: làm đất sơ sài; sạ quá dày (25-30kg/sào) khiến lúa thiếu chất dinh dưỡng, còi cọc, không thể đẻ nhánh; bón phân thiếu cân đối khiến cây lúa xanh tốt nhưng bông lép nhiều; bón không đúng thời điểm, thậm chí cả vụ chỉ bón một đợt khiến lúa bị ngộ độc phân bón; lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật hoặc sử dụng không đúng thuốc nên hiệu quả phòng trừ sâu bệnh thấp; chưa chú trọng khâu làm đất, vệ sinh đồng ruộng và dẫn nước vào ruộng… Do đó, bên cạnh việc phổ biến kiến thức theo định kỳ, hướng dẫn bà con tưới nước tiết kiệm, khuyến khích bà con nông dân trồng lúa lai, lúa chứng nhận thì trạm còn tổ chức các lớp tập huấn trồng lúa lai, ngô lai, chăn nuôi trâu, bò… ngay tại thực địa. Đồng thời, triển khai các mô hình sản xuất lúa lai TH 3-3, SC 9289, LY 1146… để bà con tiếp cận với khoa học kỹ thuật mới, từng bước thay đổi nhận thức và tập quán sản xuất của mình.

Chủ động phòng chống hạn hán vào cuối vụ

Khác với các địa phương khác, vụ đông xuân năm nay huyện Krông Pắc gặp khá nhiều thuận lợi khi lượng nước tích trữ tại các công trình thủy lợi cơ bản bảo đảm được dung tích thiết kế. Do đó, ngay từ đầu vụ huyện khuyến khích các xã mở rộng tối đa diện tích gieo trồng, hạn chế tình trạng để đất trống như những năm trước; hướng dẫn các xã chủ động nguồn nước như Ea Phê, Ea Kuăng, Hòa An, Ea Hiu, Ea Uy, Hòa Tiến, Tân Tiến vầ thị trấn Phước An gieo sạ ở trà lúa chính vụ với các giống dài ngày V13/2, Nhị ưu 838, BiO 404… Các xã còn lại gieo sạ trà lúa sớm hơn để tranh thủ lượng mưa đầu vụ và chỉ gieo những giống có thời gian sinh trưởng trung hoặc ngắn ngày như OM 4900, IR 64…, riêng xã vùng trũng Ea Kly, Ea Kuăng, Công ty 719 thì sạ trà lúa sớm và sử dụng giống ngắn ngày ML 48 để kịp thời gieo sạ vụ mùa vào cuối tháng 4 và kết thúc thu hoạch trước ngày 15-8-2016 để hạn chế thiệt hại do mưa lớn gây ra và việc xả tràn của công trình thủy lợi Krông Búk Hạ trong mùa mưa lũ. Ông Đoàn Doãn Toản, Trưởng phòng NN-PTNT cho biết, huyện đã gieo trồng được 4.834 ha (đạt gần 95% kế hoạch) trong đó lúa nước 4.834 ha (đạt trên 100% kế hoạch), 302 ha ngô (đạt 50,23%), 339 ha rau các loại (gần 100% kế hoạch)... Về cơ bản, các địa phương đều sản xuất đúng tiến độ và kế hoạch đề ra nên bước khởi đầu có phần thuận lợi rất lớn. Không xảy ra tình trạng lúa chết rét hoặc gặp bất lợi về thời tiết khi xuống giống như những năm trước nên cây trồng bén rễ sớm, nhanh chóng phủ xanh cánh đồng.

Cán bộ Công ty TNHH MTV Quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk kiểm tra hồ Ea Nao 2, TP. Buôn Ma Thuột.

Ông Nguyễn Huy Phát, Chi cục trưởng chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết, từ đầu vụ đông xuân đến nay thời tiết diễn biến khá thuận lợi, tiến độ gieo trồng đã đạt 66,3% kế hoạch (27.385 ha cây trồng các loại), vượt 17,8% so với cùng kỳ năm 2015 nhưng Chi cục khuyến cáo các địa phương tuyệt đối không được chủ quan. Bởi mức độ thiệt hại của vụ đông xuân thường xảy ra do hạn hán vào cuối vụ. Năm 2016 chịu tác động rất lớn của hiện tượng Elnino kéo dài nhất trong 60 năm trở lại đây khiến mực nước tại các con sông, suối, hồ, đập, nước ngầm giảm mạnh so với trung bình nhiều năm, dự báo mức độ hạn hán mùa khô năm 2016 sẽ diễn biến rất phức tạp. Người dân cần thường xuyên thăm đồng để chủ động phòng chống dịch bệnh nếu có, đồng thời nắm bắt tiến độ phát triển của cây trồng để bón phân kịp thời, cân đối nhằm rút ngắn thời gian sinh trưởng, nhanh chóng kết thúc mùa vụ tạo đà thuận lợi cho vụ mùa 2016.

Thanh Hường