Cẩn trọng với nợ đọng trong xây dựng nông thôn mới

Đến nay, toàn tỉnh có 9 xã đạt chuẩn NTM, 28 xã đạt từ 15-18 tiêu chí, 21 xã đạt 13-14 tiêu chí, 34 xã đạt 10-12 tiêu chí, 54 xã đạt 5-9 tiêu chí và 6 xã chỉ đạt 3-4 tiêu chí. Hiện toàn tỉnh đã đạt 1.691/2.888 tiêu chí, bằng 58,6%, tăng 105 tiêu chí so với cuối năm 2015, bình quân mỗi xã đạt 11,13 tiêu chí. Năm 2016, tổng nguồn vốn kế hoạch cho Chương trình XDNTM trên địa bàn tỉnh gần 184 tỷ đồng, trong đó, vốn sự nghiệp 34,4 tỷ đồng, vốn đầu tư phát triển 78,5 tỷ đồng, trái phiếu Chính phủ 71 tỷ đồng. Người dân các địa phương cũng đã đóng góp 50 tỷ đồng, hiến hơn 60.000 m² đất, đóng góp 19.000 ngày công lao động để XDNTM. Đây là kết quả rất đáng khích lệ của tỉnh trong XDNTM và đã tạo được bước đột phá lớn trong phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội ở nông thôn. Thế nhưng, đi cùng với thành tích đó, nhiều ý kiến lo ngại sẽ dẫn đến phát sinh nợ đọng từ Chương trình này. Theo Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, Chánh Văn phòng Ban điều phối Chương trình XDNTM tỉnh Vũ Tiến Đông, quan điểm của tỉnh là có vốn đến đâu thì triển khai thực hiện đến đó. Tuy nhiên ở một số địa phương vẫn có phát sinh nợ đọng xuất phát từ Chương trình này. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ đọng trong XDNTM, trong đó nguyên nhân lớn nhất là áp lực hoàn thành chỉ tiêu hay nói đúng hơn là áp lực thành tích. Với hàng loạt tiêu chí phải đạt để được công nhận đạt chuẩn, trong đó có nhiều tiêu chí muốn đạt phải có tiền, đã xảy ra tình trạng địa phương cho doanh nghiệp “làm trước, trả sau” theo kiểu “đếm cua trong bị” nên rất bị động trong việc hoàn vốn. Với kiểu làm như vậy, một khi ngân sách chưa “cấp” kịp, hay quỹ đất – một trong những nguồn thu chủ yếu để đầu tư phát triển của các địa phương – chưa bán được là lập tức địa phương đó lâm vào nợ đọng. Đáng ngại nhất là có nhiều công trình “Nhà nước và nhân dân cùng làm” đã thực hiện xong, nhưng vốn đối ứng của ngân sách Nhà nước không kịp “đối ứng” đã gây mất lòng tin trong nhân dân. Đại diện xã Ea Hiao (huyện Ea H’leo) cho biết, hiện nay một số công trình trong Chương trình XDNTM trên địa bàn xã đã đưa vào sử dụng được hơn 1 năm, nhưng ngân sách Nhà nước vẫn còn nợ vốn đối ứng hơn 100 triệu đồng, gây khó khăn cho việc vận động nhân dân tham gia ở những công trình tiếp theo.

Làm đường giao thông nông thôn tại xã Ea Phê, huyện Krông Pắc.

Được biết, hiện Kiểm toán Nhà nước đang thực hiện kiểm toán chuyên đề về Chương trình XDNTM nên chưa có thống kê đầy đủ nợ đọng phát sinh. Tuy nhiên, để chương trình XDNTM phát huy hiệu quả mà không để lại “gánh nặng” nợ đọng, các địa phương cần cẩn trọng trong việc đầu tư cho chương trình này.

 Quốc Anh